Lesbók Morgunblaðsins - 16.07.1988, Blaðsíða 6
Urðarmáni á ferðinni. Sjá einnig grein í ramma.
Honum hefði verið nær
að drekka minna
Bæði líkin voru lögð hlið við hlið í fárra feta
fjarlægð frá útgöngudyrunum. Því næst var
bensíni úr brúsunum helt yfir þau. — Sprengju-
regn rússneskra flugvéla gerði athöfnina enn
átakanlegri og jafnframt áhættusama, og
Um eitt hið ótrúlegasta
af öllum furðulegum
fyrirbærum: Sjálfvakinn
bruna, þegar allt í einu
kviknar í fólki og það
brennur upp við svo
mikinn hita, að jafnvel
beinin brenna og þurfa
þó 1650 stiga hita til
þess. Jafnframt er
furðulegt að þessi
gífurlegi bruni hefur ekki
kveikt í húsum og aðeins
valdið smávægilegum
skemmdum á
húsgögnum.
EftirÓLAF
H ALLDÓRS SON
syrgjendumir hröðuðu sér inn undir boga-
göngin til að leita sér skjóls. Er þaðan kom,
tók Gunsche klút, vætti hann í bensíni,
kveikti í honum og kastaði síðan logandi
að líkunum. Á augabragði voru þau hulin
samfelldu báli. Syrgjendur stóðu heiðurs-
vörð og kvöddu foringjann með Hitlers-
kveðju. Því næst snéru þeir aftur inn í byrg-
ið, þar sem hver fór til sín. Á eftir sagði
Gúnsche þeim fröken Krúgwer og frú Jungé
frá þessum atburðum, en þær höfðu ekki
verið viðstaddar. Gat hann þess þá, að
brennslan á líki Hitlers hefði verið hryllileg-
asta reynsla ævi sinnar...
Mansfeld, sem stóð á verði í tuminum,
horfði einnig á líkin brenna. Eftir Gúnsche
hafði skipað honum að fara, og hann var
aftur kominn upp í tuminn, hafði séð gegn-
um skotaugað svarta reyksúlu stíga upp frá
garðinum. Þegar reykinn lægði nokkuð, sá
hann aftur sömu líkin tvö, er hann hafði
séð borin upp stigann. Þau voru að brenna.
Og hann hélt áfram að horfa á þau, eftir
að syrgjendumir höfðu dregið sig í hlé.
Öðru hveiju sá hann SS-menn koma út úr
byrginu og hella meira bensíni yfir líkin til
þess að halda bálinu við. Nokkru seinna kom
Kamau til að leysa hann af. Þegar Kamau
hafði hjálpað honum að klifra niður úr tum-
inum, fóm þeir báðir saman niður til að
athuga líkin. Neðri hlutar líkanna voru þá
mjög brunnir og skein í sköflungana á fót-
leggjum Hitlers. Einni stund síðar kom
Mansfeld aftur að líkunum. Voru þau þá
enn að brenna, en mjög dregið úr bálinu.
Er lengra leið á daginn, freistaði einn
úr lögregluvarðsveitinni til að athuga þessa
líkbrennsluathöfn. Hann hét Hans Hofbeck.
fór hann upp stigann frá byrginu og stanz-
að í dyrunum. En hann hélst þar ekki lengi
við. Sterkjan af brennandi lq'öti reyndist
honum um megn, svo hann hörfaði fljótt
burtu."
Það eru engin tengsl á milli ofangreindr-
ar lýsingar á bálför Hitlers og heiti þessar-
ar greinar. Hitler var alveg stakur reglu-
maður. Raunar kemur hann frásögn þessari
ekki við að öðru leyti en því, að líkbrennsla
hans og Evu Braun sýnir, hversu óhemju
erfltt það er að eyða mannslíki í opnum
eldi. SS-mennirnir sem sáu um líkbrennsl-
una höfðu tæpa 200 lítra af bensíni til
umráða — og dijúgan part úr degi (kveikt
mun hafa verið í líkunum um klukkan fjög-
ur síðdegis, og þau jörðuð um klukkan ell-
efu). Hvemig litist þér nú á þá sögu, að
92 ára gamall maður, lasburða af elli, hefði
skotið Hitler ref fyrir rass og brunnið til
ösku á klósettinu heima hjá sér — algjör-
lega hjálparlaust! Meira um þann heiðurs-
mann síðar.
