Tíminn - 02.06.1972, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Föstudagur 2. júni 1972.
Föstudagur 2. júni 1972.
TÍMINN
„Hliö hcimsins" — Aöaljárnbrautarstöö Hamborgar
Svo furðulegt sem það
má annars þykja, skrifa
fáir ferðamenn um
Hamborg. En fáar munu
þær borgir, sem fleiri
koma til árlega. Flestir
hafa þar þó litla eða
enga viðdvöl, skipta að-
eins um skip, lest eða
þotu.
Það er þvi ekki út i
bláinn, að þessi mikla
borg við mynni Elfar
(Elben) hefur verið
nefnd ,,Hlið heimsins,”
og er enn i daglegu tali
kölluð hlið Evrópu,
meginlands þess.
Alla daga og mikinn hluta
hverrar nætur streyma þúsund-
irnar og milljónirnar gegnum
Hauptbahnhof, en það er aðal-
járnbrautarsöðin, fyrir nú utan
alla þá, sem koma og fara með
flugvélum og skipum. En það er
eins og enginn megi eða vilji
stanza lengur en brýnasta nauð-
syn krefur i þessu mikla hliði.
Þetta gæti samt gjarnan verið á
annan veg. Hamborg er merki-
legur staður fyrir margra hluta
sakir, ein af mestu verzlunar-
borgum Evrópu og álfunnar
helzta hafnarborg, sögufrægog
sjálfstætt viðskiptariki á miðöld-
um.
I nágrannalöndum, t.d. Noregi
og Danmörku, eru heil borgar-
hverfi og götur við hana kennd.
Og jafnvel hér norður á tslandi lét
hún sig ekki án vitnisburðar i
verzlun, viðskiptum og trúmál-
um, sem helzta verzlunarsetur á
vesturhveli jarðar og hefðarstóll
erkibiskupa og andlegra preláta
og pótentáta.
Enn i dag er Hamborg stórbrot-
in og köld við fyrstu sýn, með há-
um turnum og gráum, gömlum
byggingum, borg andstæðna og
óhreininda, hraða og glaums,
sem minnir mest á New-York,
ekki sizt i nánd við höfnina.
En þar leynast einnig friðsælir
gróðurreitir, fallegir garðar og
grænar lendur. Og helzta ósk fjöl-
margra borgarbúa felst i þeirri
frómu ósk, sem birtist i yfirskrift
og einkunnarorðum æskulýðs- og
hugsjónamanna þar, orðunum:
„Gerum Hamborg græna”. En
þaö eru samtök, sem berjast gegn
eitrun og mengun stórborgalifs-
ins og vinna með öflum vors og
gróandi lifs.
Talið er,að Hamborg hafi upp-
haflega verið byggð sem vigi á
dögum Karls mikla, sem uppi var
um 800 f. Kr. Og þetta var vigi við
mynni Elfar gegn innrásum
Slava, og kennt við skóginn, sem
þarna var og hét Hamme.
Arið 811 lét Karl k'eisari reisa
kirkju eina mikla á þessum slóð-
um, og segja má, að siðan eigi
borgin við Elfi óslitna merka sögu
allt fram á þennan dag. Og þaðan
breiddist kristnin út til nágrennis
og Norðurlanda, og þar varð eins
og áður er að vikið erkibiskups-
setur eitt hið fyrsta i Evrópu
norðanverðri.
Hvað eftir annað og i fyrsta
sinni 845 var Hamborg rænd og
brennd og aðrar borgir áttu að
taka við af henni. En hún reis allt-
af úr eldinum öflugri en fyrr. Og
seint á 12. öld hefst veldi hennar
sem einnar helztu verzlunarborg-
ar Evrópu. Hún verður þá þegar,
það sem kalla mætti og nefnt var
„Hlið heimsins” fyrir Norður-
lönd, auk þess sem „Ráðið”, það
er þing Hamborgar, aflaði henni
valds og virðingar um álfuna alla.
En það vald jókst enn meira við
samtök hennar við fleiri borgir
þarna á norðurströnd þýzka-
lands, sem mynduðu hið svo-
nefnda Hansasamband. Og á 16.
