Morgunblaðið - 22.12.2002, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 SUNNUDAGUR 22. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Þeir eru ennþá sömu hrekkjusvínin, þessir sveinkar.
Margt á döfinni hjá Umhyggju
3.400 langveik
börn á Íslandi
ÞAÐ ER helst íkringum jólin aðþjóðfélagið man
eftir þeim fjölmörgu sem
eiga um sárt að binda. Það
er stór hópur sem kemur
úr öllum rekkum þjóð-
félagsins. Ein eining í
hópnum er langveik börn.
Félagið Umhyggja starfar
í þágu langveikra barna á
Íslandi og Dögg Káradótt-
ir er þar framkvæmda-
stjóri.
– Segðu okkur fyrst eitt-
hvað frá uppruna Um-
hyggju.
„Umhyggja var upphaf-
lega stofnað árið 1980 af
fagfólki á barnadeildum
Landspítala og Landakots-
spítala og var félaginu ætl-
að að bæta hag barna á
sjúkrahúsum og standa vörð um
félagsleg réttindi langveikra
barna. Smám saman þróaðist
starfsemi félagsins og fleiri og
fleiri foreldrar gengu í félagið.
Stærsta breytingin varð árið 1996
þegar átta foreldrafélög gengu í
Umhyggju. Í dag eru foreldra-
félögin orðin þrettán.“
Og þau eru?
„Það eru Áhugahópur Gigtar-
félags Íslands um barnagigt,
Breið bros – samtök aðstandenda
barna fædd með skarð í vör og
góm, Einstök börn – félag til
stuðnings börnum með sjaldgæfa
alvarlega sjúkdóma, Fimir fætur –
samtök foreldra barna með
klumbufætur, Foreldrafélag
barna með axlaklemmu, Foreldra-
félag barna með Tourette-heil-
kenni, Foreldrafélag geðsjúkra
barna og unglinga, Foreldrafélag
sykursjúkra barna og unglinga,
Hetjur – stuðningsfélag foreldra
og aðstandenda langveikra barna
á Akureyri og nágrenni, Lauf –
foreldrafélag flogaveikisamtak-
anna, Neistinn – styrktarfélag
hjartveikra barna, PKU félagið á
Íslandi og SKB – styrktarfélag
krabbameinssjúkra barna.“
– Hver eru helstu verkefni Um-
hyggju?
„Eitt helsta baráttumál Um-
hyggju er og hefur verið að vinna
að bættum veikindarétti foreldra
langveikra barna. Í dag er þessi
réttur 7 til 14 dagar óháð veikind-
um og fjölda barna í fjölskyldunni.
Í þesum efnum stöndum við langt
að baki Norðurlandaþjóðunum. Í
stefnumörkun ríkisstjórnarinnar í
málefnum langveikra barna fyrir
þetta kjörtímabil kemur fram mik-
ilvægi þess að auka rétt foreldra
til að sinna langveiku barni heima.
Umhyggja mun beita sér fyrir því
að fundin verði lausn á þessu máli
fyrir lok kjörtímabilsins.“
– Hver eru helstu verkefni Um-
hyggju á næstu misserum?
„Það er mikið áfall fyrir fjöl-
skyldu þegar barn greinist með
langvinnan sjúkdóm. Oft á tíðum
er óljóst hvað er framundan og of-
an á áhyggjur af heilsufari barns-
ins bætast oft við áhyggjur af fjár-
hagslegu öryggi
fjölskyldunnar. Systk-
ini barnsins verða oft
og tíðum afskipt og
veika barnið kann að
dragast aftur úr í skóla.
Eitt helsta verkefni
Umhyggju er að bæta þjónustu við
foreldra og systkini langveikra
barna. Markmið Umhyggju er að
opna þjónustumiðstöð þar sem
veittur yrði sálfræðilegur stuðn-
ingur, ráðgjöf og fræðsla fyrir að-
standendur langveikra barna. Við
finnum fyrir gríðarlegri þörf fyrir
slíka þjónustu.“
– Með hvaða hætti starfar Um-
hyggja í þágu langveikra barna?
„Umhyggja er þverfaglegt félag
sem vinnur að því m.a. að upplýsa
stjórnvöld, Tryggingastofnun rík-
isins, skólayfirvöld og almenning á
Íslandi um þarfir langveikra
barna, í því skyni að tryggja
mannréttindi og félagsleg réttindi
þeirra samkvæmt Barnasáttmála
Sameinuðu þjóðanna séu virt. Þá
