Lesbók Morgunblaðsins - 21.07.1968, Blaðsíða 9

Lesbók Morgunblaðsins - 21.07.1968, Blaðsíða 9
Magnússon í hópi 42 Arnesinga, er hann var að æfa í söng á Eyrarbakka í febrúar 1919. Aðstoðarmaður sr. Ólafs við söngkennsluna var hinn kunni organisti og söngkennari Kjartan Jóhannesson. í lok námskeiðsins var haldin söngskemmtun í samkomuhúsinu Fjölni á Eyrarbakka að viðstöddu fjölmenni. Neðanskráð nafnaskrá við myndina er eftir Felix Jónsson. Efsta röð: Bjarni Eggertss. Laugardælum. Felix Jónsson, Núpum. Guðmundur Magnússon, Hrauni. Jón Þorláksson, Kirkjuferju. Þorst. Sigurjónss. Stöðlum. Loftur Loftsson, Sandlæk. Stefán Jakobss., Galtafelli. Ketill Gíslason, Reykjakoti. Kristinn Gunnarsson, Eyrarbakka. II. röð: Ingólfur Þorsteinss. Eyvindartungu. Elin Pálsd., Eyrarbakka. Guðlaug Brynjólfsd., Eyrarbakka. Sigr. Elín Þorkelsd. Eyrarbakka. Valg. Engilbertsd. Kröggólfsstöðum. Sólveig Gísladóttir, Vötnum. Sigríður Jakobsd, Galta- felli. Helga Jakobsd., Galtafelli. Gottskalk Gissurarson, Hvoli. III. röð:Eyvindur Ingvarss., Laugarvatni. Magnús Þorsteinss., Eyvindartungu. Þorvaldur Ólafsson, Arnarbæli. Stefanía Eggertsd. Laugardælum. Böðvar Magnússon, Laugarvatni. Vigdís Ölafsdóttir, Arnarbæli. Sigurgrímur Jónss. Holti. Sigríður Gunnarsd., Eyrarbakka. Guðmundur Pétursson, Eyrarbakka. IV. röð: Jón Ólafsson, Eyrarbakka. Kjartan Jóhanness., St. Núpi. Jóhanna Ólafsdóttir, Eyrarbakka. Grímheiður Pálsd. Nesi. Vilborg Eiríksd., Votamýri. sr. Ólafur Magnússon. Sesseljá Sveinss., Torfastöðum. Karen Guðjónsd., Eyrarbakka. iFigunn Jónsdóttir, Eyrarbakka, Sveinn Sveinsson, Torfastöðum. V. röð: Magnús Hanness., Eyrarbakka. Axel Gunnarsson, Eyrarbakka. Anna Sigurðardóttir, Ilreppshólum, Lúvísa ÓI- afsd., Arnarbæli. Hjörtur Sigurðss., Króki. Þóroddur I. Guðmundsson, Núpum fá morgumgjöf sína sagði Sigurður, að hún væri lækurinn, sem renrnur þar milli bæjainna. Hann væri henni heim- ill ef hún gæti flutt hann brott. Vel gerði Sigurður við kirkju síma eins og fram kemur í skoðunargerð þegar Sbeingrímur biskup vísiteraði Hjal'la- 'kirkju á ferð sinni um Árnesþimg í ágúst 1829. Ber lýising hans á kirkj- unni með sér, að hún hafur verið hið vandaðasta hús og vel við haldið í hví- vetna: „Norðan megin við kórdyr er stúka með panieilverki að neðan, en pílára- sett að ofan með strikuðum breiðum listum. Fyrir henni er hurð á hjör- um af sama verki með hleypiloku af járni að inman. ÖLl er hún prýðilega. máluð með ljósbl'áum og rauðum farva, með lítilli töblu ísettri að framan af snikkara og bildhöggvara verki nokk uð gyllt og sett með fangamarki: S.H.S." Sýnir þetta að Hjallabóndinn hefur látið afþi'lja sér og fólki sínu bekk gegnt stólnum á líkan hátt og prests- konan venjuilega hafði í heimakirkju. Nú skal vikið að kirkjunmar þjónum í Ölvesi. Sr. Sigurður Ingimundarson hélt Arnarbæli árin 1789-1820. Homum er svo lýst í Prestaævum, að hann væri vel igáfaður, spaklyndur og vel liðinn. Hainm var þrekvaxinn meðalmaður á vöxt, álit legur að sjá, afbragðs prédikari sinn- ar tíðar og liðugt skáld. Kona hans var Jórunn Sigurðardóttir prests í Holti Jónssonar. Hún var búkona hin mesta og gerðust þau efnuð. Þau voru barn- laus en ólu upp bróðurdóttur Jórunn- ar, Hólmfríði Árnadóttur prests í Holti. Hún giftist hinum kunna manni, Magnúsi Beinteinssyni í Þorlákshöfn. Ekki var sá ráðahagur sr. Sigurði að skapi. Um þaf kvað hann þessa vísu: Falleg ertu, Fríða mín, með faldinn bjarta. Ávallt gei'ir illa skarta óþokkinn með stríið svarta. En seinna sætti sr. Sigurður sig vel við tengdasoninn enda var Magnús hinn merkasti maður, búmaður með afbrigð- um og auðsæll og naut bæði virðingar og vinsælda allra, sem honum kynnt- ust. Meðal barna þeirra Hólmfríð- ar var Gísli latínuskólakennari. Enn er i Hjallakirkju rituð gullnu letri minn- ingartafla um Magnús Beinteinsson, sem Gísli sonur hans lét gera í Kaupmanna- höfn 1847. Hún kostaði 45 ríkisdali. Vel fór á með þeim sr. Sigurði og nafna hans, kirkjubóndanum. Mun Sig- urður á Hjalla fljótt hafa séð, að hyggi- legast