öld var Hamborg frjálst og full-
valda þjóðriki.
Þótt siðar gengi á ýmsu fyrir
Hamborg, var hún alltaf meðal
helztu staða Þýzkalands og slapp
raunar stundum vegna sérstöðu
og sjálfræðis framhjá vandræð-
um þess. En frá 1871 er hún og
hefur verið óaðskiljanlegur hluti
þýzka veldisins.
1 siðari heimsstyrjöldinni var
hún „bombarderuð” miskunnar-
laust, og yfir 50 þúsundir borgar-
búa fórust i látlausum loftárás-
um. Nú hefur hún náð sér að
mestu og gert að sárum sinum
fyrir 300 þús. milljónir þýzkra
marka og telur nú um tvær
milljónir ibúa og hefur auk þess
innlimað nágrannaborgir.
Sá staður, sem flestir hafa séð i
Hamborg nútimans, er Aöal-
brautarstöðin — Hauptbahnhof
—, hliðið sjálft. En þaðan liggur
leið margra til frægustu götu og
frægasta hverfis borgarinnar.
Það stræti heitir Reeperbahnen
og hverfið heitir St. Pauli, kennt
viö sjálfan sankti Pál. Það er i
nánd við höfnina og er eitt þekkt-
asta hverfi skemmtana, nautna
og skefjalausra ásta i viðri ver-
öld.
Hvergi er meiri kvendýrkun, ef
svo mætti segja. Hvarvetna blasa
við myndir af allsnöktu kvenfólki
við dyr og gættir, ungir menn
hrópa um ágæti sinna skemmti-
staða og koma jafnvel þjótandi út
á strætið taka undir arm vegfar-
and og hvetja hann með brosi og
bliðmælum til að lita inn. Og láti
komumaður að orðum þeirra og
gægist bak við dyratjöldin, sem
hanga fyrir opnum húsdyrum,
grillir i djúpu rökkri og rauðum,
döprum ljósglórum á blikandi
augu kvenna, sem risa upp af
mjúkum hægindum i krókum og
kimum óræðrar vistarveru. Hvað
gerist þegar inn er komið verður
ekki sagt, en margur kom þar
auðugur en fór þaðan fátækur,
svo einhverju er fórnað við fót-
skör og altari þessara fögru
kvenna. Vart mun dýrkun sú, sem
þeim er veitt, vera ódýrari dýrk
un annarra guða.
Fleiri staðir eru forvitnilegir i
Hamborg en Reeperbahnen i St.
Pauli- hverfinu. Hamborg á
marga næturklúbba og spilaviti,
danshallir og drykkjustofur. Og
þar er drukkið fast, svo að sumir
gestannaskiljavit sitt eftir, ganga
meira eða minna naktir út á
strætin og hafa það til að gera
Reeperbahnen að rekkju sinni,
svo að bifreiðastjórar og aðrir
vinnandi vegfarendur verða að
draga þá upp á gangstéttir, þar
sem betri ró gefst til svefns, unz
lögregluverðir bisa þeim inn i
vagna sina. Sums staðar sofna og
sofa gestirnir oft, bæði karlar og
konur, á bekkjum ölstofanna, unz
þeir vakna eftir væran dúr og er
veittur hrokaður, djúpur diskur
af soðnum baunum og hefja svo
drykkju við „barinn” á nýjan
'leík.
En Hamborg á lika annað
andlit. Hún á stilhreinar og stór-
fagrar kirkjur, einn fjölskrúðug-
asta urtagarð, þar sem lækir og
gosbrunnar seitla ljúfum nið eins
og langt uppi i öræfum Islands.
Og þar er meira að segja islenzkt
blóðberg og ilmandi brönugrös i
sinu rétta, en þó af höndum
gjörða umhverfi, en þetta er
Planten-und Blumen garðurinn.
