Þjóðviljinn - 11.11.1987, Blaðsíða 1
Miðvikudagur 11. nóvember 1987 252. tölublað 52. árgangur
Ríkisstjórnin
Dýnamít í freðfísknum
Sprengihœtta ístjórnarráðinu vegna útflutningsleyfa Jóns. Guðmundur H. Garðarsson: Ætla kratar að
rífa íslenskt þjóðfélag upp með rótum? Jón Sigurðsson: Engin ástæða til ríkisforsjár og einokunar á svo
stórummarkaði. Eittnýju fyrirtœkjanna erlent
Kratar færast mikið í fang og
munu þurfa að axla mikla
ábyrgð ef þeir halda svona áfram.
Er það kannski stefna þeirra að
rífa allt íslenskt þjóðfélag upp
með rótum? spurði Guðmundur
H. Garðarsson, alþingismaður
Sjálfstæðisflokksins þegar hann
var inntur álits á þeirri ákvörðun
Jóns Sigurðssonar, að veita sex
aðilum útflutningsleyfí á freðfíski
til Bandaríkjanna.
Samstarfsflokkar Alþýðu-
flokksins í ríkisstjórn hafa tekið
þessu mjög óstinnt upp. Þor-
steinn Pálsson hefur sagt þetta
móðgun við utanríkisráðherra,
en fyrir Alþingi liggur frumvarp
um að færa slíkar leyfisveitingar
Hafnarfjörður
Erlend skip
fái að landa
Hafnarstjórn Hafnarfjarðar
hefur samþykkt að beina þeirri
áskorun til þingmanna Reykja-
neskjördæmis að þeir bciti sér
fyrir því, að numið verði úr gildi
það ákvæði í lögum, sem bannar
erlendum fískiskipum að landa
fískafla á Islandi.
Bendir hafnarstjórnin á í safn-
þykkt sinni, að ekki sé óeðlilegt
að gefa t.d. Grænlendingum og
fleirum, sem veiða fisk utan ís-
lenskrar landhelgi kost á að landa
fiski á fiskmarkaðnum.
Einnig þykir hafnarstjórninni
óeðlilegt að löndun á frosinni
vöru, t.d. hraðfrystri rækju úr
frystiskipum sé þeim takmörkun-
um háð, sem nú er samkvæmt.
----------------------Ig-
Happaþrenna
Mútulöggur
Uppalendur ósáttir
við happaþrennu-
auglýsingar
- A fundinum var fólk sem er
með börn á forskólaaldri, og dag-
lega í því að kenna þeim hver á
hvað. Þarna stóð tipp kona og
lýsti óánægju sinni með þessar
happaþrennuauglýsingar Há-
skólans. Fundurinn samþykkti
síðan að skora á Útvarpsráð og
Happdrætti Háskólans að hætta
birtingu auglýsinganna, sagði
Guðrún Kr. ðladótíir.
Þessi samþykkt var gerð á
fundi starfsfólks á dagvistarstofn-
unum sem haldinn var fyrir viku.
Fundurinn lýsir vanþóknun sinni
á auglýsingunum, þar sem ýmsir
mætir menn svo sem lögreglu-
þjónn og bankastjóri eru berir að
mútum.
Fundurinn segir auglýsingarn-
ar hafi slæm áhrif á börnin, auk
þess sem hún brjóti í bága við alla
siðgæðisvitund.
Fyrir því samþykkti fundurinn
þá áskorun að birtingu auglýsing-
arinnar yrði hætt. HS
frá viðskiptaráðherra til utan-
ríkisráðherra. Þá eru menn hjá
SH og Sjávarafurðadeild Sam-
bandsins afar óhressir með þessi
leyfi.
Guðmundur sagði að þessi
ákvörðun viðskiptaráðherra
hefði komið sér mjög á óvart og
hann skildi ekki hvaða tilgangi
hún þjónaði. Þarna hefði verið
tekin ákvörðun í geysimiklu
hagsmunamáli útgerðar og fisk-
vinnslu og með því að opna þetta
svona er verið að stefna í voða
allri þeirri vinnu sem hefur verið
lögð í þennan markað..
„Það gefur auga leið að ef ein-
staka ráðherrar virða ekki sam-
starfið innan ríkisstjórnarinnar í
Stefán Jóhann Stcfánsson for-
sætisráðherra 1947 til ‘49 og
formaður Alþýðuflokksins til
1952 átti mjög nána samvinnu við
bandarísku leyniþjónustuna CIA
á stjórnartíma sínum, og virðist
hafa verið á þeirri skoðun að
hingað væri þörf bandarísks her-
liðs til að kveða niður hugsanlega
uppreisn ,,kommúnista“.
Þetta kemur fram í skjölum
sem norski sagnfræðingurinn
Dag Tangen hefur aflað sér úr
skjalasafni Harry Trumans
Bandaríkj aforseta. Ríkisútvarp-
ið skýrði frá þessu í fréttum í gær
og fyrrakvöld.
f þessum skjölum kemur fram
að meðan Stefán var forsætisráð-
herra átti hann reglulega fundi
með sendiherra Bandaríkjanna
og yfirmanni leyniþjónustu-
svo veigamiklu máli getur það
haft mikil áhrif á stjórnarsam-
starfið."
