Morgunblaðið - 04.09.2002, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. SEPTEMBER 2002 27
OPINBERRI heimsóknKay K. Fukushima, al-þjóðaforseta Lionshreyf-ingarinnar, til Íslands
lauk í gær. 1,4 milljónir manna og
kvenna um allan heim starfa innan
hreyfingarinnar og miðað við höfða-
tölu eiga Íslendingar heimsmet í
þátttöku í Lions, en 2.400 manns, eða
0,9% þjóðarinnar starfa með Lions.
Hreyfingin starfar í 188 löndum og
eru klúbbarnir alls um 44.800.
Lionshreyfingin var stofnuð árið
1917 af viðskiptamanninum Melvin
Jones í Chicago. Átta árum síðar var
blásið til ráðstefnu þar sem Helen
Keller, sem var bæði blind og heyrn-
arlaus, spurði hvort félagar í Lions-
hreyfingunni vildu taka upp hags-
munabaráttu fyrir blinda. Upp frá
því hefur aðstoð við blinda verið aðal-
áherslan í samfélagsþjónustu hreyf-
ingarinnar.
Fukushima kom hingað beint frá
Kína þar sem hann hitti Jiang Zem-
in, forseta Kína. „Í júlí 1997 vorum
við beðin um að hefja átak fyrir
blinda og sjónskerta í Kína, útvega
tæki og aðstöðu fyrir augnskoðun og
skurðaðgerðir vegna gláku. Þá tók-
um við að okkur að þjálfa augnlækna
og betrumbæta aðstöðu þeirra,“ seg-
ir Fukushima. Sérstakur sjóður á
vegum Lionshreyfingarinnar hafi
gefið 15,3 milljónir Bandaríkjadala
til verkefnisins og kínversk stjórn-
völd 160 milljónir. „Okkar takmark
var að gera 1,75 milljónir glákuað-
gerða á fimm árum. Þá voru um 13
milljónir Kínverja blindar og var
hægt að gefa 9 milljónum þeirra
sjónina aftur með skurðaðgerð. Á
þessum fimm árum gerðum við 2,1
milljón glákuaðgerða. Ástæða þessa
góða árangurs er sú að við komum á
fót hópi 250 kínverskra augnlækna
og útveguðum þeim aðstöðu þannig
að þeir fóru einnig að gera aðgerðir.“
Ópólitísk og tengjast ekki
ákveðinni trú
Fukushima segir að einnig hafi
verið lögð áhersla á forvarnir, að
koma í veg fyrir blindu. „Við skrif-
uðum fullt af bókum fyrir leik- og
grunnskóla og sögðum börnunum
hvernig þau ættu að vernda augun
sín, t.d. varðandi hreinlæti. Við kom-
um þessum upplýsingum einnig á
framfæri við almenning í Kína.
Þannig kynntist kínverskur almenn-
ingur starfi Lionshreyfingarinnar. Í
byrjun síðasta árs var Lions meira
að segja auglýst á Torgi hins himn-
eska friðar. Þetta var alveg óþekkt
því áður hafði frjálsum félagasam-
tökum aldrei verið hleypt inn í Kína.“
Fukushima segir margar ástæður
vera fyrir því að Lionshreyfingin
hafi fyrst frjálsra félagasamtaka ver-
ið leyft að starfa í Kína. Hann nefnir
að Kínverjar hafi þurft aðstoð við
þjónustu við blinda og Lionsklúbbar
hafi starfað í Hong Kong, sem nú er
orðinn hluti af Kína. Þá telur Fuk-
ushima að það hafi skipt miklu máli
að Lionshreyfingin er algjörlega
ópólitísk og tengist ekki ákveðinni
trú. „Ég held að það sé einnig ástæða
þess að okkur var boðið til Kína, við
erum ekki ógn. Það sem Kínverjar
gera í stjórnmálum hefur ekkert að
gera með okkar starf.“
Á næstu fimm árum mun Lions-
hreyfingin fara í kínversku sveitirn-
ar, koma á fót heilsugæslustöðvum
og fræða starfsfólk þar um forvarnir
og verndun augna. „Til þessa höfum
við aðallega verið í stærri borgum í
Kína. Við munum reyna að tvöfalda
fjölda þjálfaðra augnlækna og fá
fleiri til starfa á heilsugæslustöðvum.
