Ísafold - 02.06.1894, Blaðsíða 3

127
fjárlagaþingi, og haldið þannig áfram koll
af kolli þangað til komnar eru 50þúsund-
irnar, annaðhvort það, eða þá fast embætti
stofnað handa mannínum í sama tilgangi?
Má svo eigi húast við, að hver þingmað
ur, er andmælir þessari taumlausu frekju
og hlífðarlausu ásælni við landssjóð —
vasa gjaldenda —, fái viðlíka ósóma-aust-
ur yfir sig eins og Þorlákur í Fifuhvammi
hefir fengið í vetur h.já bitlingamanni þess-
um, ritstjóra Þ.jóðólfs, fyrir það, að hann
hafði einurð á að andmæla honum, bitl-
ingnum, á þingi í fyrra?
Nú, þegar þessi þjóðfrelsisgarpur og ó-
sjerplægni föðurlandsvinur, Þjóöólfsritstjór-
inn, ætlar að láta svo lítið að vilja verða
fulitrúi ókkar Árnesinga á þingi næst,
þætti mjer og mörgum öðrum kjósendum
hjer fróðlegt að heyra af hans munni ský-
lausa yfirlýsingu um það, að erindi hans
á þing sie eigi, svona í og með, að skara
eld að kökunni þeirri handa sjálfum sjer.
Arnesingur.
Fólska eða flónska?
Ritstjóri Þjóðólf's hefir í gær í blaði sinu
baft þau ummæli um framkomu ritstjóra Isa-
foldar á þingmálafundinum hjer á mánudag-
inn, sem ekki er gott ab skera úr, hvort meir
stafar af fólsku eða flónsku, eða þau eru sam-
bland af hvorutveggju. Þó að sjálfur væri
hann að gaufast á fundinum og gæti því haft
opin augu og eyru til að sjá og heyra hvað
fram fór, skýrir hann svo f'rá, að ritstjóri ísa-
foldar hafi gert þar árás á þingm. Rvík. fyrv.,
H. Kr. Friðr., sem hann lætur mikið illa yfir.
I síðasta bl. var nú greinilega frá skýrt og
rjett, hvaðrá fundinum gerðist að þvi er það
atriði snertir, og er það meira en meðalfólska,
að hafa þannig hausavíxl á hlutunum, að eins
til þess að svala heipt sinni til ritstjóra ísa-
foldar. í annan stað lepur hann eptir ein-
hverjum ósannorðum heimskingjum, að þetta
muni hafa bætt fyrir kosningu H. Kr. Fr., og
er það sjálfsagt svo að skilja, að ýmsir, sem
eigi hefði annars ætlað sjer að kjósa hann,
muni nú gera það af gustuk, fyrir hina illu
meðferð! Þar kemur fram flónskan. Hann
vill sem sje alls ekki hafa H. Kr. Fr. á þing
eða svo lætur hann (landritaranum þorir bann
ekki að amast neitt við), en álpast þó til aö
gera hans fylgismönnum þann greiða, að bera
út fyrir þá hviksögu, er þeir hafa til búið og
halda á lopti mót betri vitund, að eins til
þess að afla honum meðaumkunarfylgis, í
stað sannfæringarfylgis.— sem er jafnvirðulegt
fyrir þingmannsefnið og kjósendur hans, eða
hitt þó heldur. Að hugsa sjer þingmannsefni
svo lítilþægt, að vilja láta kjósa sig bara af
gustuk! Og aö hugsa sjer kjósendurna svo
blásneydda allri rjettri hugmynd um, af hvaða
ástæðum taka beri einn öðrum f'remur til
þingsetu, að gera ráð fyrir að þeir skoði
kosninguna mestmegnis eða eingöngu frá —
gustukasjónarmiði! (»gustuk að láta hann fá
það«; »synd að láta hann ekki fá það«). Það
er sjálfsagt, að kjósendur höfuðstaðarins munu
ekki eiga úr háum sööli að detta hjá rit-
stjóra »Þjóðólf's»; við kosningu í fyrra mun
hann hafa borið þá saman við shvolpa í bandi
höfðingjanna«. En fyr má nú vera, að gera
samþegnum sínum hátt undir höfði!
„Frú Sigríður Magnússou, fulltrúi fs-
lands á friðarsamkomunni“. Grein með
þessari f'yrirsögn stendur í 25. blaði Isafoldar
9. þ. m.. og er fyrri partur hennar tekinn upp
eptir Skandinaven, norsku blaði í Chioago, en
seinni parturinn er athugasemdir eptir hr.
Pál Melsteð.
Þessi grein í Skandinaven er nú raunar
orðin veturgömul, en ýms ranghermi eru í
henni, sem aldrei var nema rjett að leiðrjetta,
enda ritar Páll Melsteð athugasemdir sínar til
þess að hefja mótmæli móti sslikum öfgum og
ósannindum (sem í greininni standa), svo að
sannleikurinn komi í ljós«.
Það var nú hans von og vísa. En jeg hefi
ástæður til að ætla, að hann leiði sannleik-
ann ekki svo í Ijós, sem hann sjálfsagt hefir
viljað, með þessari grein sinni; jeg hefi orðið
þess áskynja, að margir, sem greinina haf’a
lesið, telja vist, að allt sem í henni stendur,
sje rjett tilfært eptir frú Magnússon, og að
það sem rangt er, »ósannindin« og >öfgarnar«
sjeu frúarinnar eigin orð. En það er langt
frá því, að svo þurfi að vera.
