Morgunblaðið - 11.09.2002, Blaðsíða 40

40 MIÐVIKUDAGUR 11. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
ÞINGMENN hófu hefðbundið þing-
mannaþras í morgun og nú um hjúkr-
unarheimilin. „Reykjavíkurborg hef-
ur ekki haft
frumkvæði að
þeirri viljayfirlýs-
ingu sem borgar-
stjóri og heil-
brigðisráðherra
skrifuðu undir í
vor.“ Þeir fullyrða
að það sé „frum-
kvæði“ borgar-
innar sem vanti,
en skipting kostn-
aðar milli sveitarfélagsins og ríkisins
er þannig að borgin greiðir 30% af
byggingarkostnaði og hefur sam-
þykkt það í borgarráði. Ríkið greiðir
60% og allan rekstrarkostnað. „Borg-
in hefur ekki haft frumkvæði,“ segja
þingmenn og þar með er langavit-
leysan hafin sem endar (venjulega
með vatnsgraut) í fjáraukalögunum
en þessi einkennilegu lög notar rík-
isvaldið til að fela það sem það veit að
það á að gera og svo kasta þingmenn
málum milli sín og segja svo á fram-
boðsfundunum að þarna hafi nú verið
hlaupið undir bagga! Þetta má ekki
gerast núna. Þessi skrípaleikur má
ekki fara á svið. Almenningur og allir
íbúar landsins verða að gera sér ljóst
að heilbrigðiskerfið mun hrynja á
nokkrum árum ef fólkið í landinu
kemur ekki og leggur allt í sölurnar.
Líka beina peninga.
Bjóðið fram ykkar peninga. Bjóðið
fram 1% söluskatt í fimm ár. Þá pen-
inga fáið þið margfalda til baka.
Þótt loforð ríkisins og borgarinnar
verði uppfyllt gerist nánast ekki
neitt. Ég þekki vel þróun biðlista á
öðru sviði. Neyðartilfellin eru elst og
aftast. Þeim verður að bjarga. Svo
mjakast listinn og þeir elstu fara í
neyðarröð en þeir sem hægt væri að
hæfa eða endurhæfa mjakast aftar.
Þetta er ekki flókið að skilja.
„Vöxtur heilbrigðiskerfisins“ heit-
ir þetta á venjulegu mannamáli.
„Ekki tap á spítulunum.“ „Vöxtur
heilbriðiskerfisins“ er að heilbrigðis-
kerfið þróist með þróuninni, að fylgst
sé með nýrri tækni, nýjum lyfjum,
nýjum stofnunum og nýrri þjónustu.
Þetta er „vöxtur“ heilbrigðiskerfisins
en ekki tap á spítulum eða öðrum
stofnunum.
Eitt skal þó varast og það er að
miða okkur við kannski 1–5 bestu
þjóðirnar en ana ekki áfram eins og
við gerum stundum. Í þessum mála-
flokki verður að gæta hófs. Þau mörk
sem setja verður í velferðarþjóð-
félögunum verða að vera ískalt val og
þróun fari fram innan mögulegra
marka. Sú siðferðislega spurning er
komin til okkar líka en núna er bar-
átta okkar niðri í grunninum og í
henni ætti öll þjóðin að taka þátt –
ekki aðeins einhvern tíma seinna,
heldur strax í dag. Við eigum eftir að
sjá mikið eftir því ef við gerum það
ekki.
HRAFN SÆMUNDSSON,
fyrrv. atvinnumálafulltrúi.
Þjóðin verður að
koma með í slaginn
Frá Hrafni Sæmundssyni:
Hrafn
Sæmundsson
MÖRG orð hafa fallið um virkjanir
og fallvötn landsins og um fegurð
öræfa sem óbyggða. Öll þau orð eiga
sér hljómgrunn hjá öllum þeim, sem
hálendið hafa gist. Grein þessi á þó
ekki að fjalla um fegurð himins og
jarðar heldur hver eigi öll þessi her-
legheit.
Það er ekki langt síðan sveitar-
stjórn Skeiða- og Gnúpverjahrepps
lýsti því yfir, að hún myndi kæra úr-
skurð Skipulagsstofnunar vegna
byggingar Norðlingaölduveitu og
synja Landsvirkjun um fram-
kvæmdaleyfi. Það fylgdi og fréttinni,
að þeir hygðust vinna að aðalskipu-
lagi á svæðinu sunnan Hofsjökuls.
Lög um þjóðlendur nr. 58 frá 10.
júní 1998 fjalla um eignarrétt og
nytjar hálendisins og heita lög um
þjóðlendur. Lögin öðluðust gildi 1.
júlí 1998.
Þar segir: Þjóðlenda: Landsvæði
utan eignarlanda, þó að einstakling-
ar eða lögaðilar kunni að eiga þar
takmörkuð eignarréttindi.
2. gr. kveður skýrt á um að ríkið sé
eigandi lands og hlunninda. Ekki
verður frekar vitnað beint í lögin í
þessari stuttu grein, en þar kemur
fram að virt er hefðbundin nýting
hálendisins til beitar búfjár. Eins
kemur fram að á þjóðlendum má
ekkert rask gera án leyfis ráðherra,
sem fer með eignina í umboði þjóð-
arinnar. Hann hefur sér til ráðgjafar
„samstarfsnefnd um málefni þjóð-
lenda“ (sbr. 4. gr.)
Ráðherra getur og skv. 4. gr. sett
reglur um not þjóðlenda og skilyrði
þar um til sveitarstjórnar.
Því vaknar spurningin: Geta sveit-
arstjórnir skipulagt og fest með lög-
um aðalskipulag þjóðlenda sem þær
eiga ekki?
Þetta er áleitin spurning. Venju
samkvæmt er það óeðlilegt að annar
en eignaraðili ráðstafi eða breyti
nýtingu eignar. Sveitarstjórn
Skeiða- og Gnúpverjahrepps ætlar
sér greinilega að gera þetta í skjóli
beitar- og upprekstrarréttar, sem
engan veginn er eignarréttur sam-
kvæmt gildandi lögum nr 58/98.
Það er óþarfi fyrir ólöglærðan
mann að orðlengja þetta frekar,
enda sá tilgangur einn með þessum
línum að vekja athygli á skilnings-
leysi undirritaðs á þessu máli.
BRYNLEIFUR H.
STEINGRÍMSSON,
læknir,
Sólvöllum 1, Selfossi.
Um þjóðlendur
og stjórnsýslu
Frá Brynleifi H. Steingrímssyni: