Morgunblaðið - 13.08.2002, Blaðsíða 2

ingur við þá sem skulda vegna
húsnæðiskaupa.
Réttur til vaxtabóta stofnast á
því ári þegar íbúð eða eignarhluti
er keyptur eða bygging er hafin.
Vaxtabætur ákvarðast samkvæmt
upplýsingum á skattframtali og til
SKATTSEÐILL 2002 barstlandsmönnum í síðustuviku. Hjá stærstum hlutaíbúðaeigenda var þar að
finna uppgjör vaxtabóta. Margir
fengu glaðning í formi greiddra
vaxtabóta, en hjá öðrum runnu
vaxtabætur til skuldajöfnunar á
móti ógreiddum opinberum gjöld-
um. Í ár er í þriðja skipti skulda-
jafnað á móti gjaldföllnum afborg-
unum og vöxtum af lánum
Íbúðalánasjóðs, en Íbúðalánasjóð-
ur í 14. sæti á eftir ýmsum op-
inberum gjöldum sem ganga fyrir
við skuldajöfnun vaxtabóta.
Hjá hverjum var
skuldajafnað?
Vegna þess tíma sem það tekur
að ganga frá álagningaseðlum
verður Íbúðalánasjóður að senda
Ríkisbókhaldi upplýsingar um
ógreiddar gjaldfallnar afborganir
af lánum með nokkrum fyrirvara.
Við skuldajöfnunina er miðað
gjaldfallnar afborganir með gjald-
daga 15. júní og eldri sem ekki
höfðu verið greiddar 5. júlí. Því
var skuldajafnað hjá þeim hópi
sem greitt hefur gjaldfallnar af-
borganir eftir 5. júlí. Sú skulda-
jöfnun verður endurgreidd í þess-
ari viku.
Hvað eru vaxtabætur?
Þar sem verið er að fjalla um
skuldajöfnun vaxtabóta er ekki úr
vegi að gera grein fyrir ýmsu er
snertir vaxtabætur.
Vaxtabætur eru opinber stuðn-
að fá vaxtabætur þarf að gera
sundurliðaða grein fyrir lánum og
vaxtagjöldum vegna íbúðakaupa.
Þeir sem eru heimilisfastir hér
á landi og kaupa eða byggja hús-
næði til eigin nota, eiga rétt á
vaxtabótum vegna vaxtagjalda af
þeim lánum sem íbúðaröfluninni
tengjast. Sama á við um þá sem
kaupa búseturétt með almennu
láni.
Þá falla vaxtagjöld lána Íbúða-
lánasjóðs vegna verulegra end-
urbóta á íbúðarhúsnæði og lána
vegna greiðsluerfiðleika, þ.e. lán
sem sannanlega eru tekin til
greiðslu á lánum sem notuð voru
til öflunar íbúðarhúsnæðis, undir
vaxtagjöld sem tekið er tillit til við
ákvörðun vaxtabóta.
Vaxtagjöld vegna lána til
skemmri tíma en tveggja ára
mynda stofn til vaxtabóta en ein-
ungis á næstu fjórum árum (tekju-
árum) talið frá og með kaupári og
er þá miðað við dagsetningu kaup-
samnings, eða á næstu sjö árum
talið frá og með því ári þegar
bygging er hafin eða til og með
því ári sem húsnæðið er tekið til
íbúðar ef það er síðar.
Vaxtagjöld vegna fasteignaveð-
skulda og skulda með sjálfskuld-
arábyrgð við lánastofnanir sem
upphaflega voru til tveggja ára
eða lengri tíma eru ekki háð þess-
um tímamörkum.
Hvað teljast vaxtagjöld?
Vaxtagjöld teljast gjaldfallnir
vextir og gjaldfallnar verðbætur á
afborganir og vexti. Einnig afföll
af verðbréfum, víxlum og öðrum
skuldaviðurkenningum. Afföllin
reiknast hlutfallslega miðað við af-
borganir á lánstíma. Afföll vegna
sölu húsbréfa teljast eingöngu til
vaxtagjalda þegar seljandi þeirra
er jafnframt skuldari fast-
eignaveðbréfs. Þá telst lántöku-
kostnaður til vaxtagjalda.
Útreikningur vaxtabóta
Vaxtagjöldin mynda stofn til
útreiknings vaxtabóta eftir
ákveðnum reglum sem er að finna
í leiðbeiningum með skattframtali
ár hvert. Vaxtagjöld til útreikn-
ings vaxtabóta er sú fjárhæð sem
lægst er af eftirtöldum þremur
liðum:
a) Vaxtagjöld vegna íbúðakaupa
samkvæmt skattframtali
b) 7% af eftirstöðvum skulda
vegna íbúðakaupa á skattframtali.
c) Hámark vaxtagjalda. Hámark
hjá einhleypingi er 456.112 kr.,
hjá einstæðu foreldri 598.778 kr.
og hjá hjónum, sambúðarfólki eða
pari í staðfestri samvist 598.778
kr.
