Morgunblaðið - 28.07.2002, Blaðsíða 37

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 28. JÚLÍ 2002 37
Blómastofa Friðfinns,
Suðurlandsbraut 10,
sími 553 1099, fax 568 4499.
Opið til kl. 19 öll kvöld
Kransar • Krossar • Kistuskreytingar
Davíð Osvaldsson
útfararstjóri
Sími 551 3485 • Fax 568 1129
Áratuga reynsla
í umsjón útfara
Önnumst alla þætti
Vaktsími allan sólarhringinn
896 8284
✝ Jensína Guð-laugsdóttir
fæddist á bænum
Steinstúni í Norður-
firði í Árneshreppi 1.
mars 1908. Hún lést
á elliheimilinu Grund
22. júlí síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Guðlaugur
Jónsson bóndi, fædd-
ur í Norðurfirði 2.
desember 1865, d. 7.
ágúst 1921, og kona
hans Ingibjörg Jó-
hannsdóttir húsmóð-
ir, fædd á Kambi 19.
febrúar 1865, d. 21. júní 1967. Eft-
irlifandi bræður Jensínu eru Jó-
hann Vilhjálmur, f. 6. júní 1906, og
Jón, f. 15. ágúst 1909. Önnur systk-
ini hennar voru: Guðlaug Þorgerð-
ur, f. 20. janúar 1889, d. 7. nóv-
ember 1976, Ólafur Andrés, f. 16.
janúar 1891, d. 25. janúar 1891,
Jónína, f. 18. maí 1892, d. 26. mars
1907, Karólína Vilhelmína, f. 25.
júlí 1893, d. 24. apríl 1894, Guð-
ríður, f. 8. febrúar 1895, d. 12. des-
ember 1989, Guðrún Sigþrúður, f.
30. september 1897, d. 14. júní
Kristni Þorgilssyni, f. 27. apríl
1940. Þau slitu samvistir. Þau eiga
fjórar dætur: 1. Jenný Elva, f.
1969, gift Hermanni Birni Þor-
steinssyni. Þau eiga synina Þor-
stein Ými og Patrek Darra. 2. Guð-
rún Olga, f. 1972, maki Benedikt
Vagn Gunnarsson, þau eiga dótt-
urina Evu Rut en áður á Olga son-
inn Sigurð Erling Pétursson. 3.
Berghildur, f. 1978, maki Helgi
Hjartarson. Þau eiga synina Hjört
Ísak og Ívar Breka. 4. Hrafnhildur,
f. 1979.
Jensína ólst upp hjá foreldrum
sínum á Steinstúni. Hún fór ung að
vinna fyrir sér, oftast í heimilis-
hjálp, fyrst í sveitinni en svo á Ísa-
firði og í Reykjavík. Á síldarárun-
um vann hún í síld í Djúpavík. Hún
var alltaf mjög tengd heimilinu á
Steinstúni og dvaldi þar oft og
vann ýmis störf innan sveitarinnar.
Árið 1952 giftist hún Bjarna Jóns-
syni, bónda í Dalsmynni á Kjalar-
nesi, og bjuggu þau þar til ársins
1962 en fluttu þá til Reykjavíkur.
Æ síðan bjó Jensína í Drápuhlíð 30
en bjó á elliheimilinu Grund síð-
ustu fjóra mánuðina sem hún lifði.
Jensína var alla tíð unnandi gömlu
dansanna og stundaði þá reglulega
alla ævi.
Útför Jensínu fer fram frá Foss-
vogskapellu á morgun, mánudag-
inn 29. júlí, og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
1915, og Gísli, f. 3.
febrúar 1899, d. 27.
janúar 1991.
