Lesbók Morgunblaðsins - 22.09.1935, Blaðsíða 4

300
LESBÓK MORGTTNBLAÐSINS
Mark Twain.
Það mun ekki ofmælt, að 500
mamis sje rænt þaðan á ári. Og
þrælar þessir eru fluttir inn yf-
ir Abyssiniu til Rauðahafsins. t
franska Somalilandi eru þrælarn-
ir settir í skip, er flytja þá yfir
Rauðahafið. Og hvernig sem varð-
skip Breta reyna að stemma stigu
fyrir þessu, halda flutningar þess-
ir áfram. „Svart fílabein" er altaf
í háu verði í Arabíu.
Þrælasalarnir, sem flytja þræl-
ana til strandar, eru vel vopnum
búnir. Oft lenda þeir í harðri
viðureign við varðlið Breta.
Breskir varðmenn hafa oft fallið
í þe;rri viðureign.
Það líður varla svo mánuður,
að ekki sje rænt fólki í Súdan, til
þess að hneppa það í ánauð.
Ræningjarnir umkringja negra-
þorpin, drepa þar gamla fólkið,
sem ekki er hægt að koma í verð
en reka konur, karla, bðm og
kvikfjárhjarðir til strandar.
1 fangelsi emu í Súdan situr al-
ræmd kona ein og lætur sjer leið-
ast. Hún er í góðum holdum, því
vel er með hana farið. Hún heitir
Sitt-Anna, og rak þrælaverslun í
stórum stíl, við Hvítu-NQ, rjett
undir handarjaðri breskra vfir-
valda.
Sitt-Anna var orðlögð fyrir
harðneskju og grimd. Arabiskir
þrælasalar heimsóttu hana oft.
Mikið mannsal fór fram í húsum
hennar. Og þrælana ljet hún lemja
oft til óbóta. Hinir arabisku æv-
intýramenn báru mikla virðingu
fyrir henni. En mikill ljettir var
það fyrir marga Súdan-búa, er
Sitt-Anna komst loks undir
manna hendur, og aðstoðarmenn
hennar. Þá um leið fengu 500
þrælar frelsi.
En verslunin heldur áfram þó
hún sje fangelsuð. Maður henn-
ar fer margar herferðir td Súdan.
Og ríkidæmi hennar vex, þó hún
sje lokuð inni. Lið hans fór marg-
ar ránsferðir til Súdan árið 1932,
og var vel vopnum búið. Ekkert
stoðaði þó bresk yfirvöld sendu
Abyssiniukeisara mótmæli gegn
framferði þessu.
Hundrað ár eru liðin
frá fæðingu Mark
Twain. Tuttugu og
fimm ár, frá því hann
dó. Bandaríkin ætla
að minnast hans í ár
með því að setja á
stofn háskóladeild í
kýmni — þá fyrstu í
veraldarsögunni.
Þegar Samuel Langdon Clem-
ens, en það var hið rjetta nafn
Mark Twain, hvarf vir föðurhvis-
um sagði móðir hans við hann:
„Jeg vil að þú hafir yfir með
mjer þessi orð: Jeg sver að jeg
skal aldrei snerta spil og aldrei
fá mjer í staupinu" — og MarK
Twain sór.
T7m móður sfna sagði Mark
Tvvain: „Hún var vel vaxin og
fínbvgð og með stórt hjarta —
svo stórt, að það gat rúmað
hverja sorg og hverja gleði“.
Samuel var 16 ára þegar hann
var settur til að læra prentiðn.
Hann átti að fá fatnað og frítt,
uppihald- „Meira var það þó uppi-
hald en föt og lítið af hvoru um
sig“.
Úr setjarasalnum fór Samuel á
skipsfjöl og gerðist lóss á M’ssi-
sippifljótinu. Dimmar veturnætur
stóð hann í brúnni og hlustaði
ákaft eftir kalli hásetans, sem
var að lóða dýpið. Látlaust kváðu
við hrópin: mark twain, sem þýð-
ir sama og: „taktu eftir, tvö fet“,
eða m. ö. o.: „farðu varlega“.
Þessi orð, sem árum saman hljóm-
uðu í eyrum Idns unga manns,
notaði hann síðar sem dulnefni
undir greinar sínar.
*
Mark Twain var sendur til
landsins helga sem blaðamaður og
ferðabrjefin, sem hann þá skrifaði
komu síðar út í bók, sem flestir
kannast við: „Innocents abroad".
Á ferðalaginu kyntist Mark
manni að nafni Charles Langdon.
Hafði maður þessi í fórum sín-
um mynd af systur sinni. —
Sökti Mark Twa’n sjer í drauma
um þessa stúlku, nótt og nýtan
dag- Tókst honum að fá hinn
nýja kunningja sinn til að bjóða
sjer heim og hjer kyntist hann
Olivu Langdon! „Síðan eru lið-
in 40 ár“, skrifaði Mark Twain
rjett fyrir andlát sitt, „en upp
frá þeirri stundu, hefir hún aldrei
farið fír huga mjer“.
*
Dómarinn æruverðugi, faðir
Olivu, var aftur á móti lítið
hrifinn af að fá rithöfundinn
unga og óráðsetta, fvrir tensfda-
son. Hann heimtaði meðmæli og
Mark Twain benti á fimm menn,
sem höfðu þekt hann þegar hann
var blaðamaður í Vestúrheimi
Dag nokkurn komu svörin frá
kunningjrmum og fjölskyldan,
ásamt tengdasyninum tilvonandi,
safnaðist utan um dagstofuborðið
Dómarinn braut innsiglin. f
fyrsta brjef’nu stóð að Mark
Twain væri letibykkja, í öðru að
hann hefði mestar mætur á að
gera gys að gamalmennum, í því
þriðja, að hann væri að vísu til