Þjóðviljinn - 01.04.1979, Blaðsíða 8

8 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudrfgur 1. aprfl 1979
Rætt viö Þór Þorbergsson bústjóra á til-
raunabúinu að Skriðuklaustri í Fljótsdal
Vetrarrúnar kindur aö Skriöuklaustri
Þór Þorbergsson, bústjóri aö Skriöukiaustri
Könnum flest sem kemur
sauðkindinni við
Svona lltur simaskrá sveitarinnar út hjá Þór Þorbergssyni aö
Skriöuklaustri, skrautrituö upp á hreindýrsskinn.
Eins og flestir vita/ er
rikisrekiö tilraunabú að
Skriðuklaustri í Fljótsdal/
jörðinni/ sem skáldiö
Gunnar Gunnarsson gaf
ríkinu á sínum tíma. Þar
— Þannig að hér er um óskap-
lega óaröbærar rannsóknir aö
ræöa, aö þvi er sagt er nú til dags,
þegar sauöfjárbúskapurinn er aö
sliga þjóöarbúiö aö sögn fróðra
manna, sagöi Þór þegar viö vor-
um sestir inni stofu hjá honum og
hann beöinn aö segja frá þvi
helsta sem á döfinni er i tilraun-
um aö Skriðuklaustri
ræður nú ríkjum Þór Þor-
bergsson, bústjóri, og
stjórnar þeim fjölmörgu
tilraunum sem þarna fara
fram, einkum á flestu þvi
er varðar sauðkindina.
Beitarrannsóknir
— Merkilegust þeirra tilrauna,
sem nú eru I gangi hjá okkur, eru
beitartilraunir, sem hófust sl.
sumar á Eyvindarfjalli. Byrjað
var á aö hólfa svæðiö niöur og
þaö gróöurgreint. Rannsókn-
irnar þeinast aö þvl aö kanna
hvaö gróöurrikið þolir og hvaö
landið þolir af beit. Þessar rann-
sóknir eiga aö standa yfir i 5 ár,
en þær eru nokkuö erfiöar vegna
þess hve svæðið er langt I burtu
og erfitt aö komast þangaö. En
tilraunina veröur aö telja merka
meö tilliti til þess aö hún kemur
væntanlega til meö aö svara þvl,
sem fjöldi manna hefur deilt um
árum saman, án þess aö nokkur
hafi getaö svaraö til hlitar, hvaö
landiö þolir af beit.
600 fjár
— Viö erum hér meö 600 f jár og
höfum á undanförnum árum
veriö meö margskonar tilraunir
varöandi sauöfjárbúskap hér. Til
að mynda geröum viö tilraunir
meö aö beita lömbutn á kál til aö
kanna hvaöa áhrif þaö hefur á
kjötiö. Hópur manna var svo
fenginn i kjötát, án þess aö nokk-
ur vissi hvaöa kjöt hann var aö
borða. Menn tuggöu og smjöttuöu
á vísindalegan hátt og niðurstaö-
an varö sú aö mönnum þótti kjöt
af fjalla-lömbum betra en af þeim
sem alin voru á káli. En um hitt
voru menn sammála aö kállömb-
in kæmu undarlega vel út. Þaö er
staöreynd aö bragöiö af kjötinu
breytist nokkuö eftir þvl á hverju
lömbin eru alin, en ég er sam-
mála þvl aö þau lömb sem alin
voru á káli komu mjög vel út i
þessari könnun.
Vetrarrúningur
— Mér er sagt aö þiö rýjiö allt
ykkar sauöfé aö vetrinum?
— Já, þaö er rétt, vetrarrúning-
ur færist i vöxt, enda ógerlegt aö
smala fé aö vorinu til rúnings nú
oröiö. Viö höfum veriö meö nám-
skeiöshald i vetrarrúningi, send-
um ma'nn meö verkkunnáttu á
þessu sviöi til bænda og þeir hafa
tekiö þessu vel. En svo ætluöum
viö aö breyta til og halda nám-
skeiöin hér aö Skriöuklaustri, en
þá brá svo viö að engin aösókn
varö.
Niöurstaöa okkar af vetrarrún-
ingi er sú, aö viö fáum vænni
lömb aö vori, þar sem kindunum
liður betur um meögöngutimann.
En vetrarrúningur kostar auka
fóöurgjöf. Eftir aö kindurnar hafa
veriö rúnar þurfa þær mun meira
aö éta en áöur. Og einnig hafa
þeir sem unniö hafa úr ullinni
sagt, aö vetrarrúin ull sé verri en
sumarrúin.
Nú, ef ég held áfram aö telja
upp þær rannsóknir, sem viö höf-
un unniö aö, má nefna áburöar-
rannsóknir, grænfóöursrann-
sóknir og graskynbætur. Þá höf-
um viö veriö meö frærækt hér; nú
og svo hafa ullartilraunir og kyn-
bætur Stefáns Aöalsteinssonar aö
mestu fariö fram hér á skriöu-
klaustri. Þaö er sem sé nóg aö
gera hér, þótt þetta teljist ekki til
aröbærustu rannsókna um þessar
mundir.
Þegar viö stóöum viö á Skriöu-
klaustri stóð einmitt yfir rúning-
ur, sem fjármaöur staöarins,
Eyjólfur Irigvason, framkvæmdi.
Meö þeirri aögerö, sem hann not-
ar, næst mikill hraöi og er hann
aö jafnaöi um 7 mínútur aö rýja
hverja kind meö rafmagnsklipp-
um. En þetta er mikil erfiðis-
vinna og sú aðferð sem Eyjólfur
notar reynir mikiö á bak manna.
Til er aöferð sem er léttari fyrir
manninn, en hún er líka mun
seinlegri.
Þór Þorbergsson sagöi, aö ef
bændur ætluðu aö nýta ullina af
sauðfé sinu yröu þeir aö rýja yfir
veturinn, smalamennskan i sam-
bandi viö sumarrúningu hjá fjár-
bændum væri þaö mikil vinna og
dýr, aö ullin gæti aldrei greitt
þann kostnað, miöaö viö þaö verð
sem nú er greitt fyrir hana.Sdór.
Eyjólfur Ingvason, fjármaöur aö Skriöuklaustri viö rúning.