Vísir - 30.01.1980, Blaðsíða 14

vtsm
Miövikudagur 30. janúar 1980
14
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
PP
undirskrifta-
listinn
var sá sami”
Visir haföi samband viö
Kristján Möller, einn hinna
fjögurra forsvarsmanna, og
sagöi hann, aö sií tilkynning,
sem send heföi veriö fréttamiöl-
um, bæri á titilsíöu þá almennu
yfiriysingu á hendur SR, er
mötmælendur heföu skrifaö
undir. Nánari lýsingar í bréfinu
á mengun, sem stafaöi frá SR,
væru hinsvegar nánari útlistan-
ir, sem ekki heföu veriö undir-
ritaöar af mótmælendum, held-
ur forsvarsmönnunum og væru
þeir þvi ábyrgir fyrir þvi, enda
heföi þaö alltaf veriö ætlunin og
þannig heföi þaö komiö fram i
fjölmiölum. Þessir forsvars-
menn eru: Birgir Steindórsson,
Kristinn Georgsson, Kristján
Möller og Pétur Garöarsson.
Hin almenna yfirlýsing, sem
tæplega 800 Ibúar Siglufjaröar
undirrituöu, hljóöar þannig:
„Viö undirritaöir ibúar Siglu-
fjaröar mótmælum harölega
þeirri miklu loft- og sjávar-
mengun, sem er frá Loönu- og
beinaverksmiöju Sildarverk-
smiöju rikisins hér I bæ. Viö
krefjumst þess aö st jórn SR sjái
svo um, aö úrbætur verði gerðar
þegar i staö.”
Mengunarvaldurinn mikli á Siglufiröi — Slidarverksmiöjur rikisins.
Var undirskriftalista Dreytt eftir
að Dúið var að skrifa undir?
Steingrimur Kristinsson frá
Siglufiröi haföi samband við
Visi til aö lýsa mótmælum sin-
um viö bréfi, sem fjórir for-
svarsmenn undirskriftasöfnun-
ar vegna mengungar SR 46 á
Siglufiröi sendu fréttamiölum.
Steingrimur, sem var einn
þeirra sem skrifuöu sig á list-
ann, sagöi, aö þaö bréf, sem
sent heföi veriö fréttastofnun-
um, heföi alls ekki boriö þaö
orðalag, er ibúar Siglufjaröar
heföu undirritaö I mótmæla-
skyni. Skilja heföi mátt fréttina
þannig, aöþaö heföu veriö tæp-
lega 800 Siglfiröingar, sem
skrifaö hefðu undir þetta bréf,
en þaö væri hrein fásinna. Væri
hér um að ræöa mikla missögn
og á köflum helbera vitleysu að
hans mati og margra annarra,
sem aö máli heföu komiö viö
hann. Mótmælt heföi veriö
ákveðinni mengun frá verk-
smiöjunni og of lágum skor-
steinum. Þá heföi þaö plagg,
sem fólkiö skrifaöi undir, ekki
boriö neina svíviröingu á
ákveðna aöila.
Fyrir skömmu rak á fjörur
minar rit sem mér finnst at-
hyglisvert og ástæöa til aö
minnast á. Þaö heitir Húsa-
könnun i Stykkishólmi og er eft-
ir Hörö Agústsson myndlistar-
mann. Höröur hefur árum
saman kynnt sér þróunarsögu
islenskrar húsageröar og er
liklega manna fróðastur þar
um.
Höröur kannaöi gömul hús i
Stykkishólmi tvisvar sinnum
sumariö 1978. Um haustið lágu
fyrir niöurstöður þessarar
rannsóknar. Margt athyglis-
vert kemur þar fram. Til
dæmis aöheildarkostnaður, viö
endurbyggingu gamalla húsa
er allt aö 50-70% af veröi ný-
byggingar. Eru þetta áhuga-
verðar tölur, sem eiga erindi
til vantrúarmanna. 1 ritinu eru
margar myndir af húsum i
Stykkishólmi, allar ómissandi
þegar rekja skal sögu húsanna
og segja frá ástandi þeii ra. At-
hyglisveröar eru gamlar
myndir teknar fyrir sl. alda-,
Bréfritari minnist á aö á undanförnum árum hafi oröiö hér á landi töluverö hreyfing á varðveislu gam-
alla húsa og minnist þar m.a. á Bernhöftstorfuna og gömlu húsin I Stykkishólmi.