Mjer dettur ekki í hug að bera hjer blak af
frú Magnússon; hún er kunn aö því að geta
komið fyrir sig orði, og ieg treysti henni vel
til að halda sínum hlut fyrir hr. Páli Mel-
steð. En af' því að hann virðist telja það tví-
mælalaust, að frú Magnússon hafi sagt allt
það, sem hermt er í áður nef'ndu Chicago-
blaði, þá vildi jeg að eins benda á þaö, að
mörg dæmi eru til þess, að orð manna eru
ranghermd, þó aö í engum illum tilgangi sje
gert, og getur frú Magnússon því veriö al-
saklaus af' þvi, sem greinin dróttar að henni.
Jeg er sannfærður um, að orð hennar hafa
verið rangfærð, og má hún því vera þakklát
hr. P. M. íyrir að hafa hreift málinu til þess
að henni gæfist tækif'æri til að leiðrjetta það,
sem ranghermt er, ef hún hefir ekki þegar
gert það.
Það gegnir furðu, hve rangt blöð, og jafn-
vel bækur, greina frá ýmsu því, sem ísland
snertir, og mundi hver sá er tækist á hendur
að leiðrjetta allar þær vitleysur, fá ærið að
starfa.
Hjerna er svo lítið sýnishorn, sem þeim má
nægja, er nærri standa og kunnugír erukvenna'
skólanum í Reykjavík.
I Deutsche Lehrer-Zeitung nr. 38, 15. febr.
1894 stendur svo látandi klausa :
Fráíslandi. I Reykjavík er mjög merki-
legur kvennaskóli. Hann er stofnaður af frjáls-
um göfugmannlegum fjárframlögum íslenzkar
kvenna. I þessum skóla geta ungar stúlkur
menntað sig til að verða kennarakonur, og
sömuleiðis fengið tilsögn í læknist'ræði, guð-
fræði o. s. frv. Að afloknu prófi eru þær
látnar ganga á háskólann i Kaupmannahöfn*.
Það er óþaríi að setja »upphrópanir« í þessa
lýsingu á kvennaskólanum i Reykjavík. eins
og greinin um f'rú Magnússon var prýdd með.
Flensborg, 21. maí 1894.
Jón Þórarinsson.
* *
*
Aths. ritstj. Það er rjett, sem hr. J. Þ.
segir, að miklar missagnir eru tíðar í útlend-
um blöðum og bókum, er frá íslandi segja,
eptir misjafnlegum heimildum og misskildum
mjög. En allt öðru máli er að gegna um á-
grip af samtímis-f'yrirlestri og í sömu borg
fluttum, sem blaðið kemur út í. Ymist lætur
þá fyrirlestrarmaður (eða -kona) blöð fá
sjálfkrafa ágrip af tölu sinni til birtingar, eða
64
þeim elzta sendist inn á milli fótaiina á honum eins og
fallbyssukúla, er hann kom inn í daglegustofuna.
Drengurinn varð hálfringlaður, er hann rak sig á,
og stóð þar orðlaus í svip; síðan leit hann blóðrjóður
framan í lækninn með blikandi augum og hvarf síðan
inn í klefann til barnanna, en mælti áður stamandi og
feiminn: »Það var bara hraðlestin frá Vín«.
»Það er svei mjer fjör í þessum strák« mælti lækn-
'irinn og horfði brosleitur eptir hinum fjelega og knálega
drenghnokka.
»Já, það er það reyndar«, mælti læknisfrúin. »Annað
veifið þýtur hann eins og járnbrautarlest, hina stundina
er hann orðinn eimsporvagn og rýkur um húsið fram
og aptur; svo er hann stigamaður, þá lögregla, þá skóg-
ardýr eða loks veiðimaður. En allt af verður hann að
æpa og hlaupa, hvað sem hann gerir; annars er allt ó-
nýtt fyrir honum«.
»Þess vegna bannaði jeg honum það líka«.
»Eins og það sje til nokkurs lilutar! Hann getur
ekki látið það vera. Hann er eintóm ærsl og kátína.
Jeg mundi heldur ekki fást rieitt um það, ef hann ljeti
mig nokkurn tima í næði. En hann er allt af að koma
og biðja mig gera það og það fyrir sig: setjast upp í
vagninn sinn, koma út á skipið sitt, lána sjer keyri
eða sverð«.
61
»Komdu hjerna snöggvast og líttu á!« sagði læknis-
frúin morguninn eptir við mann sinn, þegar hann ætlaði
af stað heiman.
Hún ljet hann gægjast varlega inn um hálfopna
gættina inn í barnaklefann.
Þar sátu tvö þau minnstu framan á rimlarúminu í
skirtunum þeirra litlu, og fyrir framan þau stóð systir
þeirra eldri með svamp og þurrku í hendum Hún þreif
á þeim hendurnar til skiptis og þvoði í snatri, þvoði þeim
vandlega í framan, hreinsaði á þeim’ nef og eyru og var
svo fljót og snör að þessu öllu saman, að þau fengu ekki
tíma til að fara að skæla, þó að þau grettu sig mikið og
hálfbeygðu stundum af.
»Hún er eins og hún væri móðir þeirra« sagði frúin
og fekk mann sinn með sjer inn aptur í daglegu stofuna;
hafði hann haft mikla ánægju af að horfa á þetta. »Og
þú ættir að sjá líka, hvað hún er lipur og rösk og lagin
i öllu öðru. Ýmist er hún komin fram f eldhús að hjálpa
Stínu að þvo upp eða upp á stól eða skemil inni í stof-
unni að þerra burt ryk þar sem hún nær eigi til af gólf-
inu. Tíu sinnum á dag hleypur hún út að vatnspósti að
sækja vatn handa mjer, og ...«
Læknirinn hafði ekki tíma til að hlýða á alla run-
una um afreksverk telpunnar og mannkosti. Og er kona