Alþýðublaðið - 17.10.1989, Blaðsíða 1

Koma Mitterands undir-
strikar vilja Frakka
Könnunarviörœöur EFTA og EB:
Frakkland sem formennskuland Evrópubandalagsins hef-
ur þar meö sett þaö í forgangsröö aö ná árangri í viörœö-
unum á meöan þaö fer meö forystu, segir Jón Baldvin
Hannibalsson utanríkisráöherra og formaöur ráöherra-
nefndar EFTA.
Jón Baldvin Hanni-
balsson utanríkisráð-
herra og formaður ráð-
herranefndar EFTA, Frí-
verslunarsamtaka Evr-
ópu, sagði aðspurður í
samtali við Alþýðublaði í
gær að koma Francois
Mitterands forseta
Frakkalands hingað til
lands þann 17. nóvemb-
er undirstriki það að for-
mennskuland Evrópu-
bandalagsins, Frakk-
land, hafi þar með sett
það í forgangsröð að
ljúka könnunarviðræð-
um við EFTA og ná ár-
angri í þeim á meðan
Frakkland fer með for-
ystu.
,,í annan stað þá má segja
að með heimsókn Mitter-
and og Dumas (utanríkis-
ráðherra Frakklands) sé
það undirstrikað að Frakk-
land lítur á það sem stór-
pólitískt mál að ná þessum
næsta áfanga við útvíkkun
hins sameiginlega mark-
aðssvæðis Evrópu. Enda er
það kunnugt af þeirra mál-
flutningi að þeir líta á þetta
sem fyrsta skrefið í þá átt
að Vestur-Evrópuríkin geti
lagt saman efnahagslegan
og pólitískan styrk sinn til
þess að stíga næstu skref í
þá átt, að rétta hjálparhönd
þeim þjóðum í Mið- og
Austur-Evrópu sem nú eru
sem óðast að rísa upp úr
rústum þess stalíníska kerf-
is sem var þröngvað upp á
þá í stríðslokin og byggja
upp markaðskerfi og pólit-
ískt lýðræði. Binda þar
með endi á niðurstöður
tveggja heimsstyrjalda sem
enduðu með tvískiptingu
Evrópu. Það er kunnugt að
Frakkar eru mjög sögulega
þenkjandi um
Evrópumálefni, sér í lagi er
vitað að forseti Frakklands
er öllum öðrum fremur
hugsandi á þeim nótum.
Hinn pólitíski þáttur þessa
máls er rækilega undir-
strikaður með því að Frakk-
ar taka svo afgerandi for-
ystu,“ sagði Jón Baldvin við
Alþýðublaðið í gær.
A fundi ráðgjafarnefndar
EFTA í Genf í gær lýsti Jón
Baldvin Hannibalsson
þeim árangri sem náðst
hefur í könnunarviðræðun-
um og skýrði frá niðurstöð-
um hvers starfshóps fyrir
sig. Að sögn Jóns hefur sá
starfshópur sem fjallað hef-
ur um fríverslun með vörur
einkum stillt upp tveimur
valkostum. í fyrsta lagi að
stefnt verði að samningum
um mikla útvíkkun þeirra
samninga sem hvert EFTA-
Jón Baldvin: Viðræður hafa
gengið betur en bjartsýn-
ustu menn þorðu að vona.
ríki hefur við EB. Hinn kost-
urinn er að stefna að tolla-
bandalagi, sem myndi ein-
faldlega þýða afnám allra
tolla í innbyrðisviðskiptum
þessara ianda. Landa-
mæraeftirlit yrði væntan-
lega lagt niður og eins
myndi það líklega þýða
skuldbindingu um sam-
ræmda viðskiptastefnu
gagnvart þriðja aöila. „Trú-
lega verður fyrri kosturinn
fyrir valinu, en búast má
við að með árunum þróist
þetta yfir í tollabandalag,"
sagði Jón Baldvin.
Hvað varðar fríverslun
með fisk sérstaklega hefur
Jón Baldvin lagt áherslu á
að fá viðurkennda grund-
vallarregluna sem
EFTA-ríkin náðu sam-
komulagi um í Osló í vor.