Jensína giftist
Bjarna Jónssyni
bónda í Dalsmynni á
Kjalarnesi, f. 27. nóv-
ember 1892, d. 16. júlí
1985. Bjarni átti tíu
börn. Sonur Jensínu
er: Hilmar Hjartarson
pípulagningameistari,
f. 14. apríl 1940. Faðir
hans var Hjörtur
Bjarnason, f. 24. des-
ember 1913 í Stapadal
í Arnarfirði, d. 26. jan-
úar 1998. Eiginkona Hilmars er
Sigríður Sigurðardóttir, f. 3. jan-
úar 1945. Þau eiga þrjú börn. Þau
eru: 1. Linda Björk, f. 1966, gift
Jóni Þórðarsyni. Þau eiga dæturn-
ar Nótt og Emblu. 2. Harpa Rut, f.
1970, í sambúð með Adam Eliasen.
3. Hjörtur, f. 1978. Dóttir Jensínu
er Sigríður Fjóla Matthíasdóttir
verslunarstjóri, f. 2. janúar 1947.
Faðir hennar var Matthías Laxdal
Björnsson, f. 7. nóvember 1919 á
Felli í Árneshreppi, d. 31. mars
2002. Sigríður Fjóla giftist Árna
Við hjónin vorum stödd í okkar
fagra þjóðgarði Skaftafelli þar sem
tilkomumiklir skriðjöklarnir
streyma fram með sínum óstöðvandi
fjölbreytileika eins og líf okkar
mannanna, er tilkynningin um and-
lát tengdamóður minnar barst okk-
ur.
Jensína, eða Jenný eins og hún var
oftast kölluð, var fædd á Steinstúni í
Árneshreppi. Þar sleit hún barns-
skónum og vann ýmis störf í sveit-
inni fram eftir árum. Hún var víða
ráðskona, m.a. á Eyri við Ingólfs-
fjörð, í Finnbogastaðaskóla og á
verslunarstaðnum Kúvíkum. Einnig
var hún í síld á Djúpavík þegar um-
svifin voru þar hvað mest. Hún unni
sveit sinni alla tíð og það gladdi hana
ávallt að heyra fréttir þaðan, eins og
oft er að finna hjá burtfluttum Ár-
neshreppsbúum. Þaðan átti hún
margar skemmtilegar minningar
sem hún rifjaði oft á tíðum upp með
okkur fjölskyldunni, jafnvel fór með
ljóð og söng fyrir okkur leikdansa
sem mikið voru iðkaðir í sveitinni á
þeim árum.
Þegar ég kynntist tengdamóður
minni var hún nýflutt til Reykjavík-
ur eftir að hún og eiginmaður hennar
Bjarni Jónsson brugðu búi í Dals-
mynni á Kjalarnesi. Hún tók mér af-
skaplega vel enda sá hún fram á að
draumurinn um að sonurinn væri að
ganga út væri að rætast. Jenný var
lífsglöð kona og stutt í hláturinn
þrátt fyrir að hafa steytt á ýmsum
skerjum í gegnum lífið.
Í Dalsmynni eignaðist hún fastan
samastað með dóttur sína Sigríði, er
hún giftist Bjarna 1952. Sama ár
flutti sonurinn Hilmar til þeirra en
hann hafði alist upp hjá ömmu sinni
Ingibjörgu, Gísla móðurbróður og
konu hans Gíslínu á Steinstúni fram
að þeim tíma. Í Dalsmynni var
myndarbú á þessum árum með mik-
inn bústofn. Bjarni var traustur
maður og ákveðinn og rak sitt bú af
miklum dugnaði. Það var ekki auð-
velt að verða bóndakona á heimili
þar sem tíu börn makans höfðu alist
upp. Heimilið var oft mannmargt
sem krafðist mikillar vinnu húsmóð-
ur. Stundum fékk ég Jensínu til að
segja frá þessum árum. Það var ekki
létt fyrir hana þar sem þessi tími
hafði verið geymdur djúpt inni í sál-
arfylgsnum, þá spruttu stundum
fram tár á hvarma. Auðvitað minnt-
ist hún líka gleðistunda, en óneitan-
lega var þetta erfiður tími.