Við ætlum að reyna að gera Tíbet að
glákufríu svæði, við gátum gert það í
Brasilíu í fyrra með hjálp lækna.“
Hefur Lionshreyfingin skuldbundið
sig til að leggja 15,8 milljónir Banda-
ríkjadala til verkefnisins á næstu
fimm árum og kínversk stjórnvöld
munu leggja rúmlega 200 milljónir
dala til þess.
Í maí á þessu ári voru fyrstu
Lionsklúbbarnir stofnaðir í Kína
með samþykki kínverskra yfirvalda
og héraðstjórna á hverjum stað.
„Fyrsti klúbburinn byrjaði með 50
félaga og hinn með 40 félaga. Nú eru
180 félagar í þeim fyrri og 80 í hinum.
Þetta er mjög góður árangur. Milli-
stéttin í Kína fer sífellt stækkandi,
fólk sem er vel menntað og vill gefa
af sér til samfélagsins.“
Vilja leggja sitt af mörkum
til samfélagsins
Aðspurður hvernig fólk starfi inn-
an Lionshreyfingarinnar segir Fuk-
ushima það vera menn og konur sem
vilja leggja sitt af mörkum til sam-
félagsins í gegnum samfélagsþjón-
ustu. „Starfið tengist ekki eingöngu
blindu, það getur verið allt frá því að
hjálpa einstæðum foreldrum, starfa
við forvarnir gegn eiturlyfjum, búa
til leikvöll fyrir börn eða aðstoð í
náttúruhamförum.“ Lionsfélagar
hafi tíma og fjármuni aflögu til að
hjálpa til í samfélaginu. „Allir halda
að það kosti svo mikið að vera í
Lionsklúbbi, en er það alls ekki rétt.
Það kostar mjög lítið. Kostnaðurinn
fer eftir því hversu mikinn þátt við-
komandi tekur í starfinu.“
Aðspurður hvað menn fái sjálfir út
úr því að starfa í Lionsklúbbi segist
Fukushima einungis geta svarað fyr-
ir sig. „Ég hef verið félagi í 37 ár.
Þegar ég byrjaði var ég mjög feim-
inn, en vegna þátttöku minnar í
hreyfingunni hefur það breyst. Nú
sit ég hér sem alþjóðaforseti. Í
Lionshreyfingunni þróast maður
sem einstaklingur, öðlast samskipta-
færni, þróar skipulagshæfileika og
vinnur teymisvinnu. Menn geta farið
í háskóla, en í félaginu eru menn
sjálfboðaliðar og þeir geta gert mis-
tök án þess að fá gagnrýni, þeir geta
þróast og orðið sterkir og þroskaðri
einstaklingar. Ég hef margsinnis séð
að fólk sem var feimið og átti erfitt
með ýmislegt hafi þroskast mikið
með þátttöku sinni í hreyfingunni.“
Fukushima segir að alþjóðafor-
setar Lionshreyfingarinnar starfi í
eitt ár en hann var kosinn forseti
hinn 12. júlí síðastliðinn. Þeir séu
fulltrúi hreyfingarinnar út á við.
Hann hitti t.d. forseta Íslands, Ólaf
Ragnar Grímsson, í gær þar sem
þeir ræddu m.a. þau verkefni sem
Lionsfélagar á Íslandi hafa beitt sér
fyrir. Þá hefur hann kynnt sér starf
íslenskra Lionsfélaga hér á landi,
m.a. heimsótt sjúkrahús og aðrar
stofnanir sem Lionshreyfingin hefur
stutt.
Var í fangabúðum í Bandaríkj-
unum eftir seinna stríð
Fukushima er af þriðju kynslóð
japanskættaðra Bandaríkjamanna.