Frá vaxtagjöldum samkvæmt
framansögðu dragast 6% af tekju-
stofni (hjá hjónum, sambúðarfólki
eða pari í staðfestri samvist er
miðað við samanlagðan tekjustofn
beggja).
Mismunur er vaxtabætur sem
skerðast hlutfallslega fari eignir
að frádregnum skuldum fram úr
ákveðinni fjárhæð. Sú fjárhæð er
kr. 3.430.678 hjá einhleypingi eða
einstæðu foreldri. Vaxtabæturnar
skerðast uns þær falla niður við
60% hærri eignamörk eða kr.
5.489.085.
Hjá hjónum, sambúðarfólki eða
pari í staðfestri samvist taka
vaxtabæturnar að skerðast við
eignamörk að fjárhæð kr.
5.686.940 uns þær falla niður við
60% hærri mörk eða kr. 9.099.104.
Hámark vaxtabóta fyrir ein-
hleyping er kr. 156.290, fyrir ein-
stætt foreldri kr. 201.000 og fyrir
hjón, sambúðarfólk eða par í stað-
festri samvist kr. 258.459.
Vaxtabætur og skuldajöfnun
Markaðurinn
eftir Hall Magnússon,
yfirmann gæða- og markaðsmála
Íbúðalánasjóðs/hallur@ils.is
Morgunblaðið/Kristinn
2 C ÞRIÐJUDAGUR 13. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐHeimiliFasteignir
V
IÐ Bergstaðastræti 17
stendur fallegt blátt timb-
urhús. Þar búa á efri hæð
og risi hjónin Kári Hall-
dór Þórsson leikstjóri og Jenný Guð-
mundsdóttir myndlistarkona. Þau
keyptu hæðina og risið árið 1983 en
þá var risið óeinangrað og rétt mann-
gengt. Þar afleiðandi nýttist það ekki
sem skyldi. „Það var alltaf ætlun
okkar að stækka risið. Hæðin sjálf er
aðeins rúmir sextíu fermetrar og það
var þröngt fyrir okkur og þrjú börn.
Við létum okkur þó hafa það í sjö ár.
Elsti sonur okkar þurfti að þola það
að deila herbergi með systrum sínum
fram á sextán ára aldur en það held
ég að sé afar sjaldgæft á íslensku
heimili nútímans,“ segir Kári. „Risið
sjálft var rétt manngengt undir
mæni og við gátum ekkert notað það
af ráði, það nýtist helst sem geymslu-
pláss og leiksvæði fyrir elsta son
okkar,“ heldur hann áfram.
Fleiri en ein fjölskylda í
sextíu fermetra húsnæði
„Húsið er byggt í áföngum og er
fyrsti hluti þess byggður um 1902.
Að öllum líkindum hefur kjallarinn
og fyrsta hæðin verið byggt fyrst,
síðan hefur verið bætt ofan á efri
hæð og lágu risi. Í lok fyrri heims-
styrjaldarinnar var svo byggt við
húsið á hliðinni og þar bætt við
stiga,“ heldur hann áfram
„Það er greinilegt að hér hafa búið
margar fjölskyldur í gegnum tíðina,
einhvers staðar heyrði ég að í þessu
húsi hefði verið fyrsta vatnsklósettið
í hverfinu. Við vitum að fleiri en ein
fjölskylda lét sér sér nægja þessa
sextíu fermetra hæð sem við bjugg-
um í upphaflega. Þegar við fluttum
hingað árið 1983 var greinilegt að hér
höfðu verið tvö eldhús,“ segir Kári.
Bárujárn frá upphafi
aldarinnar
„Það var svo árið 1990 að við fórum
út í þær framkvæmdir að hækka hjá
okkur risið, á sama tíma og í samráði
við hina íbúa hússins var húsið allt
tekið í gegn að utan. Það var löngu
orðið tímabært því að járnið utan á
húsinu var orðið mjög illa farið og
þegar farið var að rífa utan af húsinu
var greinilegt að sumstaðar var
bárujárn frá upphafi aldarinnar þar
sem naglarnir voru handgerðir,“ seg-
ir Kári.
„Húsið var allt einangrað að utan
og skipt var um alla glugga og svo
var að sjálfsögðu sett nýtt bárujárn á
allt húsið. Við komum okkur saman
um að hafa bárujárnið blátt á litinn
en það hafði áður verið gult,“ heldur
hann áfram.
