Dagblaðið Vísir - DV - 09.07.2001, Blaðsíða 6

6
MÁNUDAGUR 9. JÚLÍ 2001
Fréttir I>V
Þarf allar hendur á dekk - borgarstjóra þar á meðal:
Stóriðjuáformin
eru verðbólgu
hvetjandi
Nafn: Össur Skarphéöinsson Staða: Formaöur Samfylkingarinnar
Efni: Þjóðmál
Skiptar skoðanir eru um ASÍ-
leiðina sem felur meðal annars i
sér að taka 20 milljarða að láni
erlendis og sprauta inn í ís-
lenskt efnahagslif. Hvert er þitt
viðhorf?
„Það er mikilvægt að ASÍ skyldi
taka þetta frumkvæði. Við sjáum
það á markaðnum því krónan
styrktist nokkuð. Ég tel þó að er-
lend lántaka sem þessi geti til
lengri tíma leitt til þenslu útlána
nema að gripið verði til annarra
aðgerða samhliða. ASÍ-leiðina ber
að skoða út í hörgul og ég fagna
þessu frumkvæði. Það sýnir að ASÍ
er á réttri leið.“
Ertu að biðja um nýja þjóðar-
sátt?
„Já. Og ekki í fyrsta sinn. Það er
mín skoðun aö á ný þurfi aö taka
upp samráð stjómar, stjórnarand-
stöðu og aðila vinnumarkaðarins
sem drap verðbólguna í kringum
1990. Ég legg mikla áherslu á að
ráðist verði í þjóðarátak gegn verð-
bólgunni sem er að renna í tíunda
prósentið. í tengslum við það er
mikilvægt að lækka matvöruverð í
landinu. Það er til dæmis hægt að
gera með lækkun eða afnámi græn-
metistolla. Með þeim mikla sam-
runa sem hefur orðið á matvöru-
markaði hefur skapast hálfgerð
einokun sem birtist í hækkandi
álagningu. Á því þurfum við að
taka.“
Er skattalækkun á fyrirtæki
og hugsanlega einstaklinga
raunhæfur kostur, að þínu mati?
„Já, eins og ég lagði til í vor.
Menn ættu að íhuga skattalækkan-
ir á lítil og meðalstór fyrirtæki.
Samhliða þarf aö lækka skatta á
þeim sem eru verst staddir. Það er
til dæmis hægt að gera með því að
afnema skatta á fjárhagsaöstoð
sveitarfélaga, afnema skatta á
húsaleigubætur og stíga skref til að
lækka skatta á lífeyristekjum aldr-
aðra. Til lengri tíma vil ég taka
upp auðlindagjald í sjávarútvegi, á
orkuframleiðslu og fjarskiptarásir
og nota það meðal annars til að
lækka tekjuskatta. í dag er svo
mjög mikilvægt að skapa umhverfi
sem gerir Seðlabankanum kleift að
lækka vexti rækilega þegar líöur á
árið.“
Forsætisráöherra hefur gert
verkföllin í landinu ítrekað að
umræðuefni - líturðu á hugarfar
íslenskra launþega sem einhvers
konar vandamál eða liggur
vandinn annars staðar?"
„Forsætisráöherra kennir jafnan
öðrum um þann vanda sem hann
og ríkisstjómin hafa skapað. í dag
erum viö að súpa seyöið af röngum
ákvörðunum ríkisstjórnarinnar fyr-
ir nokkrum misserum. Við horfum
upp á gríöarlegan viðskiptahalla
sem sprengdi krónuna. Sjómanna-
verkfallið hafði líklega áhrif til
skamms tíma, en ekki varanleg.
Það er ekki stórmannlegt af forsæt-
isráðherra að kenna verkföllum
um ástandið. Allra síst í dag þegar
ríkisstjórnin rembist við aö komast
hjá því að semja við fólk sem sér
um velferð þroskaheftra og fatl-
aðra. Það er ömurlegt að horfa upp
framkomu hennar gagnvart þroska-
þjálfum og skjólstæðingum þeirra.“
Þú talaðir um tifandi tíma-
sprengju. Er sprengjan sprung-
in?
„Já, eins og sést á genginu sem
er kolfallið og verðbólgunni sem er
rokin upp. Ég sagði á sínum tíma
að viðskiptahallinn væri tima-
sprengja sem gæti leitt til þess að
krónan veiktist heiftarlega og ný
verðbólguhrina færi af stað. Þetta
hefur illu heilli gengið eftir. Ríkis-
stjómin glutraði góðærinu niður
að nauðsynjalausu. Verðbólga hér
er þrefalt hærri en í samanburðar-
löndunum og vextir einnig. Þetta
er herkostnaðurinn af sjálfbirgings-
hætti stjómarinnar sem hlustaði
hvorki á varnaðarorð stjórnarand-
stöðu, verkalýðshreyfingarinnar né
fjármálastofnana sem fjölluðu um
málið.“
rr-r-rr’n^rrnrer""^’1"'
Björn Þorláksson og
Arndís Þorgeirsdóttir
blaöamenn
Á slðasta ári einkenndi bjart-
sýni ráðgjöf fiskifræðinga Haf-
rannsóknarstofnunar? Á þessu
ári týndust 550 þúsund tonn af
þorski. Er Hafró á villigötum?
„Það dregur að minnsta kosti úr
trúverðugleika stofnunarinnar að
eftir að hún setti fram gögn um að
veiða mætti 150 þúsund tonn þá
mótmælti hún ekki þeirri óvísinda-
legu og heimskulegu aflareglu, sem
ríkisstjórnin setti, um að aldrei
mætti lækka veiðiheimildir um
meira en 30 þúsund tonn. í ár eru
menn að veiöa 40-50 þúsund tonn
umfram það sem Hafró telur ráð-
legt. Ef stofnunin hefði trú á eigin
aðferðum hefði hún mótmælt
þessu. Það gerði hún ekki. Ef hún
tekur ekki mark á sjálfri sér, hver
á þá að gera það?“
ítrekað kemur Samfylkingin
fremur illa út úr skoðanakönn-
unum. Nú síðast missti stjórnar-
meirihlutinn 5% en bróðurpart-
ur þess fylgis fór til vinstri
grænna. Segir þetta ekki að
Samfylkingin er á rangri braut?
„Ég held ekki að við séum á
rangri braut. En ég væri ekki heið-
arlegur ef ég segöi ekki að auðvit-
að eru þetta mér vonbrigði. Ég tel
hins vegar að við eigum eftir að
koma stefnu okkar skýrar á fram-
færi og við skulum ekki gleyma
því að flokkurinn hefur ekki verið
til nema í rúmt ár. Það eru tvö ár
til kosninga og menn taka hvorki
kosningasigra né ósigra út fyrir-
fram.“
Er draumurinn um sameinaða
vlnstri menn fyrir bi?
„Nei. Við getum ekki jarðað
þann draum. Því má heldur ekki
gleyma að pólitísk kennileiti á
vinstri vængnum hafa gjörbreyst
með stofnun Samfylkingarinnar.
Áður fyrr höfðu A-flokkarnir á góð-
um degi um 30% fylgi en nú er svo
komið að hver könnun af annarri
sýnir að VG og Samfylking eru vel
yfir 40% samanlagt. Að mínu mati
eiga viðhorf sem spanna frá endi-
mörkum VG til ystu marka Sam-
fylkingar að rúmast í einni breiðri,
póltískri kirkju. Það er enn minn
draumur.“
/ ár eru menn að veiða
40-50 þúsund tonn um-
fram það sem Hafró telur
ráðlegt. Ef stofnunin
hefði trú á eigin aðferð-
um hefði hún mótmœlt
þessu. Það gerði hún
ekki.
Hefurðu eitthvað hugleitt að
skipta þér út sem karlinum í
brúnni ef fylgi flokksins eykst
ekki?
„Nei, ég hef ekki hugleitt það.“
Náttúruvernd ríkisins hefur
gefið út að stofnunin telji mikla
mengxm hljótast af fyrirhuguðu
álveri í Reyðarfirði. Eru stóriðj-
ur tímaskekkja?
„Nei. En Kárahnjúkavirkjun er
hins vegar ákaflega umdeilanleg,
bæði frá sjónarmiði umhverfis-
verndar og efnahagslífsins. Mér
flnnst menn vera að flýta sér um of
í stóriðjumálum, af því menn eru
búnir að tala sig inn í kreppu. Nú
skiptir mestu máli að ná stöðug-
leika og draga úr verðbólgu. Eitt af
því sem hefur ekki komið fram
varðandi þau stóriðjuáform sem nú
eru uppi, það er stækkun Norður-
áls og Kárahnjúkavirkjun, er að
þau myndu hafa í fór með sér verð-
bólgu upp á 2,5 til 3% árlega, ofan
á þá verðbólgu sem er fyrir. Er það
það sem við þurfum i dag? Frá
sjónarhóli efnahagslífsins ættu
menn því fremur að velta fyrir sér
smærri skrefum eins og stækkun
Norðuráls og ísals. Ég tek hins veg-
ar undir með varaformanni Fram-
sóknarflokksins um að það á ekki
að taka fermetra af Þjórsárverum
undir lón. Það er hægt að fá ork-
una til dæmis í Núpa- og Urriða-
fossvirkjun, auk þess sem Reykja-
víkurborg og Svartsengi geta lagt
til orku.“
í ljósi Evrópumálanna telurðu
stjórnarsamstarf Samfylkingar
og Framsóknar líklegt eftir
næstu kosningar?
