Lesbók Morgunblaðsins - 27.10.1940, Blaðsíða 6
342
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Víðirinn í Vesturbænum
Víðihríslan elsta í garði Jóns Eyvindssonar við Stýrimannastíg.
Jón stendur undir hríslunni.
Fyrir 20 árum kom tágakarfa.
utan um blómlauka, frá Dan-
mörku til Jóns Eyvindssonar
kaupmanns á Stýrimannastíg.
Karfan var ekkert öðruvísi en
venjulegar slíkar umbúðakörfpr.
En Isleifur, sonur Jóns, tók eftir
því, að neðst í körfunni voru við-
arteinungarnir J körfufljettunni
grænir.
Það skvldi þó aldrei vera að
með þeim leyndist líf, hugsaði fs-
leifur.
Hann tók því þrjá sprotana og
stakk þeim niður bak við vermi-
reit í trjágarðinum austan við
húsið. .
Það leið ekki á löngu þangað til
þeir festu rætur. .
En frá þessum þremur víðisprot-
um, sem ísleifur Jónsson hirti úr
körfunni og stakk niður í garðinn,
eru komnir allir þeir viðirunnar
sem breiðst hafa út um Vestur-
bæinn úr garði Jóns Evvindsson-
ar við Stýrimannastíg. Og þeir
eru orðnir margir.
En víðirinn í Vesturbænum er
ekki frægur fyrir það eitt, að
hann á allur ætt sína að rekja til
einnar umbúðakörfu. Hann er líka
frægur fyrir það, hve skjótum
þroska hann tekur alstaðar þav
sem hann fær að vaxa í frjórri
jörð. Á hann í því sammerkt við
aðrar erlendar víðitegundir, sem
gróðursettar hafa verið hjer, og
náð hafa nokkrum aldri. Er víðir-
inn. sem Trvggvi Gunnarsson
gróðursetti í Alþingishússgarðin-
um, þeirra frægastur. Hann hefir
lengst alið hjer aldur sinn. Og hon-
um er ekki eins kalhætt og þessum.
Jeg efast um að hann verði meira
bráðþroska hjer á landi en víði-
tegund sú, sem fvrst festi rætur
hjer á landi við Stýrimannastíg,
og hefir breiðst svo mikið út um
garðana þar í grendinni, að jeg
tel líklegt að hann verði lengi
kendur við Vestuhbæinn.
★
Iljer á dögunum heimsótti jeg
Jón Evvindsson í garðinn hans,
og sýndi hann mjer hina tvítugu
forfeður víðisins. Mikið hefir verið
höggvið af þeim. Því ef þeir hefðu
fengið að breiða lim sitt hindrun-
arlaust, hefðu þeir borið annan
gróður í garðinum ofurliði, og er
ein hríslan nú langstærst.
Jón sýndi mjer hve árssprotarn-
ir eru geysilega langir, oft mikið
á 2. metra. En oft kelur framau
af þeim, og gerir það vöxt víði-
hríslanna kræklóttan. Þó má tals-
vert laga vöxtinn með því að
höggva greinar af, og velja líf-
greinar fyrir meginstofn. En þar
sem víðir þessi er gróðursettur í
röð, breiðist limið fljótt langt til
beggja handa, ef ekkert er höggv-
ið. 5 ára gamall runni í garði
Sigurjóns Jónssonar við Öldugötu,
sem nú er tvær mannhæðir, breið-
ir lim sitt 2—3 metra til hvorrar
handar frá stofni.
Á hverju ári, síðan víðirinn fór
að dafna hjá þeim, hefir Jón Ey-
vindsson, eða þeir feðgar ísleifur
og hann, klipt fjöljia sprota af
víðinum og dreift þeim út milli
kunningja o gvina. Enda er ákaf-
lega víða hægt að sjá þess merki
í görðum í Vesturbænum. Þó má
vera að sumt af þeim víði sem
þar er sje ættaður úr Alþingis-
hússgarðinum. Því álengdar ber
10—12 ára hríslur í garði Guðmundar Þórðarsonar við Vestur-
götu. Þessar hríslur voru fluttar til fyrir nokkrum árum. Þær
hafa verið kliptar mikið til þess að vöxtur þeirra yrði fástofnaðri.