Og hún á höfn, þar sem skip frá
öllum löndum heims koma og
fara, kveðja og fara, kveðja og
heilsa hljóð og hátiðleg. Og hún á
stórt vatn eða lón þar sem litlar
skemmtisnekkjur með fannhvit-
um seglum þreyta kapp i hægum
vestanblæ, þar sem kvöldsólin
gyllir ofursmáar öldur við kjölrák
dugganna. En söngvar unga
fólksins i bátunum blandast ljúfu
hvisli golunnar i greinum tjánna
handan breiðgötunnar, sem ligg-
ur meðfram ióninu og flytur
fjölda bifreiða með forvitnum
áhorfendum.
Og ekki ætti að gleyma öllum
gömlu og öðrum endurbyggðu
kirkjunum, P é t ursk irk ju ,
Katrinarkirkju, Jakobskirkju,
eða hvað þeir nú heita allir þessir
turnkrýndu helgidómar, sem
setja svip á þessa söguriku og
syndugu borg og minna á upphaf
hennar i óskum og draumum
Karls mikla.
Og þá má ekki gleyma, að það
eru einmitt þessar kirkjur, sem
hverfi borgarinnar eru kennd við.
Það er tákn aldagamallar trú-
rækni.
En ofar öllum þessum turnum
er Nikulásarturninn, sem á nú
raunar engan helgidóm framar
að fótum sér. Nikulásarkirkjan i
Hamborg stóð á hæsta sjónarhóli
borgarinnar i gotneskum stil.
Hún eyöilagðist i eldsvoða 1842,
en þá eyddist meginhluti gömlu
borgarinnar, sem heitir i daglegu
tali Der Altstadt. Nú er þessi
fagri og tignarlegi turn sem
minnismerki fornrar frægðar án
kirkju og klukknaspils. Nú siðast
eftir eyðileggingu i siðari heims-
styrjöld og enn nýja endurbygg-
ingu, er Nikulásarturninn tákn
þess, að aldrei verði Hamborg
svo langt leidd af hönd örlaganna,
að hún risi ekki úr rústum að
nýju, og ásamt ráðhústurninum
er hann einn sterkasti dráttur i
ásjónu Hamborgar.
Og að lokum, hvernig er fólkið,
sem nú byggir þessa borg járn-
veldis og járnkanslara hins vold-
uga Vestur-Þýzkalands.
Fegurð og veldi kvenfólksins
eru að nokkru gerð skil viö Reep-
erbahn. En iturvaxna Prússa

. ■
Hamborg viö höfnina
Hamborgar getur þú hitt á ein-
hverri ölstofu i hljóölátu stræti,
þar sem góðborgarar masa yfir
glasi af þýzkum bjór eöa sætu
Rinarvini á siðkvöldum. Og jafn-
vel þótt þýzkan þin sé ekki æfð
daglega til viðræðna, er ekkert
liklegra en einhver þessara
myndarlegu manna strjúki af sér
allan þótta, setjist hjá þér við
borðið þitt úti i horni og spyrji
um land þitt og þjóð. Og af þvi að
þú ert fslendingur er liklegt, aö
hann finni út, að einhver Hansa-
kaupmanna, sem var afi hans eða
langafi, hafi haft viðskipti við ein-
hvern viröulegan höfðingja þessa
eylands noröur i höfum. Og eftir
það þarftu ekki að börga drykk
þinn framar þetta kvöldið, þú ert
kominn undir verndarvæng þýzk-
rar gestrisni höföingjanna i Ham-
borg. Og eftir nokkur glös tæmd
við borðið er þér boðiö heim i
stofu Hamborgarbúans og leiddur
að borði meö fljótmatreiddum
réttum, boðið til hvilu, en vakinn i
þann mund, sem lestin þin á hæfi-
legan tima til brottfarar.
Heimamaðurinn leiöir þig gegn
um fallegan trjágarð, sem er i dá-
litilli fjarlægð frá húsinu hans.
Þar rikir yfirjarðneskur friður
moguns yfir lognkyrru vatni, þar
sem endur og svanir synda eins
þögui og hverfandi skuggar
næturinnar fyrir geislum sólar
hins komandi dags, sem gægist
gegnum greinar trjánna ofar
fjarlægum hæðum.