Eftir að Jenný og Bjarni fluttu til
Reykjavíkur fór hún að vinna við
húshjálp og vann fyrir sömu fjöl-
skyldurnar árum saman eða fram yf-
ir áttræðisaldur hjá þeim sem hún
var lengst hjá. Hún hafði alltaf mikla
ánægju af vinnu sinni og talaði um
konurnar sem hún vann fyrir sem
konurnar sínar, sem urðu líka vin-
konur hennar. Aðaláhugamál
Jennýjar var að dansa gömlu dans-
ana í danshúsum borgarinnar. Það
veitti henni mikla lífsfyllingu. Ást
hennar á börnum sínum og síðar
barnabörnum var einlæg. Hún trúði
alltaf á það góða í þeim öllum og gaf
þeim alla sína ást og umhyggju. Hún
var dugleg að halda fjölskyldunni
saman með kaffiboðum og aldrei
mátti bregða út af þeirri reglu. Allt
fram á þetta ár mundi hún afmæl-
isdaga barnabarna og barnabarna-
barna sinna og kom í afmæli eða
hringdi til þeirra sem bjuggu úti á
landi.
Eitt af helstu persónueinkennum
Jensínu var áhersla hennar á að vera
sjálfstæð. Hún vildi helst enga þjón-
ustu þiggja af nokkrum aðila, vildi
ekki skulda neinum neitt og vildi sjá
um sig sjálf að öllu leyti. Þetta varð
til þess að fram að 94 ára aldri þáði
hún ekki hjálp frá opinberum aðilum
við þrif eða annað þrátt fyrir að vera
orðin blind. Læknastéttin átti ekki
upp á pallborðið hjá henni og varð
það þess eflaust valdandi að hún tap-
aði sjóninni smám saman. Hennar
ákvörðunum varð ekki breytt frekar
en gangi himintunglanna.
Á seinni árum var Björgvin Guð-
mundsson sambýlismaður Jennýjar
og varð það til þess að hún gat leng-
ur dvalið heima en ella. Við tengda-
móðir mín vorum mjög nánar, það
mátti helst ekki breyta út af föstum
heimsóknardögum, sérstaklega síð-
ustu árin. Þá var margt rætt yfir
kaffibolla eða skroppið á kaffihús.
Einnig á ég margar minningar sem
ég geymi frá stundum okkar saman.
Hvíl þú í friði.
Þín tengdatóttir
Sigríður.
Þegar við minnumst ömmu koma
fyrst upp í hugann allar þær góðu
stundir sem við höfum átt með henni
við eldhúsborðið í kjallaraíbúðinni
hennar í Drápuhlíðinni. Þar höfum
við oft setið og drukkið kaffi og rætt
um lífið og tilveruna við ömmu sem
skildi okkur betur en flestir aðrir.
Ömmu fannst einna skemmtilegast
að ræða ástamálin og því sögðum við
henni oft leyndarmál sem við sögð-
um engum öðrum. Amma skildi mál
sem tengdust samskiptum kynjanna
mjög vel og það var alltaf mest gam-
an að koma til ömmu þegar maður
hafði frá einhverju spennandi að
segja á því sviði. Hún gat líka oft
glatt okkur með sögum af sjálfri sér
frá sínum ungdómsárum sem voru
alls ekki ólíkar því sem við vorum að
upplifa áratugum síðar. Þannig
lærðum við að þótt tíminn hafi liðið
og við byggjum í borg en amma hefði
búið í sveit þá eru sumir hlutir eins
og þeir séu settir í mót og lúti alltaf
sömu lögmálum, hvar og hvenær
sem er.
Einhvern veginn var amma ekkert
sérstaklega ömmuleg amma. Hún
ræddi málin við okkur á jafnréttis-
grundvelli en var lítið að reyna að ala
okkur upp eða segja okkur hvernig
við ættum að lifa lífinu. Enda fannst
henni við, afkomendur hennar, hið
æðsta kyn sem uppi hefur verið á
þessari jörð og því vart hægt að gera
okkur að betri mönnum. Það var
aldrei neitt okkur að kenna og hún
trúði engu slæmu upp á okkur. Það
er gott að eiga dygga stuðningsmenn
og í ömmu áttum við einn óbrigðulan
sem gott var að leita til þegar maður
missteig sig á einhvern hátt.