VARÐVEITUM GÖMLU HðSIN
mót. Til dæmis er mynd Sigfús-
ar Eymundssonar, sem tekin
var 1868, mjög merkileg þar
sem hún sýnir flest elstu húsin
sem þá voru enn viö lýöi.
Könnunin miöaðist við hús
sem byggö voru fram til ársins
1940. Aldursniöurstööur voru
þessar:
6hús voru frá þvi fyrir 1874 eöa
6,8%
28 hús voru 1874-1904 eða 31,8%
22 voru frá 1905-1918 eöa 25,0%
17 voru frá 1919-1930 eða 19,3%
15 frá 1931-1940 eöa 17,0%
Þessi aldursskipting leiöir
fram merkilega þætti i
þróunarsögu viðkomandi þétt-
býlis. Eftir þvi sem bátum
fjölgar og afli eykst, verslunin
fær meira svigrúm og veröur
hagstæöari, fjölgar Ibúum,
iönaöar- og embættismenn
streyma aö. Húsin stækka og
breytast. Fleiri og fleiri
byggöu sér hús. Þannig spegl-
ast þverskuröur landssögunn-
ar I húsgerö landsmanna.
Höröur minnist þess i inn-
gangsoröum aö saga Stykkis-
hólms sé enn óskráö. Svo virö-
ist einnig um aðra þéttbýlis-
staöi á Snæfellsnesi. Eftir
ýmsum kynnum af einstökum
punktum úr sögu þessarra
staða, er ljóst aö þar er margt
merkilegt á feröinni, sem vert
væri aö halda saman. Ættu
Hólmarar aö hefjast sem fyrst
handa um ritun samfelldrar
sögu sinnar fyrr en siöar. Þó
horft sé til fortiöarinnar viö
sagnritun er hún i raun skref
fram á við, og tilheyrir öörum
nauösynlegum framkvæmdum,
Af hverju
eru umferð-
arljósln ekki
samstillt?
,,Einn sem alltaf er að
flýta sér” hringdi:
„Ég var aö aka nýlega austur
Miklubrautina en þurfti þá aö
stansa á hverju einasta götu-
horni á leiöinni vegna þess aö|
umferöarljósin voru ekki sam-.
stillt.
Venjulega hefur maöur kom-
ist leiöar sinnar án þess aöl
þurfa aö stansa nokkurs staöar,
þviljósinhafaveriöstillt þannig
aö meö þvi aö halda jöfnum
ökuhraöa hefur maöur náö yfir
á grænu viö hver gatnamót.
Ég spyr bara hvernig getur
staöiö á þvi aö ljósin eru ekki
samstiUt og vænti ég þess aö
gatnamálayfirvöld bæti úr
þessu hiö snarasta.”
Mikil vandræöi hafa verið meö umferöarljósin viöa I bænum nú I
vetur, ýmist hafa þau veriö óvirk eins og á þessari mynd, eöa ósam-
stiilt eins og hér er kvartaö undan.
En sú afDrýðisemil
Kona
skrifar:
Selfossi
,,Ég get nú ekki þagaö lengur.
Ósköp finnst mér skrýtiö hvaö
fólk er aö amast viö Bryndisi
Schram og nú siöast I Visi 21.1.
fyrir hvaö hún sé sæt og
karlarnir alveg dáleiddir.
Skyldi þaö ekki vera i lagi?
Skárri er þaö nú afbrýðisem-
in. Húner falleg, skemmtUeg og
eölileg og örugglega mikiö fyrir
börn. Henni tekst alveg prýöi-
lega upp meödagskrá fyrir börn
á öllum aldri.
Min fjölskylda er stór. Börnin
og viö mamman og pabbinn höf-
um öll virkilegt gaman af
Stundinni og vil ég hér meö
þakka mikiö vel fyrir hennar
góöu stundir I sjónvarpinu og
útvarpinu.”
engu siöur en lagning holræsa
og gerö gatna.
A siöustu árum hefur risiö
upp hreyfing i landinu sem leitt
hefur hug manna að gömlum
húsum og varöveislugildi
þeirra. Hreyfing þessi kom
fram i byr jun áttunda áratugs-
ins sem senn er liðinn. Mikla
athygli vöktu aðgerðir til
verndar Bernhöftstorfu og má
segja að þaö hafi verið kveikjan
aö almennum umræöum um
þessimál. Annars var þaö ekki
seinna vænna aö áhugamenn
færuaf staö og hindruöu frekari
eyöingu menningarminja.
Ber aö fagna þvi að málefni
Torfunnar eru loks komin á
nokkurn rekspöl. Sem betur fer
hafa nokkrir kaupstaðir þegar
fariö af staö og hafiö vett-
vangskannanir á gömlum
mannvirkjum. Hinir eru þó
fleiri þéttbýlisstaöirnir sem
litið hafa gert enn i þessa átt-
ina. Þar hafa oft veriö höggvin
stór skörö.
Sumum finnst eins og minjar
fortiöar eigi i striöi viö fram-
farir nútimans hverju sinni.
Viö fyrstu sýn litur svo út. En
ef grannt er skoöaö kemur i
ljós, aö nýbygging og endur-
gerö gamalla húsa ásamt varö-
veislu, er eins og sagnritunin
sem ég drap á áöan. Hún heyrir
til framfara þó um fortiö sé
fjallaö, enda verkiö fram-
kvæmt fyrir samtiö og framtiö.
Um leiö er umhverfiö gert
mannlegra og meira aölaðandi.
Rit Haröar Agústssonar um
húsakönnun i Stykkishólmi, er
gott innlegg i málefnalega um-
ræöu um þessi mál. Ég vona aö
fleiri slikar athuganir veröi
gefnar út. Þá fæst góöur
samanburöur á þeim húsum
sem standa viöa um land, sögu
þeirra og gerö.
Keflavik, 19. jan. 1980.
Skúii Magnússon.
Ats: Vegna plássleysis á ies-
endasiöu VIsis varö aö stytta
þetta bréf nokkuö, en vonandi
kemur þaö ekki aö sök.
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
■
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
sandkorn
Sæmundur
Guövinsson
biaöamaöur
skrifar
Nýjung
í flugi
Vöruflutningaflugfélagiö Is-
cargo hefur keypt skrúfuþotu
frá Bandarikjunum. Vélin ber
ein 17 tonn af vörum og auk
þess eru I henni sæti fyrir 50
farþega. Hefur Kristinn Finn-
bogason sagt aö reynt veröi aö
nýta þau sæti eftir þvi sem
kostur er til farþegafiutninga.
Nú er þaö svo aö engir
gluggar eru á þessari véi
nema I fhigstjórnarklefa svo
væntanlega veröur ekki boöiö
upp á útsýnisflug. Þá vaknar
sú spurning hvort ekki væri
hagkvæmara aö fleygja
sætunum og hafa farþegana
bara I gámum eins og annan
varning.
Brúðkaups-
gjðfin
1 brúðkaupsveislu sem fram
fór I borginni fyrir skömmu
var brúðargjöfunum stillt upp
á borö svo gestir mættu skoöa
þær. Þarna var meöai annars
ávlsun frá fööur brúöarinnar
aö upphæö ein milljón króna.
— Hver er þessi maður sem
hló svo tryllingslega þegar
hann sá ávisunina, spuröi
brúöguminn sina heittelskuöu.
— Hann? Jú, þetta er einn af
bankastjórum Landsbankans.
Sprengt
af kappl
Alþýöuf lokksm enn eru
margir hverjir foxillir út I
Steingrim Hermannsson fyrir
aö hafna tiliögum þeim er
Benedikt Gröndal lagöi fram
viö tiiraun sina tii stjórnar-
myndunar.
Ritstjóri Alþýöublaösins
segir aö formaöur Fram-
sóknarflokksins sé óumdeilan-
lega oröinn helsti sprengju-
sérfræöingur islenskra stjórn-
mála.
Fyrirkosningar lýstu kratar
því yfir aö þeir myndu
sprengja hverja þá stjórn sem
ekki væri þeim aö skapi. Þaö
er þvi ekki nema von þeim
gremjist þegar Steingrímur
stelur frá þeim glæpnum og
sprengir stjórnir sem ekki er
búiö aö mynda.
Skotar
Mér var einu sinni sagt aö
þaö tlðkaðist yfirieitt ekki aö
spila á spil i Skotlandi.
Astæöan væri sú aö þaö
væru svo fáir sem timdu aö
gefa.