Árið 1940 var fjölskylda hans numin
á brott frá sveitabýlinu og flutt í
fangabúðir uppi í fjöllunum eftir árás
Japana á Pearl Harbour. Þá var
Fukushima þriggja ára gamall en
fjölskyldan dvaldi í fangabúðunum
til ársins 1945. Hann segir að fjöl-
skyldan hafi búið í bragga, í herbergi
sem var 48 fermetrar að stærð. Fjöl-
margir fangar hafi verið í fangabúð-
unum, en eftir stríðið hafi allir Jap-
anir búsettir í Bandaríkjunum verið
sendir í fangabúðir, víðs vegar um
landið. Kona hans, Denise, fæddist í
slíkum fangabúðum.
Faðir hans var látinn vinna verka-
mannavinnu, allir fangarnir átu sam-
an og var útgöngubann eftir ákveð-
inn tíma. Segist hann muna eftir
gaddavír í kringum búðirnar, her-
mönnum með riffla og að einstaka
sinnum hafi skriðdrekar komið inn í
búðirnar. „Eftir seinna stríð, eftir að
við komumst aftur heim leit fólk öðru
vísi á mann og þá leið manni illa. Ég
vissi að ég tilheyrði minnihlutahópi
en smám saman hvarf þó þessi til-
finning. Ég var ungur og gat leikið
mér í fangabúðunum, en það var
óhugnanlegt að hafa hermenn í
kringum sig með rifla.“ Fukushima
segir að þessi lífsreynsla hafi örugg-
lega hjálpað honum í starfi innan
Lionshreyfingarinnar. „Já, svo sann-
arlega, mér finnst ég skuldbundinn
til að gefa af mér til samfélagins og
ég skil betur þýðingu þess að geta
um frjálst höfuð strokið.“
Alþjóðaforseti Lions í opinberri heimsókn á Íslandi
Fyrst frjálsra
félagasamtaka til
að starfa í Kína
Lionshreyfingin hefur
nýlega framlengt til 5
ára samstarfssamning
við Kínverja um hjálp
við blinda og sjónskerta.
2,1 milljón Kínverja hef-
ur fengið sjónina aftur
eftir augnaðgerð á veg-
um hreyfingarinnar.
Segir alþjóðaforseti
hennar að Lionshreyf-
ingin sé fyrstu frjálsu
félagasamtökin sem fái
að starfa innan Kína.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Kay K. Fukushima dvaldi í rúm fjögur ár í fangabúðum sem barn, en
eftir árás Japana á Pearl Harbour voru allir Japanir í Bandaríkjunum
handteknir og fluttir í fangabúðir. Hann segir að sú lífsreynsla hafi
komið honum til góða innan Lionshreyfingarinnar.
nna komist inn á markaði. Ef dregið
úr þessum hindrunum skiptir það
máli varðandi alla efnahagsþróun í
rríkjunum. Samstaða virðist vera að
milli þjóða heims um að minnka þess-
kaðshindranir.“
sagði auðvelt að færa rök fyrir því að
árangur hefði orðið af Ríó-ráðstefn-
em haldin var fyrir 10 árum. „Ég er
m að Jóhannesarfundurinn og fram-
daskjalið, sem verður samþykkt á hon-
kki síður eftir að hafa áhrif og jafnvel
n Ríó-fundurinn. Hér ríkti mikil sam-
um lokaniðurstöðuna. Það er hugur í
m að fylgja því eftir sem þar kom
Ég tel að skjalið hafi mikla þýðingu
róunarríkin því að mikil umræða hefur
m leiðir til að minnka fátækt og sækja
sviði sjálfbærrar þróunar.“
Siv sagði að í framkvæmdaskjalinu væri
ekki að finna bein loforð af hendi iðnríkjanna
um að auka framlög til þróunaraðstoðar, en
þar væri hins vegar fjallað um margvísleg
sameiginleg verkefni sem væru mörg hver
hluti af þróunaraðstoð við þessi ríki.