væri að koma sér vel við prest, sem naut mikils trausts og hafði hvers manns hylli í sóknum sínum. Hann var alvörumaður og siðavandur við söfnuði sína og kom af hinni svonefndu Hjalla gleði, sem tíðkaðist hjá ungu fólki í Öl- vesinu er sr. Sigurður gerðist þar prest- ur. Samt var þar hvorki siðleysi né ó- regla heldur leikir og söngur, spil og dans. En ekki þótti sr. Sigurði það við eiga að iðka slíkt í kirkjunni sjálfri. „Reið hann til Hjalla seint að kveldi dags og gekk þar í kirkjuna öllum að óvörum. Hann kvaddi fólkið og bað það með hægum orðum að hafa ekki drott- ins hús til veraldlegrar skemmtunar, því að slíkt væri Guði ekki þókn- anlegt“. Urðu hinir ungu menn við bón hans þétt misjafnlega líkaði og minntust þess jafnan síðan hve verið hefði ,, glatt á Hjalla“ í æsku þeirra. Eftirmaður sr. Sigurðar var sr. Jón Matthíasson, Vestfirðingur að ætt og hafði áður vorið prestur á Stað í Aðal- vík og Eyri í Skutulsfirði. Sr. Jón var stórbrotinn dugnaðarmaður, fjörmaður hinn mesti, nokkuð drykkfelldur og ertinn við öl. Átti hann í ýmsum brös- um við Hjallabóndann og eru skráðar um það sagnir. Sr. Jón segir frá því í ævisögu sinni, sem prentuð er framan við úbfaranminn- ingu hans, að þegar honum var veittur Staður í Aða'.vík 1812, var þar bær og kirlíja hvorttveggja gjörfallið af fúa og vatnságangi ,,en af bláfátækri ekkju ekkert að fá í ofanálag.“ Leitaði hann eftir styrk hjá stiftyfirvöldum til að byggja upp staðinn, fékk neitun „en áfýsingu að taka þennan starfa á hend- ur með loforði uim meðmiæliregu og frama ef ég gæti þetta af hiendi leyst“. Sr. Jóni hraus hugur við þessu verkefni, en það sýnir bezt kjark hians og du'gnað að „með miikilli áreynslu, hættuiferðum og 1228 ríkisdala kostnaði gat ég loks fyrir Guðs ír.ildi og aðstoð þetta til lykta leitt.“ Eftir 5 ára veru í Aðalvík fékk sr. Jón Eyri við Skutulsfjörð (ísafjörð). „Þar hef ég bezt unað hag mínum“, segir hann í ævisögu sireni. Sóbti hann þá um greiðslu fyrir uppbyggingu stað- ar og kirkju í Aðalvík, en fékk það svar að tekið mundi til athugunar að láta hann fá eitt af betri meðal- brauðum landsins. Leiddi það til þess að hann fékk Arnarbæli 1721 og hélt því til 1756. Ævisögu sína endar sr. Jón á þessa leið: Aðalvík fæddi mig Eyri klæddi mig ArnarbæJið mæddi mig. Lof sé Guði fyrir liðna ævi, lengi hefur allvel gengið. Hann blessi það, sem eftir er ævi minnar og alla mína í Jesú nafni. — Um sr. Jón látinn kvað sr. Guðmund- ur Torfason: Munu ei rnargir meira fjöri sálar og iíkams sæmdir en hann, fær þessi fósturjörð fagrar borið menjar æ meðan mannheimur sést. Hauðurs var hann bætir hvar sem dvaldi Framhald á bls. 11 Minningartaflan yfir Magnús Beinteins- son í Hjallakirkju. Magnús Beinteinsson er fæddur í þenn- an heim 2Ista dag ágústmánaðar ár 1769. Hann varð hreppstjóri ókvongað- ur í föðurhúsum á 27da ári aldurs síns og var það allt til dauðadags. Hann kvæntist 2an dag júlímánaðar ár 1807 og átti Hólmfríði Árnadóttur. Þeim varð níu barna auðið sjö sona og tveggja dætra. Hann dó 4ða dag júnímánaðar ár 1840 og voru þá andaðir þrir af sonum hans en sex barna börn liugljúf- an föður, og guðhrædd ekkja sári djúpu særð, leitar í miklum missi líkn- ar drottins á hæðum. Hann var maður skynugur vel og liug- vitsmaður góður. Hann var ráðvandur maður og grandvar í orði og breytni. Ilann var friðsamur maður og vildi áfallt korna þar fram, er liann sá að beztu mundi gegna og þó var liann jafnan kappsamur og fylginn sér, er hann átti við illt að setja. Hann var góðsamur maður og stoð og styrkur fá- tækra. Hann var vinsæll maður og hug- þekkur ölluin merkum mönnum. Hann var fúrækinn maður og leitaði þeirr- ar leiðar er liggur til Guðs. Sá lifir vel, er lifir sér og öði'uin til yndis og nota og friður og unan og fögnuður er með þess manns önd. Leggst andvana lík í jörðu. Völt er vera heims. En á upphæðum lijá alda föður lifir sæls manns sál. 21. júlí 1968 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 9

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.