Er þetta draumur eöa einhver
paradis ofar hversdagslegri til-
veru? Nei, það er morgunn,
sólaruppkoma i Hamborg — Hliði
heimsins, syndugri stórborg i
góðvild og gestrisni eins af henn-
ar sonum, sem jafnvel þar tekst
að færa himin friðarins niður á
friðvana jörð.
Svona er Hamborg, borgin við
Elfina.

BOBnOB

Gerður Steinþórsdóttir:
Starfsfræðsla í nútímaþjóðfélagi
A borgarstjórnarfundi þann 18.
mai 1972 fluttu borgarfulltrúar
Framsóknarflokksins svohljoð-
andi tiilögu:
I.
Borgarstjórn Reykjavikur sam-
þykkir að beina þvi til mennta-
málaráðuneytisins, að hið fyrsta
verði komið á fót innan fræðslu-
kerfisins miðstöð, sem annist eft-
irgreind verkefni:
a) Söfnun upplýsinga um starfs-
greinaskiptingu i þjóðfélaginu og
kröfur þær, sem gerðar eru til
fólks i hinum ýmsu störfum.
b) Aætlanagerðum vinnuaflsþörf
ýmissa starfsgreina, og verði þar
bæði um langtimaáætlanir aö
ræða og til skemmri tima.
c) Leiðbeiningar um starfsval.
Miðstöðin starfi i nánum tengsl-
um við samtök atvinnuveganna
og Háskóla Islands. Hún miðli
upplýsingum til skóla, einstak-
linga og annarra, sem áhuga hafa
á þessum málum.
II.
Meðan rikisvaldið hefur ekki
komið á fót starfsemi sem að
framan greinir, leggur borgar-
stjórnin enn frekari áherzlu á, að
aukin verði starfsfræðsla, kynn-
ingar- og leiðbeiningastörf fyrir
unglinga i skóium Ileykjavikur-
borgar. Felur borgarstjórnin
fræðsluráði að sjá svo um, að
þessi þáttur skólastarfsins veröi
ekki vanræktur.
Var tillagan samþykkt sam-
hljóöa, ásamt viðaukatillögu frá
Kristjáni J. Gunnarssyni, borgar-
fuiltrúa Sjálfstæðisflokksins.
A fundinum flutti ég framsögu-
ræðu meö tillögunni, og fer hún
hér á eftir.
Breyttþjóðfélag
Hvers vegna er þörf á upp-
lýsingasöfnun um störf i þjóðfé-
laginu? Svo sem kunnugt er, bauð
hið kyrrstæöa, fábrotna bænda-
þjóðfélag litið val eða sérhæfingu
i störfum. Meö myndun bæja og
kaupstaða hefst nýr kapituli i
þjóðarsögunni, sem margir hafa
kennt við byltingu og óþarft er að
rekja hér. En i nútimaþjóðfélagi
skapast stöðugt nýjar þarfir,
tæknin vex, þjóðfélagið tekur
sifelldum breytingum og verður
æ flóknara. Um störfin er það að
segja, að ný koma fram á sjónar-
sviöið, hin eldri taka breytingum
eða hverfa. Kröfur um sérþekk-
ingu verða stööugt meiri, og þörf
fyrirófaglært verkafólk minnkar.
Af þessu leiöir, að erfiðara
verður fyrir unglinga að fá nauð-
syniega yfirsýn yfir þá mögu-
leika, sem fyrir hendi eru, og
mörgum verður vandrötuð leiðin
úrskólunum út i atvinnulifiö. Við
þetta bætist, að margir eru van-
þroska þegar að starfsvali
kemur. Einnig hafa unglingar ólj-
ósar eða rangar hugmyndir um
þær kröfur, sem gerðar eru til
fólks i hinum ýmsu störfum, ekki
aöeins um menntun, heldur og
lundarfac ábyrgð o.s.frv. Hér ætti
fræðsla i skólum landsins að
koma til, fræðsla um starfsgrein-
ar og aðstoð við aö meta hæfileika
og áhugasvið hvers einstaklings.
Slik aðstoð ætti að hjálpa til aö
leggja grundvöll að starfsvali og
getur orðið mörgum leiðarljós.
