Lesbók Morgunblaðsins - 28.06.1931, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
195
J I___________
INCÓif syrif/(Ti
O
n
Bílaskáli og markaðs höll á Arnarhólstúni.
lijer í hálfþöktum, skítugnm skút-
um við höfnina. Stundum eru þeir
fullír af lítt hreinum fiski, og
stundum flóir alt gólfið í slógi. Og
auðvitað eru mennirnir, sem vinna
í þessum svínastíum, hvernig sem
véðrið er, í miður þrifalegum
vinnufötum. Um annað er tæpast
að tala með svo erfiðri aðstoðu.
Alt þetta úthald er bæjarbúum
1i) skammar .Jeg forðast œtí-5 fisk-
sölustíurnar eins og heitan eld, þeg-
ar jeg geng um bæinn með útlend-
ingum. Þær stinga svo algerlega í
ítúf við nýju matvælabúðirna.r og
saltfiskhúsin, að furða er að þettn
tvennt geti sjest í sama bætiutn.
Líklega stafar þetta af því, að
bærinn hefir úthlutað fisksölustí-
unum, en ötulir einstaklingar hafa
bygt búðirnar og fiskhúsin.
Þetta þyrfti að breytast.
Markaður. Erlendis er ]>að gam-
all borgasiður, að lialda daglegan
markað á ýmsum nauðsynjavörum,
þar sem kaupandi og seljandi geti
hitst og verslað millimannalaust.
Það eru margskonar vörur ,sein
koma á slíka markaði, fiskur, kjöt,
allskonar ávextir, grænmeti, egg,
fuglai', blóm, sums staðar mjólk og
smjör o. s. frv. Sá .kostur fylgir
þessiij að bæjarbúar geta fengið
flestar vörur ódýrari en ella, og
framleiðendur eigi að síður hærra
verð að öllum jafnaði. Erlendis eru
slíkir markaðir oft og einatt undir
berum himni að sumrinu til, en
slíkt gæti tæpast komið til greina
lijá oss vegna veðráttunnar. Opnir
markaðir þykja hvarvetna styð.ja
að hóflegu vöruverði.
Jeg skal ekkert full}rrða um
]iað, hvort slíkt skipulag gæti þrif-
ist hjer í Reykja-vík, en ekki er
ólíklegt að það komist síðar á.
Meðan bæjarbúum stendur á sama,
þó þeir borgi fisk og annan varn-
ing tvöfalt eða ]>refalt hærra en
sannvirði væri, meðan þeir vilja
fá vörur sínar lánaðar og send-
ar út. um allan bæ, hljóta ]>eir
að kaupa alt af kaupmönnum og’
borga liátt verð fyrir. Um hitt er
enginn efi, að fisksalan ]>arf að
komast í betra horf. T fyrra sumar
var því og hreyft í blöðunum og
síðastliðið sumar var nokkur til-
raun gerð til þess að koma lijer
upp torgsölu á grænmeti. Eitthvað
var og um það talað, að bærinn
sæi mönnum f.vrir hentugum
geymslustað fyrir kartöflur. Það
eru ekki allir, sem geta geymt þær
óskemdar. Þessari hugmynd vár
jafnvel hreyft á síðasta ]>ingi.
Fluttu ]>eir Bjarni Asgeirsson og
Pjetur Ottesen frv. um byggingu
kartöflukjallara og markaðsskála-.
Var ætlast til þess að landið kæmi
upp hentuðu hiisnæði til þessara
þarfa, þó nær hefði legið að
Reykjavíkurbær gerði það.
Að öllu þessu athuguðu virðist
m.jer nauðsyn bera- til ]>ess, að
gera ráð fyrir einhverjum stað í
skipulagi bæjarins, þar sem veg-
legur markaðsskáli gæti risið upp
á sínum tíma, helst svo stór að
hann gæti fullnægt. öllum fram-
tíðarinnar margbrotnu þörfum. —
Fisksala vrði ]>á ein deild í honum
og stæði í sambandi við frystihús
og kæligeymslu.
StaSurinn. Það er auðsadt, að
hvort heldur sem er að ræða uni
bílaskála eða markaðshöll, ]>á væri
æskilegast, að byggingar þessar
væru sem næst iniðbiki bæjarins.
Bílarnir eru þá nær hendinni,
styttra að ganga á markað, og
fisksalan ]>arf auk ]>ess að vera
sein næst höfninni.
Það væri nú fyrir sig að benda
á einhvern hentugan stað, ef h.jer
væri ekki að ræða um óvenjuleg
stórhýsi. Það ]>arf lieilan hektar af
landi (3 dagsláttur) til þess að
rúina 400 bílastæði með óh.já-
kvæmilegum akvegum milli, og er
]>að nóg til þess að sýna, að ekki
getur komið til tals að fá nægilegt
pláss á neinni uppfyllingu við
höfnina. T’að er því fljótsjeð, að
hvergi nálægt miðbænum ea* um
nægilegt pláss að gera, nema á
Arnarhólstúninu einu. Það er alls
um 16000 fermetra að stærð.
Jeg þykist nú vita að flestir
telji það óliæfu, að taka þetta auða
svæði til slíkra liluta. Þangað
streymir fjöldi barna á sumrum til
]>ess að leika sjer á túninu, ]>ar
sem ]>að hallar móti sól og suðri,
en á vetrum flykkjast ]>au þangað
með sleða sína. til þess að renna
sjer niður brekkuna. Það væri
synd, að taka þetta eina auða
svæði í miðbæjarkösinni frá fólk-
inu og bömunum, og auk ]>ess er
græni hóllinn bæjarpryði.
Alt er þetta hverju orði sann-
ara. en þó hefir hóllinn sína galla
eins og hann er nú. Langmestum
hluta túnsins norðan Tngólfsstytt-
unnar hallar móti norðri. Þar er
kalt, og veðurnæmt, svo bæði biirn
og fullorðnir hafa. lítil not, af hon-
um. Það er í raun og vera suður-
hallið eitt, sunnan Tngólfsstyttu,
sem fólkið notar, og vesturhallið á
vetrum, því þar er lengri spölur að
renna sjer á. Hóllinn væri síst. lak-
ari, þó túnið norðan styttunnar
væri hallalaus sljetta og ]>á mætti
gera suðurhallið miklu stærra, láta
það ganga niður undir Kalkofns-
veg. Kæmi ]>á múr, eða veggur, all-