rekur Umhyggja einnig styrktar-
sjóð sem stofnaður var í árslok
1996 með 1 milljón króna gjöf frá
Haraldi Böðvarssyni. Síðan hafa
sjóðnum borist margar góðar gjaf-
ir, en hlutverk hans er að styrkja
langveik börn og fjölskyldur
þeirra.“
– Hvað eru langveik börn?
„Með hugtakinu langveikt barn
er átt við barn sem þarfnast lækn-
isfræðilegrar meðferðar lengur en
þrjá mánuði samfleytt vegna al-
verlegs og/eða langvinns sjúk-
dóms.“
Hvað eru mörg langveik börn á
Íslandi?
„Á Íslandi eru um 3.400 lang-
veik og fötluð börn sem njóta
umönnunargreiðslna frá Trygg-
inastofnun ríkisins. Talið er að um
300 fjölskyldur eigi í verulegum
erfiðleikum vegna veikinda barna
sinna.“
– Hvernig er búið að langveik-
um börnum á Íslandi, hefur að-
búnaður versnað eða batnað?
„Aðbúnaður langveikra barna á
Íslandi hefur batnað
mikið á undanförnum
árum. Með opnun nýs
barnaspítala mun allur
aðbúnaður batna til
mikilla muna. En við
megum ekki gleyma því
að veikindi barna hafa áhrif á alla
fjölskylduna og henni verðum við
einnig að sinna.“
– Er þér eitthvað ofar í huga en
annað þessa stundina?
„Ekki annað en að Umhyggja
vill þakka öllu því góða fólki sem
lagt hefur málefninu lið óska
landsmönnum öllum árs og frið-
ar.“
Dögg Káradóttir
 Dögg Káradóttir er fædd í
Hafnarfirði 30. september 1954.
Alin upp á Húsavík. Lauk prófi í
félagsráðgjöf frá Háskólanum í
Gautaborg í janúar 1985 og
rekstrar- og viðskiptanámi frá
Endurmenntunarstofnun HÍ.
Starfaði sem félagsráðgjafi hjá
Félagsþjónustunni í Reykjavík
og á Landakotsspítala. Var for-
stöðumaður þjónustumiðstöðvar
Tryggingastofnunar ríkisins í
tvö ár. Framkvæmdastjóri Um-
hyggju frá 1. september 2001.
Gift Þorsteini Geirharðssyni
arkitekt og iðnhönnuði. Tvö
börn, Geirharður 15 ára og Arn-
rún 13 ára.
Veikindi
barna hafa
áhrif á alla
fjölskylduna
SAMKVÆMT íbúaskrá þjóðskrár
1. desember 2002, sem Hagstofa Ís-
lands hefur birt, voru íbúar á Íslandi
288.201. Sambærileg tala 2001 var
286.250 og er fjölgunin milli ára því
0,68%. Þetta er töluvert minni fólks-
fjölgun en verið hefur undanfarin
ár. Mest var fjölgunin á höfuðborg-
arsvæðinu, úr 178.000 í 179.781 eða
1% fjölgun. Fólksfjölgunin var lang-
mest í nágrannasveitarfélögum
Reykjavíkur, að undanskildu Sel-
tjarnarnesi en þar fækkaði íbúum
um nær 1%. Í Reykjavík var fjölg-
unin 0,2%.
Í stærri þéttbýlisstöðum utan
höfuðborgarsvæðisins fjölgaði íbú-
um á Akranesi (1,04%), Akureyri
(1,31%) og Dalvík (2,41%) og í
Grindavík (1,93%), Hveragerði
(1,17%) og í Árborg (1,90%) en
fækkaði á flestum öðrum stærri
þéttbýlisstöðum, mest á Siglufirði
(-3,57%), Blönduósi (-4,28%) og
Seyðisfirði (-3,20%). Íbúum fækkaði
yfirleitt í dreifbýli, einkum á norð-
vestan- og austanverðu landinu. Á
Vestfjörðum og Norðurlandi vestra
fækkaði íbúum um meira en 1% og á
Austurlandi fækkaði um 0,4%. Í öðr-
um landshlutum var nokkur fjölgun,
en þó umtalsvert minni en á höf-
uðborgarsvæðinu. Samkvæmt upp-
lýsingum Hagstofunnar er fólks-
fjölgunin, sem varð á árinu, fyrst og
fremst tilkomin vegna náttúrulegr-
ar fjölgunar. Endanlegar tölur um
fædda, dána og búferlaflutninga
liggja ekki fyrir en bráðabirgðatölur
benda til þess að fæddir hafi verið
rúmlega 2.100 fleiri en dánir. Brott-
fluttir frá landinu voru um 200 fleiri
en aðfluttir og er það nokkur breyt-
ing en um nokkurra ára skeið hafa
mun fleiri flust til landsins en frá
því.