Varðandi starfshóp tvö,
hafa EFTA-ríkin náð sam-
komulagi um grundvallar-
atriðin, þ.e. að stefna að
frjálsu flæði fjármagns og
því að afnema hindranir á
sameiginlegri fjármagns-
þjónustu á svæðinu öllu.
Sama niðurstaða er um rétt
manna til búsetu og starfa,
þar hefur tekist samkomu-
lag um meginreglu. Islend-
ingar hafa hins vegar kom-
ið á framfæri fyrirvörum
hvað þetta varðar, en það
eru sömu fyrirvarar og
giltu þegar íslendingar
gerðust aðilar að norræna
vinnumarkaðnum. Þeir
fyrirvarar fela í sér heimild
Islendinga til að takmarka
innflutning fólks, ef sýnt er
að það kunni að raska jafn-
vægi á vinnumarkaðnum.
Fjórði hópurinn er um
samstarfsverkefni, á sviði
æðri menntunar, um að-
gang námsmanna aö há-
skólum og fleira. Jafnframt
var fjallað sérstaklega um
félagsleg réttindamál, sér í
lagi launþega og starfs-
fólks, að því er varðar að-
gang að tryggingakerfum
og starfsréttindi. Jón
Baldvin gerði einnig grein
fyrir starfi fimmta hópsins
sem fjallaði mn brevtingar á
lögum og stofnunum. Því
starfi er ekki lokiö, en meg-
inhugmyndir snúast um að
móta hvernig fyrirhugaður
samningur mun líta út svo
og tryggja samræmda
framkvæmd hans og úr-
skurð deilumála. Jón Bald-
vin sagðist bjartsýnn um að
starfinu Ijúki á þeim tíma
sem stefnt hefur verið að
og þegar hefði starfið geng-
ið mun betur en bjartsýn-
ustu menn þorðu að vona.
Eiginlegar samningavið-
ræður eiga því að geta haf-
ist strax á næsta ári.
Formennska utanríkisráöherra hjá EFTA:
Stíf fundahöld til loka árs
Framundan eru mjög stíf
fundahöld hjá Jóni Bald-
vin Hannibalssyni utan-
ríkisráðherra og formanni
ráðherranefndar EFTA,
Fríverslunarsamtaka Evr-
ópu.
I gær hófst fundur ráðgjafa-
nefndar EFTA í Genf í Sviss
pg stendur hann einnig í dag.
í þeirri nefnd eiga sæti full-
trúar vinnumarkaðarins og
gegnir Ólafur Davíðsson
hagfræðingur formennsku í
nefndinni. A fundi nefndar-
innar í gær var Ólafur kjörinn
formaður þriðja árið í röð.
Jón Baldvin skýrði ráðgjafar-
nefndinni í gær frá stöðunni í
könnunarviðræðum EFTA
og Evrópubandalagsins, eins
og greint er frá í annarri frétt.
■ Opinber vinnuheimsókn
Vigdísar Finnbogadóttur for-
seta til Sviss hefst í dag og í
tengslum við þá heimsókn
verður tveggja tíma viðræðu-
fundur utanríkisráðherra og
Delamuraz forseta Sviss, en
auk þess að vera forseti þetta
árið er Delamuraz efnahags-
og atvinnumálaráðherra og
heyra því EFTA-málefni undir
hann. Svisslendingar og ís-
lendingar hafa löngum átt
gott samstarf innan EFTA og
sagði Jón Baldvin í samtali
við Alþýðublaðið að þessi
fundur yrði mikilvægur til
þess að samræma sjónarmið í
EFTA-EB viðræðuferlinum.
A miðvikudag er boðað til
fundar formanna jafnaðar-
mannaflokka Norðurlanda
ásamt með forsetum alþýðu-
sambanda, SAMAK, í Ósló.
Meginmál þess fundar er um-
ræða um þátttöku Norður-
landa innan EFTA í viðræð-
um við EB og hefur Jóni Bald-
vin verið falið hafa framsögu
á þeim fundi.