Hið dularfulla fyrirbæri, sjálfvakinn
bruni, sem felst í því að lifandi mannslíkami
verður skyndilega sem bálköstur og brennur
til ösku, hefur á öllum öldum skotið mönnum
skelk í bringu. Til foma töldu men þetta
eldlega refsingu guðs fyrir illar syndir og
miklar:
„Fyrir andblæstri guðs fórust þeir,
fyrir reiðiblæstri hans urðu þeir að
engu. “
Job., 4,9.
Þegar menn fóm að skilja hlutina jarð-
legri skilningi á nýöld, tóku þeir eðlilega
að leita nýrra skýringa á hinum ýmsu fyrir-
bærum. Á 18. og 19. öld var talið líklegast
að sjálfvakinn bmni stafaði af drykkjuskap.
Haft var fyrir satt, að drykkjusvolar gætu
orðið svo gegnsósa af eldflmu alkóhólinu
að þeir ættu það á hættu að fuðra hreinlega
upp — fyrirvaralaust. Eftirmálin að dauða
frú Nicole Millet árið 1725 lýsa þessu við-
horfí.
Herra og frú Millet vom kráareigendur
í Rúðuborg í Frakklandi, og gerðust at-
burðir þeir sem nú skal lýst í krá þeirra, le
Lion d’Or. Nótt nokkra, um klukkan 2:30,
vaknaði herra Millet við bmnalykt. Hans
fyrsta verk var að vekja gestina og segja
þeim að flýta sér niður á jarðhæðina. Það
var þar sem frú Millet fannst — eða það
sem eftir var af henni. Reykur sté upp af
jarðneskum leifum frúarinnar, þar sem þær
lágu í lítið sködduðum hægindastól. Þegar
lögreglustjórinn kom á staðinn, var hann
ekki lengi að komast að niðurstöðu. Taldi
hann að herra Millet hefði myrt konu sína.
Svo vildi til, að meðal gestanna i kránni var
ungur aðstoðarskurðlæknir, Claude-Nicolas
Le Cát að nafni, og reyndi hann að vekja
athygli lögreglustjórans á því að öll um-
merki væm með undarlegasta móti. Benti
hann á, hversu óhemjumikinn eld þyrfti til
að brenna mannslíkama til ösku, þannig að
ekki væri annað eftir en hluti útlimanna og
hauskúpan. Þá fannst Le Cát það í meira
lagi uijdarlegt, hversu lítið tjón hafði orðið
að öðm leyti af völdum bmnans. Raunar
ekkert, ef undan vom skildar nokkrar
skemmdir á stólnum.
Sneri hann sér að herra Millet og spurði
hann, hvort kona hans hefði verið drykk-
felld. Hvað Millet svo vera. Taldi hann sig
ekki reka minni til þess, að kona sín hefði
gengið ódrakkin til rekkju eitt einasta kvöld
síðastliðin tuttugu ár. Le Cát taldi að ekki
þyrfti lengur vitnanna við. Var hann sann-
færður um að frú Millet hefði látist af völd-
um sjálfvakins bmna. Lögreglustjórinn taldi
reyndar lítið mark takandi á ómm læknisins
og sat við sinn keip.
Þegar réttað var í máli Millet, munaði
minnstu að hann yrði dæmdur til dauða
fyrir morð á konu sinni. Eins og vænta má
í frönsku morðmáli var talið að um ástríðu-
morð hefði verið að ræða, þ.e. að herra
Millet hefði viljað losna við konu sína vegna
ástarsambands við unga og myndarlega
þjónustustúlku. Le Cát tókst þó með einarð-
legum málflutningi og með því að benda á
6