Amma hafði svo sannarlega lifað
tímana tvenna. Hún fæddist í lítilli
afskekktri sveit norður á Ströndum
þar sem ungt fólk bjó sjálft til sína
leiki og tók þátt í lífi og starfi á heim-
ilinu um leið og það hafði getu til.
Amma fékk glampa í augun þegar
hún talaði um barnæsku sína á
Steinstúni og hversu gaman það var
að alast upp í stórum systkinahópi. Á
lífsævi sinni fékk amma vikulanga
skólagöngu. Þar sem hún var kven-
kyns var ekki talið að hún þyrfti að
vera við nám því hún kunni þegar að
lesa þegar hún fyrst hitti kennara.
Hins vegar kunni hún utanað byrjun
þeirra bóka sem til voru á heimilinu
þegar hún var ung og við barnabörn-
in höfðum gaman af að hlusta á hana
þylja upp úr bókunum sem hún hafði
lært utanað fyrir meira en hálfri öld.
Amma vann við húshjálp frá því
hún fór ung að vinna fyrir sér. Hún
var stolt af starfi sínu og lagði upp úr
því að vinna verkin sín vel. Hún hafði
miklar skoðanir á því hvernig ætti að
þrífa almennilega og fannst nútíma-
aðferðir með tækjum og tólum aldrei
geta komið í staðinn fyrir það að
leggjast á hnén til að ná almennilega
út í horn í skúringum. Enda var hún
vinsæl og vann fyrir sama fólkið í
áratugi.
Það var sama hvaðan amma var að
koma eða hvert hún var að fara, hún
vildi alltaf líta vel út. Amma var mikil
glingurkona og var oftast puntuð
með eyrnalokka, armbönd og varalit
og helst í fínum kjólum. Fram á tí-
ræðisaldur lét amma reglulega lita á
sér hárið og fannst það vera skylda
kvenna að vera tilhafðar. Þess vegna
fórum við oft í skárri föt, helst pils og
litríkar flíkur, þegar heimsókn til
ömmu var á döfinni því það gladdi
hana meira að sjá okkur vel til fara.
Það hefur gefið okkur mikið að
eiga ömmu sem vinkonu. Það er
merkilegt að eiga ömmu sem fæddist
fyrir tæpum hundrað árum og hefur
getað deilt með okkur reynslu sinni
frá tímum sem eru svo ólíkir þeim
nútíma sem við lifum, að stundum
mætti halda þeir tilheyri öðrum
heimi. Samt áttum við svo margt
sameiginlegt með ömmu sem við gát-
um spjallað um. Við þökkum ömmu
fyrir góðar stundir í eldhúsinu henn-
ar og annars staðar. Megi hún hvíla í
friði.
Linda, Harpa og
Hjörtur Hilmarsbörn.
Líður dagur
lífs að kvöldi
lokast brá
sætt er víst að sofna þá,
vakna svo
í veröld nýrri
vinum kærum hjá,
eftir dauðans dá.
(Ingvar Agnarsson.)
Þegar ég sest nú niður í þeim til-
gangi að festa á blað nokkur minn-
ingarorð um Jensínu Guðlaugsdótt-
ur frá Steinstúni, föðursystur mína,
veit ég varla hvar skal byrja og hvar
skal nema staðar.
Allt frá því að ég man fyrst eftir
mér á æskuheimilinu Steinstúni
kemur Jenna, eins og hún var jafnan
kölluð, inn í minninguna. Hvernig
gæti svo sem annað verið svo ná-
tengd sem hún var Steinstúnsheim-
ilinu. Ég mun þó ekki rekja ætt
hennar né æviferil hér. Það gera aðr-
ir.