Aldrei fyrr hafa hæfileikar
manna getað ráðið meira um
starfsval en einmitt nú. Ég vil
geta þess, að ekki einungis ungl-
íngar innan tvitugsaldurs vaða
reyk i þessum efnum, heldur eru
lika mörg dæmi þess i Háskóla
íslands, að stúdentar eyði
nokkrum árum i það að fara úr
einni deild i aðra i von um að
finna eitthvað við sitt hæfi. Ef
þetta unga fólk hefði gert sér
grein fyrir hæfileikum sinum og
eðli væntanlegs starfs, væri þaö
betur á vegi statt.
Söfnun upplýsinga
Ég hef hér að framan lagt
áherzlu á, að það eigi að búa unga
fólkið undir starfsval með þvi að
kynna sem bezt hvaða möguleik-
ar eru fyrir hendi. En til þess að
svo verði, þarf ákveðinn aðila,
sem stöðugt safnar upplýsingum
um starfsgreinaskiptingu og þau
störf, sem þjóðfélagið hefur að
bjóða og er i þörf fyrir hverju
sinni: hvaða menntunar sé
krafizt, hvaða eiginleikar séu
æskilegir o.s.frv. Mikill fengur
Gerður Steinþórsdóttir
væri að þvi, að slikar upplýsingar
væru aðgengilegar á einum stað.
Þaðan verði þeim miðlað til
þeirra, sem áhuga hafa. Á slikan
stað á fólk á öllum aldri að geta
leitað til að fá upplýsingar og að-
stoð.
Þörf þjóðfélagsins
Þá er komið að b-lið tillögunn-
ar. Það er ekki nóg að hafa upp- i
lýsingar um ýmis störf, heldur
þarf einnig að áætla um þörf þjóð-
félagsins fyrir þau. Leiðbeiningar
um starfsval veröa aö hafa hliö-
sjón af henni. Slik áætlun þarf
stöðugt að vera i endurskoðun.
1 þessu sambandi langar mig að
vitna I alþjóðlega yfirlýsingu frá
1949 um meginmarkmið starfs-
fræðslu. Þar segir svo: „Með orð-
inu „starfsfræðsla” er átt við þá
hjálp, sem veitt er einstaklingi til
að auövelda honum val ævistarfs
og val menntunar með hliösjón af
þeim atvinnumöguleikum, sem til
staðar eru...Starfsfræðsla er
grundvölluð á frjálsu starfsvali.
Aðalmarkmið hennar er að gefa
hverjum einstakling sem bezt
tækifæri til að þroskast og öðlast
starfsgleði, en taka samtimis til-
lit til nýtingar vinnuafls þjóðar-
innar...Stöðugt er þörf fyrir
starfsfræðslu, byggða á sömu
grundvallaratriðum, hver sem
aldur þeirra er sem hennar njóta.
Starfsfræðslan stuðlar að aukinni
farsæld allra þjóðfélagsþegna og
framþróun þjóðanna”.
Hér á landi þyrfti að koma á
áætlanagerð um vinnuaflsþörf til
lengri og skemmri tima. Rikis-
valdiö verður að gera sér grein
fyrir þörfum sinum og til hvaða
starfa það er að mennta fólk. Hér
hefur vissulega ráðið handahóf i
þessum efnum. Afleiðingin er sú,
að i sumum störfum er framboð
meira en eftirspurn, en annars
staðar skortir vinnuafl. Með
áætlanagerð og upplýsingastarf-
semi getur rikisvaldiö beint
straumnum i þá farvegi þar sem
þörfin er mest. Fæstir hafa svo
afmarkaða hæfileika, að þeim
henti aðeins eitt starf. Hins vegar
eru hæfileikar manna bundnir við
ákveðin svið, til dæmis verzlunar-
, uppeldis- eða tæknisvið, svo að
nokkuð sé nefnt. Skylt er að benda
fólki á möguleikana og hvar
þörfin er brýnust. Siöan er valið i
höndum hvers einstaklings.
Einstaklingsbundin
leiðsögn
Næst vik ég að c-lið tillögunnar.