Birtan skiptir sköpum
„Við létum Sigurð Björgúlfsson
arkitekt teikna fyrir okkur risið. Það
sem við í raun og veru gerðum var að
lyfta þakinu, við tvöfölduðum hæðina
undir mæni en hún hvílir enn á sömu
útveggjum. Risið var hækkað um tvo
metra undir mæni og í dag er íbúðin
um hundrað og fimmtán fermetrar. Í
risinu eru hjónaherbergi, barnaher-
bergi, stofa og lítið baðherbergi,“
segir Kári.
„Birtan hérna á neðri hæðinni er
afar góð og skemmtileg. Okkur var
mikið í mun að birtan í risinu fengi að
njóta sín. Við létum því setja þrí-
hyrnings glugga fyrir ofan kvistinn,
bæði að framan og aftan, við létum
líka bæta við litlum þríhyrndum
gluggum í hliðarnar þannig að það er
mikið gler í kvistinum,“ heldur hann
áfram. „Það voru upphaflega litlir
tígulaga gluggar á sitthvorum gafli
hússins og við ákváðum að halda
þeim,“ segir Kári.
„Þar sem rýmið í risinu skiptist í
nokkur herbergi brugðum við á það
ráð láta sérsmíða fyrir okkur hurðar
með gleri í. Inn í glerið setjum við
síðan japanskan pappír sem hleypir
birtunni í gegn. Birtan hérna uppi í
risi flæðir þar af leiðandi vel í gegn
og stækkar rýmið til muna,“ segir
Kári.
Gamalt handverk endurlífgað
„Risið er allt innréttað í glærlökk-
uðum krossvið. Ég sérhannaði lista
sem ég geirskar og setti þá saman í
munstur og lakkað yfir. Það gerir
það að verkum að við þurfum aldrei
að mála. Þetta var gert í gamla daga
þegar erfitt var að fá annan við en
krossvið, þá voru oft lagðir listar yfir
samskeytin og myndað með þeim
munstur. Þetta kemur mjög
skemmtilega út og gerir risið afar
hlýlegt,“ segir Kári.
„Það verður að segjast að þetta
var tímafrekt og mesta vinnan fór í
þetta handverk. Ég fékk engan smið
til þess að vinna þetta þannig að ég
varð að kaupa mér geirskurðarhníf
og fikra mig áfram. Þó að þetta hafi
tekið allan þennan tíma og verið mik-
ið vandvirknisverk var það þess virði
þar sem þetta gefur risinu alveg ein-
stakt yfirbragð,“ segir Kári að lok-
um.
Hækkuðu risið um helming
Þessi tígulaga gluggi var á upphaflega risinu.
Morgunblaðið/Arnaldur
Þríhyrndum gluggum var bætt utan á hina hefðbundnu glugga til þess að auka birtu.
Við Bergstaðastræti 17 búa hjónin Kári Halldór Þórs-
son leikstjóri og Jenný Guðmundsdóttir myndlistar-
kona. Fyrir tólf árum hækkuðu þau risið hjá sér um
helming. Perla Torfadóttir ræddi við Kára Halldór.
Efnisyfirlit
Austurbær .................................. 43
Ás .......................................... 42—43
Ásbyrgi ........................................ 27
Bakki .............................................. 12
Berg ................................................ 11
Bifröst ............................................. 3
Borgir ............................................ 17
Brynjólfur Jónsson .................. 45
Búmenn ........................................ 25
Eign.is .......................................... 32
Eignaborg .................................... 35
Eignamiðlun .......................... 12—13
Eignaval ........................................ 21
Fasteign.is .................................. 33
Fasteignamarkaðurinn ............. 18
Fasteignamiðlunin .................... 38
Fasteignamiðstöðin .................. 35
Fasteignasala Mosfellsbæjar . 46
Fasteignasala Íslands .............. 35
Fasteignastofan ........................ 23
Fasteignaþing ............................. 39
Fjárfesting .................................. 22
Fold ............................................... 48
Foss ............................................... 22
Frón ................................................. 7
Garðatorg ..................................... 16
Garður ............................................. 5
Gimli ................................................ 6
Híbýli ............................................ 37
Híbýli og skip .............................. 27
Holt ......................................... 14—15
Hóll ............................................... 47
Hraunhamar ........................ 30—31
Húsakaup ....................................... 4
Húsavík ........................................... 7
Húsið ............................................. 19
Húsin í bænum ............................ 41
Höfði ................................................ 9
Höfði Hafnarfirði .......................... 8
Íslenskir aðalverktakar ........... 29
Kjöreign ....................................... 20
Laufás .......................................... 28
Lundur ................................. 24—25
Lyngvík ........................................ 44
Miðborg ......................................... 10
Óðal ................................................. 8
Skeifan ......................................... 34
Smárinn ........................................ 19
Valhöll .................................. 36—37
Þingholt ....................................... 40