Fyrst mun hún hafa farið að heim-
an 18 ára að aldri. Af aðdraganda til
þess sagði hún mér eitt sinn. Það at-
vikaðist þannig að skipstjórinn á
strandferðaskipinu Esju hafði séð
þessa dökkhærðu, fríðu og tápmiklu
stúlku er skipið kom á Norðurfjörð
og gerði henni boð með afgreiðslu-
manninum hvort hún vildi koma suð-
ur og gerast starfsstúlka á heimili
sínu í Reykjavík. Hún tók þessu boði
og var í „vist“, eins og það var kallað,
hjá fjölskyldu Ásgeirs Sigurðssonar
skipstjóra í nokkur ár. Alla tíð síðan
bar hún hlýjan hug til þessarar fjöl-
skyldu. Húshjálp varð síðar hennar
starf þegar hún vann utan síns heim-
ilis og árum saman var hún hjá sömu
fjölskyldunum og eignaðist vináttu
þeirra enda var hún sérlega vand-
virk og ekki spillti góða skapið og
kátínan. En taugin var römm og
Jenna kom aftur heim í sveitina sína
og var hún og börn hennar viðloð-
andi Steinstúnsheimilið fram undir
fertugt. Þeirra tíma er gott að minn-
ast. Á þessum árum var hún m.a.
matráðskona í skólanum á Finn-
bogastöðum á vetrum og vann á síld-
arstöðinni á Eyri við Ingólfsfjörð.
Jenna bar alla tíð mikinn kærleik til
skyldmenna sinna og þráði samvistir
við þau. Ég vil í þessu sambandi
nefna þann kjark og áræði sem hún
sýndi þegar hún kom, flestum að
óvörum, um langan veg á niðjamót
Steinstúnsættarinnar árið 1997, þá
komin fast að níræðu.
Þegar ég sem unglingur fór að
fara að heiman var það sjálfsagður
hlutur að fara í heimsóknir til Jennu,
frænku minnar, hvort sem hún var á
Ísafirði, Reykjavík eða bjó í Dals-
mynni á Kjalarnesi, enda var það eitt
af boðorðunum sem ég hafði með-
ferðis að heiman. En hversu vel sem
ég reyndi að rækja þessar heimsókn-
ir hafði Jenna það jafnan á orði að ég
ætti að koma oftar. Ekki var heldur
að spyrja að viðmótinu. Þessi ynd-
islega kona tók alltaf á móti gestum
sínum með sama gleðibrosinu og
léttri lund sinni. Jafnframt sinni
ljúfu skapgerð hafði Jenna til að
bera mikla skapfestu og tók sínar
ákvarðanir á eigin forsendum, ef því
var að skipta, og fylgdi þeim fram.
Jenna var mjög félagslynd og
hafði gaman af tónlist. Hún hafði
yndi af að dansa og sótti dansleiki
svo lengi sem heilsan leyfði og ekki
lét hún sig vanta á samkomur sem
haldnar voru af Félagi Árneshrepps-
búa. Það var hennar félag. En fyrst
og síðast var það móðurhlutverkið
sem hún bar fyrir brjósti. Það voru
börnin hennar og fjölskyldur þeirra
sem áttu hug hennar allan.
Síðustu misserin voru henni
Jennu þung í skauti. Ellin sótti að og
hún hafði misst sjónina. Átti hún af
þeim sökum erfitt með að annast
heimilisstörfin. Hún stóð þó meðan
stætt var. Hún dvaldist á Elliheim-
ilinu Grund síðustu mánuðina. Þegar
við hjónin heimsóttum hana stuttu
eftir að hún kom á Grund var aug-
ljóst að henni var brugðið. Hinn
geislandi kraftur var horfinn. Þegar
rifjaðir voru upp atburðir frá göml-
um dögum færðist bros yfir andlit
hennar.
Að leiðarlokum þakka ég og fjöl-
skylda mín Jennu, frænku minni,
samfylgdina og þá vinsemd sem hún
sýndi okkur alla tíð.
Blessuð sé minning Jensínu Guð-
laugsdóttur.
Guðlaugur Gíslason.
JENSÍNA
GUÐLAUGSDÓTTIR
ÆSKILEGT er að minningar-
greinum fylgi á sérblaði upp-
lýsingar um hvar og hvenær sá,
sem fjallað er um, er fæddur,
hvar og hvenær dáinn, um for-
eldra hans, systkini, maka og
börn, skólagöngu og störf og
loks hvaðan útför hans fer
fram.
Formáli
minning-
argreina