Morgunblaðið - 04.07.2002, Blaðsíða 1

SPURNINGAR hafa vaknað um
feril George W. Bush Bandaríkja-
forseta í viðskiptalífinu áður en
hann gerðist stjórnmálamaður.
Talsmaður Hvíta hússins viður-
kenndi í gær að forsetinn hefði
ekki sagt yfirvöldum skilmerkilega
frá sölu sinni á hlutabréfum í orku-
fyrirtækinu Harken Energy fyrir
12 árum.
Bush hefur gagnrýnt harkalega
vafasamar bókhaldsaðferðir og
svik í stórfyrirtækjunum Enron og
WorldCom sem hafa grafið undan
trú almennings á viðskiptasiðferði
í landinu. Forsetinn hefur heitið
því að ráðamenn syndugra fyrir-
tækja verði dregnir til ábyrgðar
vegna blekkinga þeirra.
Fjármálaeftirlitið bandaríska,
SEC, fékk tilkynningu um sölu
bréfanna 34 vikum eftir að hún fór
fram, en um var að ræða bréf upp á
848.000 dollara, um 75 milljónir
króna. Bush var í endurskoðunar-
hópi Harken árið 1989 og hann
seldi bréfin í júní 1990, tveim mán-
uðum áður en Harken skýrði frá
milljónatapi. Hlutabréfaverðið féll
úr fjórum dollurum og var komið í
einn dollara í lok sama árs. Bréfin
hafði Bush eignast er Harken
keypti illa statt olíufyrirtæki hans
um miðbik níunda áratugarins.
Endurskoðunarfyrirtækið Arth-
ur Andersen, sem er sagt vera að
hrynja vegna ásakana um að það
hafi látið Enron og WorldCom
sleppa með svikin, sá á sínum tíma
um endurskoðun fyrir Harken.
Ari Fleischer, talsmaður Bush,
sagði hann hafa látið SEC vita fyr-
irfram að hann hygðist selja bréf-
in, en vegna mistaka lögmanna
hefði láðst að segja frá viðskiptun-
um þegar þau voru í höfn.
Óhreint mjöl í
pokahorni Bush?
Washington. AP.
Reuters
ÞURRKAR herja nú á mikinn hluta
Bandaríkjanna en í Texas hefur
hins vegar rignt mikið síðustu
daga. Liðsmenn slökkviliðsins í San
Antonio leituðu að einum félaga
sínum í Rodriguez-skemmtigarð-
inum en urðu frá að hverfa vegna
flóðsins á staðnum. Félagi þeirra
fannst síðar, heill á húfi.
Flóð í San
Antonio
154. TBL. 90. ÁRG. FIMMTUDAGUR 4. JÚLÍ 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 4. JÚLÍ 2002
ÖRYGGISRÁÐ Sameinuðu þjóðanna
ákvað á fundi sínum seint í gærkvöldi
í New York að framlengja til 15. júlí
heimild samtakanna til að vera með
friðargæslulið í Bosníu og gefst þá
tími til að leysa deilur milli Bandaríkj-
anna við flest önnur aðildarríki ráðs-
ins um lögsögu nýstofnaðs Alþjóða-
sakamáladómstóls. Frestur til að
leysa deiluna átti að renna út klukkan
fjögur í nótt að íslenskum tíma.
Bandaríkjamenn eiga ekki aðild að
dómstólnum og hafna því að liðsmenn
þeirra við friðargæslu verði látnir
svara til saka ef lögð verður fram
kæra á hendur þeim frammi fyrir
dómstólnum, sem hefur aðsetur í
Haag í Hollandi.
Takist ekki að jafna deilurnar mun
heimild rúmlega 1.500 lögreglumanna
og ýmissa annarra alþjóðlegra starfs-
manna til að starfa í Bosníu á vegum
SÞ renna út og vera þeirra þar því
verða ólögleg. Í sjálfu alþjóðaherlið-
inu í Bosníu eru um 18.000 manns, þar
af um 3.000 bandarískir, en það er á
vegum Atlantshafsbandalagsins
(NATO) og heyrir því ekki beint und-
ir SÞ.
Dómstóllinn á meðal annars að
geta sótt til saka hermenn sem grun-
aðir eru um stríðsglæpi. Alls hafa 74
þjóðir þegar staðfest aðild að dóm-
stólnum, þ. á m. Bretar, Frakkar og
Rússar, en Kínverjar, fimmta þjóðin
með neitunarvald í öryggisráðinu, eru
ekki meðal aðildarþjóða.
Stuðningsmenn dómstólsins segja
að ef til málarekstrar komi gegn
gæsluliðum verði réttað í heimalandi
umrædds hermanns og þurfi Banda-
ríkjamenn því ekki að óttast að er-
lendar þjóðir geti notað tækifærið til
þess að grafa undan aðgerðum þeirra
í Afganistan og annars staðar.
Aðeins fáeinir tugir bandarískra
lögreglumanna starfa við friðargæslu
á vegum SÞ og hafa Frakkar lagt til
að Bandaríkjamenn kalli einfaldlega
sína menn heim. En það vill stjórn
Bush ekki, að sögn The Los Angeles
Times, hún vill geta átt aðild að frið-
argæslu og lætur því sverfa til stáls:
annaðhvort verði bandarískir gæslu-
liðar undanþegnir ákvæðinu eða
Bandaríkin beiti neitunarvaldi sínu í
öryggisráði SÞ til þess að stöðva allt
friðargæslustarf á vegum samtak-
anna um allan heim.
Málamiðlunum sem Bandaríkja-
menn lögðu fram á þriðjudag og í gær
í öryggisráðinu, þar sem m.a. var
kveðið á um að dómstóllinn í Haag
gæti ekki samþykkt málsókn gegn
friðargæsluliðum nema öryggisráðið
hefði veitt til þess heimild, var hafnað.
Talsmenn bandarískra stjórnvalda
lögðu í gær áherslu á að ekki stæði til
að Bandaríkin hættu þátttöku í allri
friðargæslu á Balkanskaga. „Við
munum ekki láta Bosníu lönd og leið,“
sagði Ari Fleischer, talsmaður
George W. Bush forseta.
SÞ fresta ákvörðun
um friðargæslulið
Reynt verður að
jafna deilur um
sakamáladómstól
fyrir 15. júlí
Washington, SÞ. AP, AFP.
RÚMLEGA fimm þúsund Palestínumenn söfnuð-
ust saman í Gazaborg í gær til að lýsa yfir stuðningi
við Yasser Arafat, forseta palestínsku heimastjórn-
arinnar, og til að mótmæla kröfu George W. Bush
Bandaríkjaforseta um að Arafat yrði látinn víkja úr
embætti.
Litlar líkur þykja á því að ísraelski herinn hverfi
á næstunni á brott frá þeim palestínsku borgum
sem hann hefur nú á valdi sínu. „Við munum halda
kyrru fyrir í borgunum,“ sagði Ariel Sharon, for-
sætisráðherra Ísraels, á fundi öryggisráðs síns í
gær og ráðherra í stjórn hans sagði í útvarpi hers-
ins að hermenn myndu verða í borgunum fram á
næsta ár hið minnsta.
Talsmaður stjórnarinnar, Arieh Meckel, sagði að
síðustu aðgerðir Ísraelshers, sem komu í kjölfar
tveggja sjálfsmorðsárása í Jerúsalem, sýndu fram á
að hernámið bæri árangur. „Þegar við höfum borg-
irnar á Vesturbakkanum á okkar valdi komast
hryðjuverkamennirnir ekki út,“ sagði Meckel.
Ísraelsher hefur nú sjö af átta helstu borgum
Palestínumanna á valdi sínu, en aðgerðunum, sem
hófust 19. júní síðastliðinn, var einkum ætlað að
taka á Hamas- og Íslamska jihad-samtökunum, en
þau hafa borið ábyrgð á mörgum sjálfsmorðsárás-
anna í Ísrael undanfarin misseri.
Ekki að óhlýðnast skipunum
Yfirmaður palestínsku öryggissveitanna á Vest-
urbakkanum, Jibril Rajoub, neitaði því í gær að
honum hefði verið formlega vikið úr embætti af
Arafat. Yfirmaður lögreglunnar á Gaza, Ghazi Ji-
bali, var einnig sagður hafa misst embættið, en
sagði sjálfur að um „orðróm“ væri að ræða. Náinn
samstarfsmaður Arafats sagði að fyrrverandi borg-
arstjóri Jenin, Zuheir Manasrah, hefði verið skip-
aður í stöðu Rajoubs og hefur Manasrah staðfest
það. Rajoub neitar því að hann sé að óhlýðnast skip-
unum og segist sjálfur ekki munu þola neina tegund
uppreisnar gegn Arafat. Þeir Rajoub og Arafat hafa
lengi eldað grátt silfur og ganga sögusagnir um að
Arafat hafi hótað Rajoub með skammbyssu þegar
þeir áttu í rifrildi fyrir nokkrum mánuðum.
Sharon forsætisráðherra um framtíð hernuminna svæða Palestínumanna
Ísraelsher áfram í borgunum
Jerúsalem. AP, AFP.

Ísraelar/26
ÞÝSKIR embættismenn með
rauða kassa, sem reyndar eru
yfirleitt samkvæmt hefð nefnd-
ir svartir kassar, úr flökum
flugvélanna tveggja sem rák-
ust á yfir Boden-vatni á mánu-
dagskvöld. Vonast er til þess að
upplýsingar í kössunum geti
sýnt hvað gerðist síðustu mín-
úturnar áður en slysið varð.
Með vélunum fórst alls 71 mað-
ur, flest fórnarlömbin voru
börn og unglingar frá Rúss-
landi. Búið er að finna 37 lík og
nær allt brakið úr vélunum.
Þýskir saksóknarar í borginni
Konstanz hófu í gær saka-
málarannsókn á atburðinum og
sögðust gera ráð fyrir að yfir-
heyra svissneska flugumferð-
arstjóra. Rannsóknarnefnd
flugslysa í Sviss komst að þeirri
niðurstöðu nýverið að rat-
sjárkerfi Skyguide, svissneska
fyrirtækisins sem annast flug-
umferðarþjónustu á svæðinu, upp-
fyllti ekki evrópska öryggisstaðla.
Var það niðurstaða rannsóknar á
þremur atvikum þar sem lá við
árekstri flugvéla á flugi á árunum
1998–2000.
Reuters

Árekstravari/24
Svörtu kassarnir
rannsakaðir