„Það hefur hins vegar verið áberandi að
margir leiðtogar hafa í ræðum á fundinum gef-
ið yfirlýsingar um stóraukin framlög til þróun-
armála og það er mikilvægt.“
Auka þarf þekkingu
á sjálfbærri þróun
Fundurinn í Jóhannesarborg bar yfirskrift-
ina, sjálfbær þróun. Siv sagðist gera sér grein
fyrir að auka þyrfti verulega þekkingu manna
á þessu hugtaki. „Þetta hugtak lýtur að því að
við hegðum okkur þannig í alþjóðasamfélaginu
og heima fyrir, að við göngum ekki á nátt-
úruauðlindirnar og að næstu kynslóðir geti bú-
ið við svipuð eða betri lífsskilyrði og við búum
við í dag.
Sjálfbær þróun lýtur ekki bara að umhverf-
ismálum heldur líka að efnahagsmálum og fé-
lagsmálum. Þetta eru þrjár stoðir sem þurfa að
vinna saman þannig að við getum sótt fram
efnahagslega og félagslega án þess að ganga á
umhverfið.
Á fundinum hefur verið rætt um að það þurfi
að auka þekkingu okkar og komandi kynslóða
á þessari hugmyndafræði.“
Siv sagði að það væri ekki nóg að þjóðarleið-
togar samþykktu yfirlýsingar og verkefni á
sviði sjálfbærrar þróunar einstaklingar yrðu
líka að tileinka sér þessa hugsun inni á heim-
ilum sínum og alls staðar.
ttur umhverfisráðherra með íslensku sendinefndinni. Frá vinstri: Siv, Magnús Jó-
son, Helgi Bjarnason, Hjörleifur Guttormsson og Kolbrún Halldórsdóttir. Einnig sést
Kristjáni Pálssyni, Katrínu Fjeldsted, Ellý Guðmundsdóttur og Birni Dagbjartssyni.
iðtogafundi SÞ um sjálfbæra þróun
þarf
gtakið
þróun
fnum á Ís-
á meðal í
nsku
li NLFÍ í
Flóa-
itið í
húsum á
yrirtæk-
n.
veggja
kóflóa
að sé að
ví að færa
nir hafi
r einka-
é rætt um
eim efn-
um til að ná fram hagræðingu og
meðal annars sé stefnt að samstarfi
tveggja sveitarfélaga við Diskóflóa
á Suður-Grænlandi. Hann bendir á
að búið sé að skipa vinnuhóp þar
sem sæti eiga fulltrúar sveitarfé-
laganna beggja, Grænlenska sveit-
arfélagasambandsins og fulltrúar
úr Grænlensku heimastjórninni.
Fleischer segir að ekki hafi verið
tekin ákvörðun um hvar næsti árs-
fundur Grænlenska sveitarstjórn-
arsambandsins verði haldinn en að
hann verði en að hann fari að öllum
líkindum fram á Grænlandi. Hann
segist vona að í kjölfar fundarins
verði hægt að taka upp nánara
samstarf milli íslenskra og græn-
lenskra sveitarstjórna og nefnir í
því sambandi að stefnt sé að því að
taka upp fleiri vinabæjarsambönd
milli landanna. Frá 1995 hefur náið
samband verið milli Grænlenska
sveitarfélagssambandsins og þess
íslenska og hafa Grænlendingar
komið hingað með hópa í kynn-
isferðir. Þetta er hins vegar í
fyrsta skiptið sem grænlenskir
sveitarstjórnamenn halda ársfund
sinn hér á landi.
Á næstu dögum mun hópurinn
meðal annars heimsækja sveit-
arfélög á höfuðborgarsvæðinu auk
þess sem forseti Íslands, Ólafur
Ragnar Grímsson, efnir til móttöku
fyrir hópinn síðdegis á morgun. Á
fimmtudag mun hópurinn snæða
hádegisverð í Höfða í boði Ingi-
bjargar Sólrúnar Gísladóttur borg-
arstjóra, svo eitthvað sé nefnt.
ndsins haldinn á Hótel Örk í Hveragerði
mbands-
áðherra
r.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Um fimmtíu grænlenskir sveitarstjórnarmenn eru staddir hér á landi
í tengslum við fundinn og munu þeir einnig heimsækja sveitarfélög.