Aöur hef ég minnzt á, að skólarnir
eigi að veita undirstöðufræðslu
um störf i þjóðfélaginu. Einnig
geta fjölmiðlar hjálpað hér til, til
að mynda sjónvarpið með gerð
fræðslumynda um atvinnuvegina.
Engu að siður mun alltaf vera
þörf fyrir einstaklingsbundna
leiðsögn. Nemandi flosnar upp úr
námi. Hvert á hann að leita?
Þörfin minnkar fyrir ófaglært
fólk. Hvert á það að snúa sér?
Húsmæður, sem ekki hafa sér-
menntun eða þurfa endurhæf-
ingar viö, vilja fara út i atvinnu-
lifið að nýju. Hvert eiga þær að
snúa sér? Er það ekki verkefni
opinberra aðila aö koma til móts
við þetta fólk? Þeim ófaglæröu
þarf að leiðbeina um val nýs
starfs og halda námskeið. Her
erum viö komin að fullorðins-
menntun eða simenntun, sem svo
er nefnd. Hún felur i sér þann
skilning, að fólk verði stöðugt að
tileinka sér nýja þekkingu við
breyttar aðstæður. Við þurfum
jafnvel i náinni framtið að búast
við þvi aö skipta einu sinni eða
oftar um starf, og hefja undirbún-
ingsmenntun að nýju starfi. Leið-
beiningar um starfsval með
hliðsjón af fyrri menntun, störf-
um, áhugasviðum og þjóðfélags-
legri þörf, ættu hér aö hjálpa
mikið.
Starfsemin skipulögð
Eins og sjá má af þvi, sem hér
hefur verið sagt, þyrfti miðstöð
sem þessi að starfa i nánum
tengslum við samtök atvinnuveg-
anna. Einnig gæti Háskóli tslands
unnið að ýmsum gagnlegum
athugunum, sérstaklega félags-
fræðideildin og e.t.v. viðskipta-
deild. Æskilegt er, að fljótlega
verði ráðinn starfsmaður til að
skipuleggja starfsemi slikrar
miðstöðvar, og fengi hann siðan
aðstoðarmenn, eftir þvi sem
hæfir starfskraftar fengjust og
miðstöðinni yxi fiskur um hrygg.
Þess mun ekki langt að biða, að
starfskraftar fáist, þar sem
kennsla i félagsfræði og sálar-
fræði er hafin i háskólanum.
I Danmörku sér 16 manna ráð
um framkvæmd starfsfræöslunn-
ar, skipað fulltrúum frá atvinnu-
og fræðslumálaráðuneyti, vinnu-
veitendum, launþegum og sam-
tökum kennara. Arið 1963 starfaði
71 ráðunautur við starfsfræðsl-
una. I Sviþjóðsjá þrjár deildir um
framkvæmd fræðslunnar.Sér ein
deildin um stjórnunar- og skipu-
lagsmál, ásamt málefnum, sem
snerta skólana, önnur deildin sér
um útgáfustarfsemi og upp-
lýsingaþjónustu, og hin þriðja
gerir áætlun um vinnuaflsþörf
o.fl. í skipulagi þessara mála hér
getum við stuðzt við reynslu ná-
grannaþjóðanna, þótt vitanlega
verði að sniða sér stakk eftir vexti
i þessu sem öðru.
Starfsfræðsla
verði efld.
Þá vil ég vikja að öðrum lið til-
lögunnar. Meðan ekki hefur verið
komið á fót miðstöð þeirri, sem
tillagan gerir ráð fyrir, leggjum
við áherzlu á,að efld veröi starfs-
fræðsla i skólum Reykjavikur-
borgar. Er þvi ekki úr vegi að
rifja upp.hvað gert hefur veriö i
þessum efnum hér á landi.
Ólafur Gunnarsson sálfræð-
ingur var sá maður, sem fyrstur
vakti athygli á gildi starfs-
fræðslu. Arið 1951 var hann ráð-
inn starfsmaður Reykjavikur-
borgar við starfsvalsleiðbein-
ingar, hæfnipróf o.fl. Einnig
skipulagði hann fyrstu starfs-
fræðsludaga i skólum og gaf út
bæklinginn „Hvað viltu veröa?”