 

 

 
 
  
 

 




 

  







!

 
!
 


!
"
" 
!
"!

#
#
#!
#
$#
$#
#
$#!
#




 


 

% &  ' 
 
Minni fólksfjölgun
en undanfarin ár
Ríflega 288 þúsund Íslendingar skráðir í þjóðskrá
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
hefur fallist á að framlengja gæslu-
varðhald til 7. febrúar yfir tæplega
sextugum manni sem handtekinn
var af tollgæslunni á Keflavíkurflug-
velli með um 900 grömm af amfeta-
míni og eitt kíló af hassi hinn 7. nóv-
ember sl.
Rannsókn lögreglunnar í Reykja-
vík leiddi síðan til þess að samdæg-
urs var annar maður handtekinn og
úrskurðaður í gæsluvarðhald sem
einnig hefur verið framlengt til 7.
febrúar. Þriðji maðurinn var hand-
tekinn um þremur vikum seinna og
sat hann um tíma í gæsluvarðhaldi.
Honum hefur nú verið sleppt en lög-
reglan gerði ekki kröfu um að gæslu-
varðhaldið yrði framlengt.
Einum sleppt
en tveir í haldi
KÆRUNEFND um opinbert
fjármálaeftirlit hefur í nýjum úr-
skurði staðfest ákvörðun Fjár-
málaeftirlitsins um að hafna um-
sókn fimmmenninganna svo-
nefndu úr hópi stofnfjáreigenda
SPRON um heimild til að kaupa
eignarhlut í SPRON. Þetta er
sama niðurstaða nefndarinnar og
gagnvart Starfsmannasjóði
SPRON, sem greint var frá í
blaðinu í gær.
Að sögn Jóns Steinars Gunn-
laugssonar, lögmanns stofnfjár-
eigendanna, taldi kærunefndin
að vegna hættu á hagsmuna-
árekstrum teldust fimmmenn-
ingarnar ekki hæfir til að eignast
virkan hlut í sparisjóðnum. Jón
Steinar segir þetta undarlega
niðurstöðu en ekki sé í raun
meira að segja um hana í bili.
Lengra sé ekki hægt að fara með
málið á stjórnsýslustigi en það
verði áfram til skoðunar hjá um-
bjóðendum hans.
Umsókn fimm stofn-
fjáreigenda SPRON
einnig hafnað
♦ ♦ ♦