„Ég tel miklu frekar að ríkis-
stjórn sem Samfylkingin ætti aðild
að myndi snúast um uppstokkun í
sjávarútvegsmálum, afnám gjafa-
kvótans og breytingu landsins í eitt
kjördæmi. Ég er nokkuð viss um
að næsta ríkisstjórn verði mynduð
um uppstokkun í sjávarútvegsmál-
um og Samfylkingin mun ekki taka
þátt í neinni stjóm sem ekki hefur
það sem eitt af forgangsverkefn-
um.“
Sérðu einhver teikn á lofti um
að Davíð sé að hverfa úr pólitík?
„Nei, ég held það yrði ákaflega
erfitt fyrir hann að hætta við þær
aðstæður sem nú hafa skapast í
efnahagsmálum vegna mistaka rík-
isstjómarinnar. Mér sýnist hann
fremur vera að vopntygjast. En
hann á í vændum tvö erfið ár.“
Verður borgarstjóri í framboði
fyrir Samfylkinguna í næstu al-
þingiskosningum. Mimið þið
leiða sitt hvort Reykjavíkurkjör-
dæmið?
„Ég þarf allar hendur á dekk.
Fái ég einhverju um það ráðið þá
verður borgarstjóri í framboði fyrir
Samfylkinguna í öðru kjördæminu
í Reykjavík. Ingibjörg Sólrún er
ákaflega öflugur stjómmálamaður.
Ég væri því ekki skynsamur for-
maður stjórnmálaflokks ef ég leit-
aði ekki eftir því viö hana og aðra
þá sem ég tel mjög öfluga að þau
tækju upp sverð fyrir Samfylking-
una og berðust. En við höfum
aldrei talað saman um þetta og þaö
veröur að ráöast af pólitískum að-
stæðurn."
Heiti potturinn
Umsjðn: Gylfi Kristjánsson
netfang: gylfik@ff.is
Mér líöur eins og...
Oft getur verið erfitt að halda
andlitinu þegar menn fara af stað á
háfleygu nótunum en verður síðan
á að misstíga
sig. Sagt er aö
sumir hafi
fengið tilefni
til að fara af-
síðis á vígslu-
hátíð
kjúklingaverk-
smiðju Ferskra
kjúklinga í
Mosfellsbæ fyr-
ir skemmstu þeg-
ar landbúnaðarráðherra Guðni
Ágústsson hóf eina af sínum há-
stemmdu ræðum á því að lýsa því
yfir að sér liði í hinni nýju verk-
smiðju eins og á fögrum sumar-
morgni á Suðurlandi, fyrir hádegi.
Fálkinn flýgur
Væntanlegt mun á markaðinn
nýtt tímarit sem bera mun nafnið
Fákinn en vikublað með sama
nafni var gef-
ið út um
miðja síðustu
öld. Nýi Fálk-
inn er reynd-
ar af öðrum
toga en sá
gamli en þar
mun vera á
ferðinni svo-
kallað menn-
ingartímarit.
Heyrst hefur að ritstjóri verði Sal-
vör Nordal en meðal þeirra sem
sitja í ritnefnd er enginn annar en
Matthías Johannessen sem um
áratugaskeið ritstýrði Mogganum
en kvaddi þann starfsvettvang sök-
um aldurs fyrir skömmu. Er ekki
að efa að Matthías láti til sín taka í
nýjum Fálka og mun væntanlega
gusta af honum ef að líkum lætur.
Pétri aö kenna?
Helst var á David Winnie,
þjálfara KR, að skilja eftir tapið í
bikarleiknum gegn Fylki að sökina
á því tapi ætti
Pétur Péturs-
son, fyrrver-
andi þjálfari
liðsins. Winnie
sagði í viðtali
við DV eftir
leikinn að þeg-
ar hann tók vi£
liðinu hefði þat
verið búið ai
ná botninum hvað karakter og liðs-
anda varðaði og að hann hefði
þurft að blása lífí í liðið að nýju.
Þetta þykir ekki beint sannfærandi
hjá Winnie enda hafa engir brestir
verið í karakter KR-liðsins í sumar
þrátt fyrir mótlætið. Það er ekki til
annars hjá Winnie að bera svona á
borð en að skemmta þeim fjöl-
mörgu sem hafa sér það helst til
skemmtunar þessa dagana að
hlakka yfir ófórum KR-inga, nú
síðast í bikarkeppninni.
Omnya ónýtur?
Rússneski ryðdallurinn sem leg-
ið hefur bundinn við bryggju á Ak-
ureyri árum saman gæti verið á
leiðinni í
burtu. Heyrst
hefur að tog-
arinn, sem
Akureyrar-
höfn hefur
fundið stað á
besta stað á at-
hafnasvæði
slippstöðvar-
innar Stáltaks,
hafi verið
dæmdur ónýtur og þá liggur senni-
lega ekkert annað fyrir en sigla
honum til útlanda og selja hann
þar í brotajám. Heyrst hefur að
Kristján Þór Júlíusson, bæjar-
stjóri á Akureyri, sé fús að sigla
skipinu utan, sé skipið á annað
borð siglingarhæft, en til þess hef-
ur hann öll tilskilin réttindi.