Tíminn - 02.11.1975, Blaðsíða 16

16
TÍMINN
Sunnudagur 2. nóvember 1975.
A
A
barmi
gígsins
Myndhöggvarinn Asmundur
Sveinsson, sjáli'ur likt og liöggv-
inn út úr björgum landsins, seg-
ir i texta meö þessari teikningu
llerts Olls.
SVEN 0. Bergkvist er maður,
sem margir íslendingar
kannast vjð frá ferðum hans
hingað. Fyrir nokkrum árum
skrifaði hann bók um Island og
nefndi t fótspor Engströms. Nú
fyrir skömmu er komin út eftir
hann ný Islandsbók, A barmi
eldgigsins (Pa vulkanens
brant) Þessa bók hefur hann
gert i samvinnu við annan Svia,
Bert Olls, sem lagt hefur til
margar teikningar — sumar
býsna skemmtilegar.
Nafn bókarinnar er sýnilega
valið með fleira en eitt i huga.
Það skirskotaöi öðrum þræði til
þess, að tsland er eldfjallaland,
og fólk sums staðar i þvi nábýli
við eldinn i iðrum jarðar, að út-
lendingum getur miklazt. Þetta
er nábýli, sem sannazt hefur i
Vestmannaeyjum og einnig gæti
sannazt viðar, til dæmis á
Reykjanesskaga. En öðrum
þræði vakir fyrir höfundi,
hversu hlálega efnahagsmálum
er háttað á íslandi, þar sem
verðbólgan og viðskiptahallinn
kallast á eins og tröllin i fjöllun-
um og aukast með goskynjuðum
hraða.
Sven O. Bergkvist kemur viða
við i bók sinni, sem þó er ekki
nema um tiu arkir — þar i fjöldi
teikninga. Að hætti margra út-
lendinga, sem skrifa ferðabæk-
ur af svipaðri gerð, fjallar hann
um Þingvelli og Gullfoss og
Geysi, Reykholt og Mývatns-
sveit, fornsögurnar og islenzka
hestinn (það hefur verið gert I
þess konar bókum i hundrað ár)
og það, sem siðar er til komið:
Halldór Laxness, Vestmanna-
eyjar og hvalveiðar íslendinga,
sem vekja viða ugg og ógeð. En
hann ber miklu viðar niður.
Hann lýstir stórborginni litlu,
Reykjavik, sem mörgum útlend
ingum finnst ekki vera það ts-
land, er þeir vilja kynnast, og
Akureyri með öll umsvif sam-
vinnuhreyfingarinnar og
Matthiasarkirkjuna, þar sem
hærra rið er upp að ganga er tið-
ast gerist i guðshús — eiginlega
umtalsverður hluti af leiðinni til
himna, enda er ekki á færi nema
tölvisra manna að telja þrepin.
Hann segir grein á skáldum og
listamönnum, og hann drepur á
vegina, em ekki fá háa einkunn,
jarðskjálftana i Borgarfirði i
fyrrasumar, hersetuna á Kefla-
vikurflugvelli og verksmiðjur
og náttúruvernd. Hann á orða-
stað við Nýalssinna og Asatrú-
armenn, sem hann komst i
kynni við fyrir meðalgöngu
hjálpsams prests, og hann segir
frá börnum, sem byrja að
drekka eliefu ára, og viðræðum
sinum við fólk i landshlutum,
sem hafa verið afræktir af
stjórnmálamönnum og goldið
fyrir það með herskörum af
ungu fólki, er leitað hefur brott.
Þessi bók er öll hin læsileg-
asta, og hún hefur það fram yfir
mikinn fjölda bóka, sem útlend-
ingar skrifa um ísland og ís-
lendinga, að yfirleitt er rétt frá
skýrt og fyllstu hófsemi gætt i
dómum og ályktunum. Það er
ekki nema á örfáum stöðum, að
höfundinum skeikar, svo sem
þar sem helzt er að skilja af
samhenginu, að Drekkingar-
Allsherjargoðinn Sveinbjörn Beinteinsson, sem er einbúi og
hugsuður inn á miili fjallanna á sumrin, er skáld i höfuðborginni
á vctrum með tiðar sctur á kaffistofunni Mokka.
hylur hafi verið aftökustaður i
fornöld, og danska einokunin
hafi komið til sögunnar i lok
átjándu aldar, þegar henni var
raunar aflétt. Það er lika mis-
skilningur, að fólk hafi búið i
hellinum á Laugarvatnsvöllum i
heimsstyrjöldinni siðari, þvi að
búsetuna þar hefði hann átt að
miða við heimsstyrjöldina fyrri.
Um það má deila, hvaða fólks er
getið i bókmenntakaflanum og
hvers er látið ógetið, en óneitan-
lega rekur maður upp stór augu,
þegar Sigrúnar Jónsdóttur er
getið, þegar örfáir fremstu
myndlistarmenn þjóðarinnar
eru nefndir.
En þetta er allt léttvægt, þeg-
ar litið er á kosti bókarinnar.
Sums staðar gripur höfundur
til upplifgandi gamansemi. Eitt
dæmi er frá tslandsferð höfund-
ar á árunum upp úr 1960. Hann
hafði mælt sér mót við þing-
mann á Austurvelli, en honum
seinkaði dálitið. Þessi þingmað-
ur, sem maður grunar annars
um ofurlitla drýldni, var löglega
afsakaður, þótt stundvisin
brygðist. A fund hans hafði
komið bóndi af Norðurlandi,
sem flutti honum langt kvæði
með endarimi, miðrimi og
höfuðstöfum — harða ádeilu á
stjórnarfarið og kröfu um nýja
og betri skipan mikilvægustu
mála. Þingmaðurinn, sem
skilja má, að verið hafi stjórn-
arsinni, varð að tylla sér niður
og visa ásökunum norðlenzka
bóndans á bug i jaíndýrkveðnu
máli. Og þetta hafði tekið ofur-
litla stund.
Annað dæmi um svipaða
glettni, er hann segir frá þvi, er
Ásatrúarmenn fengu fyrirheit
forsætisráðherrans um það, að
söfnuður þeirra skyldi fá viður-
kenningu stjórnvalda. Þá gerð-
ust nefnilega teikn og furður.
„Þegar þeir hittust, forsætis-
ráðherrann og goðinn, sló niður
eldingu, svo að öll Reykjavikur-
borg myrkvaðist. Eftir það vildi
rikisstjórn ekki hætta á annað
en veita Ásatrúnni viðurkenn-
ingu”.
J H
Kgill Skallagrimsson i rekkju sinni að Böðvari drukknuðum og
Þorgerður dóttir hans að telja hann á að yrkja Sonatorrek.
Kgill Skallagrimsson ber hornið að vörum, ef til vill i drykkjustofu Armóðs, áöur en hann spúði
Iraman i hann.