Lesbók Morgunblaðsins - 03.04.1949, Blaðsíða 14

186
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
löngu sögu, sat hann hljóður og
hugsandi nokkra stund. Svo sagði
hann:
„Nayenaezghani var mikill töfra-
maður og hann kendi Indíánum alt.
Hann vísaði okkur veginn til æðri
máttarvalda. Hann kendi okkur að
við getum öðlast hið æðsta með
bæn.“
Jeg spurði þá hvernig Apachar
færu að biðjast fyrir, og hann svar-
aði:
„Við tökum blómaduft í hægri
hönd og blásum því út í loftið. Við
leggjum vinstri hönd á hjartastað,
en þeirri hægri lyftum við með
opnum lófa mót sól.“
Hann gerði þetta, hóf augu sín
til sólarimiar og sagði:
„Lífsins herra, faðir vor,
þú hefur gefið oss
hjarta þitt og huga,
æðar og fingur
limi og líkama.
Vjer erum af þjer komnir.
Faðir, lífsins herra.
Láttu mjer farnast vel
hvar sem jeg fer.
Láttu alt snúast mjer tíl gæfu.
Heyr þú bæn mina.
Jeg bið þig, móðir mín,
sem varst frjóvguð af sólinni.
Móðir, leið þín er slráð
þessu dularfulla, gullna blótnduíti.
Þú hefur gengið á því,
þú hefur gengið á þvi með gieði.
Leyfðu mjer líka
að ganga á því og gleðjast.
Tungumál þitt
er mál biómduftsins,
fagurt mál,
ínálið, sttn gerir maim langlífan.
Slíkt er tnál þitt.
Leyfð* r.’jef einmg
að tala það á sama hátt og þú.
GEIRFUGLINN
%
HINN 14. nóvember 1931 voru
seld tvö geirfuglsegg á uppboði í
London. Annað var selt fyrir 525,
en hitt fyrir 524 sterlingspund. Með
núverandi gengi samsvarar það
hjer um bil 13.650 íslenskum kron-
um fyrir hvort egg. En hæsta verð,
sem fengist hefir fyrir geirfugls-
egg, er 682 stpd. 10 sh. og samsvar-
ar það hjer um bil 17.750 ísl. krón-
um nú. Þetta geipiverð stafar af
því, að ekki eru til nema 72 geir-
fuglsegg í veröldinni, og sum af
þeim þó brotin.
Geirfuglinn var álkutegund, en
ófleygur. Til þess bendir liið lat-
neska nafn hans „Alca impennis“.
En venjulega er hann nefndur
pingvin (pengwyn, penguin). Er
talið að það nafn sje af keltnesk-
um uppruna. Pen þýðir höfuð og
gwyn þýðir hvítt. En fuglinn var
Lífsins herra,
að hjarta þíns húss
beini jeg bæn minni.
Með þessu fagra blómdufti bið jeg:
Vak þú yfir mjer.
Auðsýndu mjer gæsku þína.
Margar kynkvíslir
skapaðir þú á jörðinni.
Auðsýndu þeim einnig gæsku.
Þú hefur skapað oss;
verndaðu oss þvi
og gefðu oss langa lífdaga
og bæg frá oss öllum raunum.“
Tenijieth flutti bænitia af hrifn-
ingu. Að henni lokinni sneri hann
sjer að mjer og mælti:
„Alt, sem jeg hef nu sagt þjer, er
sannleikur. Hann gefur mjer kraft
og er hluti ai mínu eigiu lífi. Þessi
saga og bænm munu verða þjer
mikiU styrkur í lííinu. Hugsaðu til
mín þegar þú ferð með bænina.4'
með stórar hvítar blesur upp frá
nefinu. íslendingar nefndti hann
aftur á móti geirfugl. Halda sumir
að það stafi af því að nefið á
honum líktist spótsoddi, en mundi
það ckki eins geta stal'að af hinum
hvítu geirum upp frá nefinu, og
fuglinn þannig kendur við það ein-
kenni sitt a íslensku, alveg eins og
á keltnesku?
Þegar menn kyntust mörgæs-
unum á suðurhveli jarðar, þóttu
þær svo líkar geiríugli að þær
hlutu nafnið pingvin. En enginn
skyldleiki er með mörgæsum og
geirfuglum. Mörgæsir hafa aldrei
komist norður fyrir miðjarðarbaug
og geirfuglar aldrei suður fyrir
hann. Ekki var þó geirfuglinn ís-
hafsfugl, heldur var hann dreifð-
ur um allar streridur norðanvert
við Atlantshaf. Hafa leifar hans
fundist víða á Norðurlöndum, svo
sem Skáni, Jótlandi, Finnmörk og
sunnanverðu íslandi. Einnig á
sunnanverðu Grænlandi, á New-
foundland og með austurströnd
Ameríku alt suður að Florida-
skaga.
Geirfuglinn var fjelagslyndur og
helt sig í stórhópum. Sjerstaklega
var mikið um hann á Newfound-
land. Um árið 1500 fóru skip ým-
issa þjóða til fiskveiða við New-
foundland og var talið að skip-
verjar þyrfti ekki að Jiaía með
sjer meiri matarforða en rjett til
siglingarinnar vestur yfir hafið;
síðan gæti þeir lifað á geirfugli og
geirfuglseggjum. Á Funkey, seip
er við norðvesturströnd Newfound-
lands má enn í dag sjá rjettir, sem
menn hlóðu tiJ þess að reka geir-
íuglaliópa inn i. Þar var svo fug!-
unum slatrcfó, en umhveríis rjett-
irnsr íanst rmkið si geiríuglaþein-
um og þótti það benda til þess, að