Nýja dagblaðið - 29.09.1934, Blaðsíða 1

NYJA DAGBIAÐIÐ
2. ár. Reykjavík, laugardaginn 29. sept. 1934. 230. blað
Leiðbeiningar um varnir gegn barns
fæðingum sjúkra kvenna
Haraldur Guðmundsson heilbr.mála'
ráðherra flytur frumvarp um þetta efni
á næsta Alþinéi, eftir ósk landlæknis
og Læknafélags Reykjavíkur.
För Oðins til Austfjarða
Skipið var orðið yfirfuilt, svo að þingmenn neituðu að fara
með því og simuðu til forsætisráðherra.
Undirbóningur frum-
yarpsins
Haraldur Guðmundsson heil-
brigðismálaráðherra leggur
fyrir næsta Alþingi frumvarp
um leiðbeiningar fyrir konur
um vamir gegn því að verða
bamshafandi og um fóstur-
eyðingar.
Er frumvarpið samið og
undirbúið af landlækni, en
hann hefir lagt það fyrir
Læknafélag Reykjavíkur til
athugunar. Hefir félagið látið
nefnd athuga málið og tekið
það fyrir á félagsfundi og
mælt með því, að það verði
gert að lögum, með örfáum
breytingum.
Má því gera ráð fyrir, að
læknar séu efni frumvarpsins
yfirleitt meðmæltir.
Frumvarpið sjálft
Skal hér sagt frá aðalatrið-
um frv. í stuttu máli.
í 1. gr. segir, að telji læknir
konu hættulegt vegna sjúk-
aóms að verða bamshafandi,
þá sé honum skylt að aðvara
hana og veita henni leiðbein-
ingar til þess að koma í veg
fyrir, að hún verði bamshaf-
andi. Ennfremur er lækni
skylt, að láta í té slíkar upp-
lýsingar þeim konum, sem sér-
staklega óska eftir þeim.
Ráðherra gefur út leiðbein-
ingar fyrir konur um varnir
gegn því að verða barnshaí-
andi og fær landlæknir þær
síðan læknum í hendur.
1 9. gr. segir, að hafi kona
orðið bamshafandi og vanti
meira en 12 vikur á fullan
meðgöngutíma og henni sé bú-
in sýnilega hætta af bams-
burði, þá sé lækni heimilt að
eyða fóstrinu, samkv. þeim
xeglum, sem greindar eru ann-
arsstaðar í frv. Hafi konan þó
gengið lengur með en 8 vikur
má ekki eyða fóstrinu, nema
um því meiri hættu sé að
ræða.
í 10. gr. segir, að hafi kona
orðið bamshafandi og vanti
meira en 12 vikur á fullan
meðgöngutíma, þá sé lækni
heimilt að eyða fóstrinu, þó
ekki sé nauðsynlegt vegna
heilsu konunnar, heldur af
því, að ætla megi að bamið
verði vanskapað eða haldið
meðfæddum sjúkdómi.
1 3. gr. segir, að það sé fóst-
ureyðing, ef burður er líflát-
inn í móðurkviði áður en kon-
an hefir gengið með hann í 28
vikur, en líflát sé það gert eft-
ir þann tíma.
í. 7. gr. segir þó, að lækni
sé heimilt, að flýta fyrir fæð-
ingu, þó minna vanti á með-
göngutímann en 12 vikur, ef
það sé ljóst að konan geti ekki
fætt fullburða, lifandi barn,
en ætla m'egi, að með þessari
aðgerð sé hægt að bjarga lífi
barnsins og firra konuna hættu.
1 11. gr. segir, að fóstur-
eyðingar megi ekki fara fram,
nema á sj úkrahúsum og ef fyrir
liggi skrifleg, rökstudd grein-
argerð tveggja lækna um nauð-
syn aðgerðarinnar. Engir aðrir
en læknar mega framkvæma
fóstureyðingu.
Brot gegn ákvæðum þessara
laga falla í langflestum tilfell-
um undir ákvæði hinna al-
mennu hegningarlaga.
Fóstureyðingar liér á
landi uudanfarÍD ár
Með því að athuga heilbrigð-
isskýrslur nokkurra fyrirfar-
andi ára sést að fóstureyðingar
hafa átt sér stað í þó nokkuð
stórum stíl á ýmsum sjúkra-
húsum hér á landi.
1 heilbrigðisskýrslum 1929
segir t. d.:
„í þessu sambandi er vert
að minnast á þá læknishjálp,
sem mun færast talsvert í vöxt
í Reykjavík og í grennd við
hana, að læknar eyða burði
vanfærra kvenna með meira
hispursleysi en áður hefir tíðk-
azt og vera mun að mestu
óþekkt úti um land. Skýrslur
lækna um fæðingarhjálp þegja
gersamlega um þetta, en
sjúkraskrá St. Josephs spítala
í Hafnarfirði gefur hinsvegar
nokkrar upplýsingar. Þar hafa
á árinu verið til méðferðar 17
fósturlát. Um 11 þeirra er
beinlínis tekið fram, að um
1 abortus provocatus (fóstureyð-
O’DUFFY
Foringi fascista á írlandi, O.