1954. Við þetta starfaði Ólafur i
rúman áratug.
Starfsfræðsla var sett á náms-
skrá annars bekkjar gagnfræöa-
stigs árið 1960, og fimm árum
siðar var ákveðiö i reglugerö, aö
starfsfræösla og leiðbeiningar um
náms- og stööuval færi fram i
fyrsta og öðrum bekk gagnfræöa-
skóla I nánum tengslum við
félagsfræði og þann þátt landa-
fræði, sem lyti að atvinnuvegum
landsmanna.
Slik fræösla getur ekki oröið
markviss nema til sékennslubók i
aðgengilegu formi. Þvi var þaö,
að Stefán 01. Jónsson, sem þá
hafði verið settur starfsfræðslu-
námsstjóri, og Kristinn Björns-
son sálfræöingur tóku saman bók-
ina,,Starfsfræði" áriö 1966. Er
bókin i mjög samþjöppuöu formi
og fjallar um atvinnuþróun á
Islandi, helztu starfsgreinaskipt-
ingu, námsbrautir o.fl. Mikill
fengur er að þessari bók, en hún
þarf vitanlega stöðugrar endur-
skoöunar við. Nokkur misbrestur
mun vera á þvi,að hún sé kennd
sem skyldi, enda fellur efni henn-
ar inn i nám I félagsfræði, og mun
áhugi hvers kennara að mestu
ráða þvi, hver hlutur starfsfræö-
innar er. 1 Sviþjóð er kennurum,
sem sjá um starfsfræðslu, gert aö
sækja sex mánaða námskeið, þar
sem einkum er lögð áherzla á sál-
arfræði, kynningu atvinnulifs, og
kennsluaöferöir við starfs-
fræðslu. Hér á landi hafa fjögur
námskeið verið haldin, hið fyrsta
1963 og stóð i tiu daga. En betur
má ef duga skal.
óveruleg starfsemi
Eins og nú er málum háttað, er
starfsfræðsla óveruleg i skólum
landsins. Hægt er að fá upp-
lýsingar um nám og námsbrautir
á fræðsluskrifstofunni, en þar eru
engar upplýsingar að fá um störf
eða starfsmöguleika. Starfs-
fræðsludagar hafa verið felldir
niður, nema i æðri skólum, enda
mun það álit margra, að þeir séu
gagnslitlir án undirstöðuþekk-
ingar, og geti jafnvel orsakaö
ótimabærar ákvarðanir vegna
sefjunar eða skyndihrifningar.
Nú er svo komiö, að enginn
fastur starfsmaður vinnur við
skipulagningu starfsfræðslu eða
leiðbeiningar um starfsval.
Stefán ól. Jónsson, sem kunn-
ugastur er þessum efnum hér,
hefur ekki getað einbeitt sér að
þeim. Stóöu þó vonir til að svo
yröi, enda var hann til þess studd-
ur, og kynnti sér meöal annars
framkvæmd starfsfræðslu á
Norðurlöndum veturinn 1963-’64.
Að endingu vil ég leggja
áherzlu á þann vilja okkar,
flutningsmanna þessarar tiilögu,
aö hreyfing komist á framkvæmd
þessara þýöingarmiklu mála.
Hefja verður markvissa söfnun
gagna um atvinnulif þjóðarinnar
og einstakar starfsgreinar, og
þær kröfur, sem geröar eru um
undirbúningsmenntun i hverju
starfi. Við lifum i örsmáu sam-
félagi, þar sem hver einstakl-
ingur er miklu dýrmætari en
meðal stórþjóða. Við megum ekki
við því, að neinir starfskraftar
fari til spillis. Hver maður þarf að
eiga kost á þvi starfi þar sem
hæfileikar hans njóta sin bezt. Sú
aðstoð, sem gert er ráð fyrir i
tillögunni, ætti þvi að koma að
miklum notum og stuðla að meiri
farsæld einstaklinga sem þjóðf-
élagsins alls.