Vísir - 11.01.1980, Blaðsíða 8

VÍSIR
Föstudagurinn 11. janúar 1980
8
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson. Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaðamenn: Axel Ammendrup. Halldór Reynisson, Jónina Michaelsdóttir. Kalrin
Pálsdottir, Pá'll Magnússon, Sigurveig Jónsdóttir. Sæmundur Guðvinsson.
iþrottir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L Pálsson.
Utgefandi: Reykjaprent h/f Ljósmyndir: Gunnar V. André'sson, Jens Alexandersscn.
Framkvæmdastjori: Davið Guðmundsson utlil og hónnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnus Olafsson.
Ritstjorar: Olafur Ragnarsson
Hórður Einarsson
Auglýsinga og sölustjóri: Páll Stefánsson Askrift er kr. 4.500 á mánuði
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson. I innanlands. Verð i lausasölu
230 kr. eintakið.
Auglysingar og skrifstofur: Prentun Blaðaprent h/f
Siöumula 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611 7 linur.
KJORDÆMAMALID
Samkvæmt yfirlýsingu Geirs
Hallgrímssonar formanns Sjálf-
stæðisflokksins, sem nú kannar
möguleika á samstjórn allra
f lokka, ætti það að vera annað af
tveimur meginmálum slíkrar
stjórnar að koma fram lagfær-
ingum í kjördæmamálinu.
Við mörg mál væri slík ríkis-
stjórn vanbúin að glíma, en það
væri henni gjörsamlega ofviða að
leysa kjördæmamálið þannig, að
viðunandi væri. í því máli yrði
ekki frekar en öðrum gengið
iengra en sá vill, er skemmst vill
ganga.
Það er auðheyrt, að forystu-
menn Framsóknarflokksins eru
naumast fáanlegir til að ganga
lengra í leiðréttingarátt en það,
að t.d. hin ellefu uppbótarþing-
sæti komi í hlut fólksflestu kjör-
dæmanna.Slík breyting ein sér er
ófullnægjandi. Eftir sem áður
hefðu kjósendur i fámennustu
kjördæmunum margfaldan at-
kvæðisrétt á við kjósendur í fjöl-
mennustu kjördæmunum.
Þá kröfu verður nú skilyrðis-
laust að gera til Alþingis, að það
grófa ranglæti, sem leiðir af nú-
gildandi kosningareglum, verði
afnumið. Um þetta eiga Sjálf-
stæðisf lokkur, Alþýðubandalag
og Alþýðuflokkur að geta sam-
einast, eða a.m.k. stór meirihluti
þingmanna innan þessara
flokka. Kjördæmamálið er þess
eðlis, að þeir flokkar þurfa alls
ekki að sitja saman í ríkisstjórn,
sem koma sér saman um leið-
réttingu í þeim efnum, og hefur
það raunar jafnan verið svo.
Jöfnun atkvæðisréttar milli
fólksins í landinu er sérstakt
réttlætismál, sem þarf í rauninni
ekkert að koma myndun nýrrar
ríkisstjórnar við. Og af og frá er
að ætla að koma því máli fram í
samvinnu við framsóknarmenn,
sem skilja ekki málið og fara
alltaf að tala um alls óskyld mál,
þegar jöfnun atkvæðiseéttar er
til umræðu.
Svona leit skopteiknarinn Sigmund á aöför Svavars Gestssonar viöskiptaráöherra Al-
þýöubandalagsinns gegn Visi og Dagblaöinu.
FRJÁLST VERBLAG
Ástæða er til að vekja athygli á
og fagna samþykkt hins nýja
verðlagsráðs um, að verðlagning
dagblaðanna skuli eftirleiðis
vera frjáls. Þetta er fyrsta sam-
þykktin, sem verðlagsráðið gerir
af þessu tagi með heimild í lög-
um um verðlag, samkeppnis-
hömlur og óréttmæta viðskipta-
hætti, sem sett voru í tíð ríkis-
stjórnar Geirs Hallgrímssonar,
en tóku ekki gildi fyrr en 1.
nóvember sl.
Með hinni nýgerðu samþykkt
er ísinn brotinn, og vonandi verð-
ur verðlagshömlunum aflétt á
sem flestum sviðum í kjölfarið.
Frelsi í verðlagsmálum er í allra
þágu, alveg sérstaklega neyt-
enda i landinu, sem munu njóta
góðs af frjálsri samkeppni á
markaðnum.
Ákvörðunin um frjálsa verð-
lagningu blaðanna þýðir lokasig-
ur blaðanna í því stríði, sem
verðlagsyf irvöld, með Svavar
Gestsson þáverandi viðskipta-
ráðherra í broddi fylkingar, hófu
á hendur Vísi og Dagblaðinu i
október 1978, þegar þessi blöð
voru kærð til refsingar fyrir
verðhækkanir sínar. Sá málatil-
búnaður rann að vísu allur út i
sandinn, og Vísir hef ur ætíð stað-
ið fast á því, að verðlagsmál
blaðanna séu yfirvöldum óvið-
komandi vegna prentf relsis-
ákvæðis stjórnarskrárinnar.
Engu að síður er bót að samþykkt
verðlagsráðsins.
Minnkandi barneignir fólks i
Evrópulöndum hafa orðið til
þess að Evrópuráðið hefur tekið
á dagskrá sina umfjöllun um
það, til hvers slik þröun muni
Íeiöa, ef hún haldi áfram og
hvernig bregðast skuli við
hugsanlegri fólksfækkun .