Duffy, sá er hefir verið einna
bitrastur fjandmaður De Va-
lera, hefir nú látið af forystu
„bláa liðsins“ og Sameinaða
írlandsflokksins. Er ágreining-
ur innan þessara flokka talinn
að valda foringjaskiftunum.
ingu) sé að ræða .. .“
í Heilbrigðisskýrslum 1930
er gerður útdráttur úr skýrsl-
um allra sjúkrahúsa á landinu
og telur hún 84 fósturlát og 52
íóstureyðingar.
Heilbrigd8Ísskýrslur
1931 og 1932
í Heilbrigðisskýrslum 1931
er birt samskonar skýrsla. Þar
segir:
„Abortus provacatus (fóst-
ureyðing) fleygir mjög fram
með hverju ári og er vel að
verið, þegar fóstureyðingarnar
verða meira en helmingi fleiri
en fósturlátin, eins og á einu |
sjúkrahúsinu, en á öllum
sjúkrahúsunum samanlagt má '
heita jafnt af hvorutveggja
(92 fóstureyðingar, 97 fóstur- !
lát). Mun slíkt hlutfall óvíða !
þekkjast utan Rússlands. Þó
er mjög grunsamlegt, að í öðr-
um liðum töflunnar dyljast
enn meira af fóstureyðingum,
og jafnvel svo verulegu nemi“.
Má geta þess í sambandi við
þetta, að á árunum 1926—80
var á St. Josephs spítala í
Landakoti eytt 95 fóstrum' öll
árin eða 19 fóstrum á ári til
jafnaðar, en 1931 er þar eytt
50 fóstrum og svarar það til
163 % aukningar.
Það mun hafa verið af þess-
um ástæðum, sem hinir erlendu
eigendur sjúkrahúsa St. Jo-
sephs systra í Reykjavík og
Hafnarfirði hafa lagt bann við
því, að slíkar aðgerðir færu
þar fram.
Framh. á 2. síðu.
Óðinn fór núna í vikunni til i
Austfjarða og var lagt fyrir
hann að taka milli 50—60 far-
þega, þar á meðal þingmenn
eystra. Hefir hann farið aðra
ferð austur áður, vegna niður-
falls Esjuferðanna.
Á Norðfirði komu ákaflega
margir farþegar um borð, og
telja yfirmenn skipsins sig ekki '
hafa ráðið við það, að skipið
varð yfirfullt.
Þegar það var komið til
Reyðarfjarðar voru farþegarn-
ir orðnir það margir að sumir
þingmenn neituðu að fara með
skipinu og símuðu þeir til for-
sætisráðherra og skýrðu hon-
um frá því.
détnar í gær
Dómar felldir í bílslys-
máli og máli Magnúsar
Jónssonar prófessors
gegn borgarstjóra.
í gær voru kveðnir upp tveir
dómar í hæstarétti.
Annar var í máli réttvísinn-
ar og valdstjórnarinnar gegn
Magnúsi Jóhannessyni bíl-
stjóra, út af bílslysi, sem varð
á Laugaveginum 4. apríl í vor.
Sneri forsætisráðherra sér
til Skipaútgerðar ríkisins, en
hún símaði til skipstjórans og
gaf fyrirmæli um að taka ekki
fleiri farþega en koma mætti
fyrir með góðu móti Jafnframt
var lagt fyrir skipstjóra að
fara beint til Djúpavogs og
taka þar Þorberg Þorleifsson
alþm.
Það hefir skipstjóri þó ekki
gert. Af ástæðum, sem ekki
eru kunnar fór hann.til Eski-
fjarðar og lagði af stað þaðan
kl. 5 í gær.
Skipaútgerðin sendir Súðina
í kvöld í hraðferð til að sækja
þá, sem fóru í land á Reyðar-
firði og aðra, sem vantar ferð
suður.
Var hann dæmdur í fjögurra
mánaða fangelsi og verður
jafnframt að greiða allan máls-
kostnað.
Hinn var í máli Magnúsar
Jónssonar lagaprófessors gegfi
borgarstjóra. Mál þetta er ris-
ið út af því, að lögtak hafði
verið gert á einhverjum hús-
munum Magnúsar til greiðslu
á útsvari.
Lögtakið var dæmt ógilt eins
og Magnús hafði krafizt.
Auk þess var fimm málum
vísað frá réttinum og gefinn
frestur í mörgum.
Ekið á lögvegluna
Bændur írlands hafa neitað að greiða opinbera skatta.
Stjórnin hefir svarað með lögtökum og nauðungaruppboðum
á búpeningi þeirra. Bændur hafa þá safnazt til varnar og
barizt við lögregluna — á uppboðunum. — Myndin er af
einu slíku uppboði. Ungir bændur hafa mannað stóran
vörubíl og aka honum á fullum hraða inn í hóp lögreglu-
mannanna. Einn lögreglumaður beið bana, en bíllinn braut
næsta húsvegg og nam loks staðar hálfur inni í uppboðs-
salnum.