Lesbók Morgunblaðsins - 14.06.1931, Blaðsíða 1
23. tölublað. Sunnudaginn 14. júní 1931. VI. árgangur.
I efra guf u h volf i n u.
Piccard prófessor og fjelagi hans dr. Kipfer með hatta, er hlifa
höfðinu þótt maður reki sig hastarlega uppundir.
Hámarksflug
Piccards.
Loksins tókst Piccard liiminflug
io. Fyrir nokkrum dögum kölluðu
menn hann skýjaglóp og sögðu að
fyrirætlanir hans væru óðs manns
æði. Nú dást menn að afreksverki
hans.
Piccard komst upp í 16000 metra
hæð, eins og hann hafði ætlað sjer,
og setti heimsmet. Fram að þessu
hafði Aineríkumaðurinn Sucek
heimsinet í hæðarflugi með flug-
vjel (13157 m.), og Þjóðveijarnir
Siiring og Berson heimsmet í hæð-
arflugi með loftbelg (10800 m.).
Að vísu komst Ameríkumaðurinn
Hawks, fyrir 2 árum, í loftbelg
upp í 13800 m. hæð, en loftbelgur-
inn steyptist til jarðar, Hawks beið
bana, og metið var því ekki viður-
kent.
En Piccard flaug ekki til þess
að setja met, heldur tii þess að
gera vísindalegar rannsóknir í efra
gufuhvolfinu. Á síðustu árum eru
menn farnir að greina á milli
neðra gufuhvolfsins (troposfæren)
og efra gufuhvolfsins (stratosfær-
en). í neðra gufuhvolfinu er veðr
ið óstöðugt og kuldinn vex eftir
því sem ofar kemur.
Efra gufuhvolfið byrjar í Mið-
Evrópu um 10000 m. frá jörðu, í
hitabeltinu þó nokkuð hærra, en
lægra við heimskautin. 1 efra
gufuhvolfinu er veðráttan stöðug,
himininn skýjalaus og kuldinn
heldur ekki áfram að vaxa. 1
neðsta hluta efra gufuhvolfsins er
stöðngt 50—60 stiga frost, en
smátt og smátt verður heitara, eft-
ir því sem ofar kemur. Rannsókn-
ir, er gerðar hafa verið með
mannlausum loftbelgjum, hafa
leitt þetta í ljós. Menn giska á að
í 50000 m. hæð sje lofthitinn hjer
um bil hinn sami og sumarhitinn
í Mið-Evrópu.
Piceard ætlaði sjer að rannsaka
veðráttuna í efra gufuhvolfinu og
um leið flugskilyrðin. Hann gerir
ráð fyrir að flugleiðir verði í fram
tíðinni lagðar um efra gufuhvolfið,
þar sem veðrið er stöðugt, heið-
skírt og mótstaðan í loftinu lítil.
Flughraðinn getur því orðið langt
um meiri en í neðra gufuhvolfinu.
Ennfremur ætlaði Piccard sjer
að rannsaka rafmagnið í efra
gufuhvolfinu, Loftið þar er góður
rafmagnsleiðandi og hefir það
mikla þýðingu fyrir útvarp. En
fyrst og fremst var það tilætlun
Piccards að rannsaka stjörnugeisl-
ana í efra gufuhvolfinu. — Eðli
þeirra er mönnum ennþá óráðin
gáta. En Piccard býst við, að
þarna megi finna miklar og óþekt-
ar orkulindir, sem menn geti ef til
vill hagnýtt sjer. Yfirleitt beinist
athygli vísindamanna nú meira og