Manntalsnefnd Evrópuráðs-
ins hefur lagt meiriháttar
skýrslu um þetta mál fyrir ráð-
herranefnd ráðsins og er ráð-
gert að gefa hana út i vor. Þar
gerir nefndin, sem starfað hefur
siðan 1973, grein fyrir athugun-
um sinum á þvi, hvert stefnir i
mannfjöldamálum álfunnar og
hvernig búast megi við að ibúa-
fjöldinn veröi um aldamótin
næstu, áriö 2000.
Skýrslan lýsir brey.tingum
ibúafjölda, sem eiga sér stað i
nútimaþjóðfélögum Evrópu og
ræöir fjögur eftirfarandi atriði
nánar:
Minnkandi frjósemi, ástæöur
fyrir henni og likiegar afieiöing-
ar.
Fyrirmyndir lijónabanda og
1 sumum Evrópulöndum er óttast, aö innan fárra ára muni fækkun vinnandi fólks leiöa til þess, að rikin
eigi erfitt með að standa undir lifeyrisgreiðslum og heilbrigðisþjónustu fyrir öryrkja og ellilifeyrisþega.
barna og unglinga. Þetta fólk er
enn ófættog ógerlegter aðsegja
til um það með néinni vissu
hvort meira eða minna verður
um þaðen nú tildags þótt liklegt
séað ekki verði um mjög.mikla
aukningu að ræða. Svo fremi
ástand efnahagsmála i flestum
Evrópulöndum verði sæmilegt
litur yfirleitt vel út yarðandi
mannfjöldavandamálin.
Kostnaður vegna unga fólks-
ins ætti að vera tiltölulega litill
og ætti að vega upp á móti aukn-
um útgjöldum til stuðnings
öldruðum, þ.e. vegna eftirlauna
og heilbrigðisþjónustu. Ekki
þurfa að koma til nein alvarleg
vandamál á sviði efnahagsmála
‘og mannfjölda i flestum löndum
fyrr en á öðrum áratug næstu
aldar. En ef ástand efnahags-
mála er lakara en nú kunna al-
menn vandamál að vera meiri
og þá sérstaklega atvinnuleysi.
Evrópumenn ættu þó að vera
bjartsýnir að þvi er mann-
fjöldavandamálið á komandi
FÆKKAR EVROPURUUM A NÆSTU ARUM?
Evrópuráðið tekur mlnnkandl mannflölgun og samdrátt I darneignum tll athugunar
hjónaskilnaða, svo og myndun
f jölskyldu.
Breytingar á aldursstigi meöal
einstakra þjóöa, svo og mikil-
vægi þeirra á sviði félags- og
efnahagsmála.
Fólksf hitninga milli Evrópu-
landa i sambandi viö mann-
Ijöldabreytingar.
Minnkandi frjósemi þarf ekki
nauðsynlega að leiöa til þess að
úr fjöldanum dragi. t öllum
aöildarrikjunum, utan e.t.v.
Vestur-Þýskalandi og Austur-
riki, mun ibúafjöldinn veröa
meiri um aldamótin næstu en
hann var árið 1975. En væntan-
legar breytingar á uppbyggingu
aldursflokka fram að aldamót-
um eru þyngri á metunum en
aukning fbúafjöldans.
Haldi fæðingum áfram að
fækka leiðir það til þess að litið
verður um fullorðið starfsfólk
eftir tvo áratugi og þar af leið-
andi verður hlutfallslega meira
um gamalmenni. t sumum lönd-
um er óttast að brátt komi aö
þvi að ekki verði nóg um vinn-
andi fólk til að standa undir
miklum fjölda eftirlaunaþega.
Fæðlngum
fækkar um 22%
Arið 1965 töldust fæðingar lif-
andi barna i aðildarrikjum
Evrópuráðsins 7.5 milljónir,
en árið 1977 um 5.75 milljónir.
Itaföi barnsfæðingum þvi
fækkaö um 22%. 1 Frakklandi
var hlutfallstalan á sama
Limabili 14%, á Italiu 25%, i
Bretlandi 34% og í Vest-
ur-Þýskalandi 44%.
Ef ætlað er að hvorki fólks-
flutningar milli landa né
breytingar dánartalna muni lik-
iegar til að hafa úrslitaáhrif á
þróun ibúafjölda má helst vænta
þess að árið 2000 verði smá-
vægileg f jölgun ibúa eða allt frá
mögulegri fækkun i Vest-
ur-Þýskalandi til allt að 60%
aukningar i Tyrklandi. Gömlu
fólki mun fjölga eitthvað, tals-
verð f jölgun verður i flokki fólks
á vinnufærum aldri, en fækkun i
20-30 ára aldursflokknum.
En við getum ekki aflað
neinnar vitneskju um flokka
timum varðar, segir einn helsti
sérfræðingur Evrópuráðsins.
Ekki telur hann þurfa aö óttast ♦
að fækkun ibúa leiði til þjóðar-
vanda. I fyrsta lagi gerist þetta
ekki fljótlega og i öðru lagi eru
öll lilcindi fyrir þvi að ný tækni
dragi úr eftirspurn eftir vinnu-
afli. Lífsgæði kynnu einnig að
aukast ef fólki fækkaði. Evrópa
kynni að vera fyrsti heimshlut-
inn, sem horfðist i augu við þá
félagslegu staðreynd að sá
barnafjöldi, sem fólk raunveru-
lega óskar sér er ef til vill minni
en ávallt hefur verið ætlað.