Jón Sigurðsson sagði við Þjóð-
viljann í gær að þessar umsóknir
hefðu legið fyrir í langan tíma í
ráðuneytinu og að hann hefði
ekki talið sér stætt á að draga
menn á svörum lengur. Hann
sagði að sér kæmu spánskt fyrir
sjónir þau viðbrögð sem þessi
ákvörðun hefði valdið. Hann
sagði þetta í samræmi við þá meg-
instefnu stjórnarsáttmálans að
auka frjálsræðið í útflutnings-
verslun.
„Það er ekki rétt hjá ráðherra.
Ákvæðið sem hann vitnar til
hljóðar svona: Skipan útflutn-
deildar sendiráðsins, og má af
skýrslunum ráða að þeir hafi
skipst á upplýsingum sem ströng
leynd hvíldi yfir. Ríkisstjórn Stef-
áns, „Stefanía“, var samstjórn
Alþýðu-, Sjálfstæðis- og Fram-
sóknarflokks og sat við völd í
upphafi kalda stríðsins.
1 skýrslunum er skýrt frá um-
ræðum í Þjóðaröryggisráðinu í
Washington um íslensk efni. Þar
kernur fram að ekki er talin hætta
á sovéskri hernaðarógn, en hins-
vegar rætt um hugsanlega bylt-
ingu sem „kommúnistar" gætu
gert hér. Mælt er með því að
sendar verði hersveitir til lands-
ins til að koma í veg fyrir þessa
byltingu. í frétt útvarpsins sagði
að af samhengi í skýrslunum megi
ráða að Stefán Jóhann hafi verið
á sama máli.
ingsverslunar verður einfölduð
og færð í átt til meira frjálsræðis
þar sem aðstæður leyfa. Ég tel
mig meiri sérfræðing í þessum
málum en Jón Sigurðsson og það
er mitt mat að þessi ákvörðun
stefni lífshagsmunum íslendinga í
hættu," sagði Guðmundur H.
Jón Sigurðsson sagðist ekkert
skilja í þeirri yfirlýsingu forsætis-
ráðherra að hann hefði móðgað
utanríkisráðherra. „Ráðherrun-
um var kunnugt um mína afstöðu
og þeir vissu að þetta stóð til. Þeir
voru ekki sammála mér en við
ræddum málið.“
Þá sagði Jón að Sambandið og
SH ættu ekki að njóta ríkisforsjár
og einokunar á þetta stórum
Herinn kom 1951 og var her-
setan þá rökstudd með yfirvof-
andi sovéskri hernaðarógn.
Vitað er að Stefán var í nánu
sambandi við norræna krata
tengda CIA, og munu þeir hafa
litið á Hannibal Valdimarsson
semstórhættuleganmann. Hann-
ibal var helsti andstæðingur Stef-
áns í Alþýðuflokknum, náði
undirtökum 1952, en var rekinn
úr flokknum árið 1956, sem með-
al annars leiddi til myndunar Al-
þýðubandalagsins sem kosninga-
bandalags.
f vikunni kemur út ný bók eftir
Þorleif Friðriksson sagnfræðing
um Alþýðusambandið, Alþýð-
uflokkinn og tengsl við norræna
krata og vekja rannsóknir Þor-
leifs ásamt hinum nýju
leyndarskjölum grunsemdir um
markaði og að ekki væri hægt að
standa lengur gegn því að fleiri fái
að spreyta sig á markaðinum.
„Það er ekki einleikið að á íslandi
fást ákaflega margir við innflutn-
ing en fáir við útflutning.“
Fyrirtækin sem hér um ræðir
eru Marbakki í Kópavogi, Stefn-
ir, íslenska útflutningsmiðstöðin,
G. Ingason og Vogar, öll í
Reykjavík og íslenskur gæðafisk-
ur í Njarðvíkum.
Þjóðviljinn hefur óstaðfestar
heimildir fyrir því að eitt þessa
fyrirtækja sé að meirihluta í eigu
belgískra aðila.
að bandaríska leyniþjónustan
hafi átt þátt í þessum innan-
flokksátökum í Alþýðuflokkn-
um.
- Okkur fannst stundum að
Stefán væri með kommúnista á
heilanum, sagði Hannibal í sam-
tali við Þjóðviljann í gær. Einar
Olgeirsson, helsti leiðtogi sósíal-
ista á þessum árum, sagði að upp-
reisnartal hefði verið fyrirsláttur
Bandaríkjamanna. -Ég þori ekki
að segja um hvort þeir (Stefán og
aðrir andstæðingar sósíalista)
trúðu þessu, en þeir létu voða-
lega mikið blekkja sig, sagði Ein-
ar.
- Þetta kemur ekki á óvart,
sagði Þorleifur Friðriksson sagn-
fræðingur í gær um fréttirnar frá
Noregi.
Sjá viðtöl á síðu 3 ~m
-Sáf
Stefán Jóhann Stefánsson. Nýjar upplýsingar benda til að hann hafi starfað í Einari, Brynjólfi, Hannibal og öðrum vondum kommúnistum. Stóra myndin
nánu samráði við CIA og talið að herinn yrði að koma til að vernda sig gegn sýnir heræfingar á Reykjanesi skömmu eftir að herinn kom 1951.
Ný leyndarskjöl
Stefán vann með CIA
Norskur sagnfrœðingur með ný leyndarskjöl að vestan. Náin sam vinna Stefáns Jóhanns
Stefánssonarforsœtisráðherra 1947-9 og CIA. Herinn hingað vegna byltingarhrœðslu?