Frá Osló heldur utanrikis-
ráðherra til Dyflinnar á
fimmtudag, þar sem hefst
tveggja daga ráðstefna sem
er boðað til af lagadeild Trin-
ity College þar í borg. Efni
ráðstefnunnar eru þær breyt-
ingar á lögum og stofnunum
sem tillögur eru nú uppi um í
EB/EFTA viðræðunum. Jón
Balvin mun flytja fyrirlestur
sem formaður ráðherra-
nefndar EFTA um niðurstöð-
ur starfshóps 5, sem fjallar
um þessi málefni. Þar verða
jafnframt lagasérfræðingar
beggja bandalaganna, sem
fjalla munu um ýmsa þætti
málsins.
Á laugardag verður síðan
haldið til Genfar á ný, til að
undirbúa viðræður við
Andriessen varaforseta EB,
en Jón Baldvin mun gefa
honum munnlega skýrslu um
niðurstöður og viðhorf EFTA
að loknum þessum fyrsta
áfanga könnunarviðræðna.
Fundurinn verður í Strass-
borg á þriðjudag. í millitíð-
inni mun að líkindum verða
tvennt á dagskrá, sagði Jón
Baldvin: í fyrsta lagi hefur
efnahagsmálaráðherra Ung-
verjalands óskað eftir sér-
stökum viðræðufundi um
möguleika Ungverja, sem nú
eru að taka upp markaðs-
kerfi, á nánari tenglsum við
EFTA. Sá fundur verður
sennilega á sunnudag. Jafn-
framt er unnið að því að
koma á fundi með Dumas, ut-
anríkisráðherra Frakklands,
á mánudag til að undirbúa
komu hans og Mitterands for-
seta hingað til lands þann 7.
nóvember.
Óformlegur fundur utan-
ríkisráðherra EFTA-ríkjanna
verður haldinn í Genf þann
27. október. Það er fyrsti
fundurinn sem tekur til um-
fjöllunar heildarskýrslur
stjórnunarnefndar þessara
viðræðna, en þá eiga starfs-
hóparnir 5 að hafa skilað
lokaskýrslum. Þá gefst ráð-
herrunum kostur á að taka
upp pólitíska umræðu um
stöðu hvers EFTA-rikis og þá
verður rekið smiðshöggið á
samningsstöðu EFTA gagn-
vart Evrópubandalaginu.
Eftir þann fund mun utan-
ríkisráðherra á ný mæta til
fundar með Andriessen í
Brussel að þessu sinni á
grundvelli skriflegra skýrslna
til að leggja mat á árangurinn
og ræða ágreiningsefni ef
einhver eru. Þá verður á
þeim fundi skipulögð fram-
haldsvinnan það sem eftir er
ársins, en þegar er búið að
tímasetja nokkra fundi til
loka ársins.
Að því loknu heldur Jón
Baldvin til London til við-
ræðna við John Major utan-
rikisráðherra Breta. Þann
sama dag, 31. október, fer ut-
anríkisráðherra í opinbera
heimsókn til Ungverjalands,
sem stendur í þrjá daga. Þess-
ari fundalotu utanríkisráð-
herra og formanns ráðherra-
nefndar EFTA lýkur þvi ekki
fyrr en með heimkomu 4.
nóvember til undirbúnings
fundar með Mitterand forseta
Frakklands og franska utan-
rikisráðherranum.
Frumvarp um
fiskveiöistjórn:
Hörð and-
staða smá-
bátaeigenda
Landssamband smá-
bátaeigenda lýsti sig and-
snúið mörgum þeim hug-
myndum sem koma fram í
drögum að frumvarpi um
fiskveiðastjórnun sem lagt
var fram fyrir síðustu
helgi. Á þingi landssam-
bandsins kom fram hörð
gagnrýni á þá þætti sem
tengjast smábátunum, sér-
staklega á það atriði að út-
hluta skuli mönnum föst-
um aflaheimildum án þess
að tekið sé tillit til afla-
reynslu þeirra.
Landssamband smábáta-
eigenda lýsti líka yfir efa-
semdum sinum varðandi
hugmyndir um að 15 mánuð-
ir skuli líða þar til setja ætti
hámark á fjölda smábáta í
landinu. Telur sambandið að
þetta muni aðeins verða til
þess að mikill kippur komist í
smíði og sölu þessara báta.