Ísafold - 14.11.1917, Blaðsíða 4

4
I S A F O L D
Nærsveitamenn
eru vinsamlega beðnir að vitjn
Isafoldar í afgreiðsluna, þegat
þeir eru á ferð í bænum, eínkurr
Mosfellssveitarmenn og aðrir, serr
flytja mjóik til bæjarins dag’es?
ÁfgreiðsLr’ npin á hverjnm virkurr
degi kl. 9 á morgnana til kl. 6 i
kvðldin.
Hrossasölumáiiö.
ísafold flutti í síðasta blaði viðtil
við fjármálaráðherrann út af þvi
máli. Síðan höfum vér átt tal við aðra
aðilja þess máls. En þeir h;fa ekki
viljað, að svo stöddu, fara ítarlega
út i málið. Þeir kenna um klaufa-
legri framkomu stjómarinnar að eigi
hafi tekist um daginn að koma
hrossa-útflutningi í framkvæmd, en
þeir kveðast ekki geta látið bein
sönnunargögn i té. Sumir hafa i
þessu efni visað til brezka ræðis-
mannsins Cable, er muni geta gefið
upplýsingar, en eigi hefir ís fold
viljað fara að blanda honum í málð
með því að lein frétta að honum.
En ekki getum vér stilt oss um
að segja hér frá einni sögu af fund-
inum, sem stjórnin átti með ýmsum
kunnum bændum, er hér voru
staddir* þegar hiossasölumálið var á
döfinni. Segist einum heyrnarvotti
svo frá, að annar ráðherranna, sem
nú er heima, hafi byrjað fundinn
með ærið hátiðlegri ræðu um það,
hversu núverandi stjórn Jéti sér
sérstaklega ant um landbúnaðinn og
eitt af því sem henni hefði hu°kvætmt
f þeirri viðleitni sinni væri að reyna
að koma hestum bænda á erlendan
markað í haust, en þá hafi hinn
ráðherrann, sannleikans vegna tekið
fram í og sagt mjög ákveðið, að
hugmyndin væri alls ekki frá stjórn-
inni sjálfri (þ. e. Sigurðunum),
heldur bæru þeir hana upp fyrir
»áeggjan annara*. Sögnmaður bætti
því við, að honum hafi fundist ó
þarft af þeim ráðherra, sem i hlut
átti, að vera ranglega að eigna
stjórninni hugmynd, sem vitanh^a
væri runnin frá Búnaðarfélagi í.-:-
Jands.
Þetta at iði er í sjálfu sér ekki
•svo þungt á metunum þegar um
kjarna þessa máls er að tefla, en eins
og einn fundarmanna orðaði það:
»Það sló strax óhug á mig, þegar
eg heyrði þetta gum, sem engan átti
sér stað.«
Samvizkubit.
Er!. símfregnir
Frá fréttaritara isafoldar og Morgunbl.
Kaupmannahöfn, 12. nóv.
Frá París er símaí) að
baudamenn hafl veittítö!-
um fé af hei'lánum síuum,
til þess að koma sér upp
varnarstöðvum hjá Piave.
Austnrríkismenn komnir
til Setlecomnmni. Franski
herr*höfðin{;inu Fayolle
stjórnar herliði Breta ojf
Frakka i Ítalíu.
Áhlaup Breta í Fiandern
hafa að nokkru leyti mis-
hepuast.
Engrar áreiðanlegar fregn-
ir fi á RúhSlandi
Þjóðverjar neita því fyrst
um sinn að semja við
„MaximaiÍMta".
Khöfn 10. nóv.
K.»rl Gjellerupogr Henrik
Pontoppidan rithöíundar
eiga að Nkifta bókmenta-
verðlaonum Nobels á niilii
Hin.
Heliferich vara-ríkis-
kanzlari í hýzkalandi hef-
r sagt af sér.
Bandamenn hafa komið
á yfirherstjórnarráði á
vesturrvígstöðvunum. Eru
í því hershötðingjarnir
Cadorna, Fock og Englend-
ingurinri Wilson.
I»jóðverjar hafa tekið
Álandseyjar.
Diaz heflr tekið við yflr-
stjórn ítalska hersins í
stað Gaúorna.
„Maximalistar" ætla að
koma ávopnahléinúþegar.
Baudamenu viðurkenna
okki stjórn „Maximalista".
Miðríkjaherinn sækir enn
fram í Ítalía og verður
tölnvert ágengt.
Kósakkar, sem fylgja
Kerensky, Korniloff og
Kaledin að málum, eru á
leið-nui til Petrograd.
K.höfn 11. nóv.
ítalir halda enn undan
og eru Austurrfkismenn
komnir að Piava-ánni og
hafa tekið Asiago.
— Bretar hafa gert fót-
göngulids-áhlanp norðan
við Passchendaele.
”tIT 74 Samvizkubit.
TPPMm ur jnmaiiTir
Larsen & Petersen
Piai'ofabrik,
Köbenhavn.
E i n k a s a 1 a fyrir í s 1 a n d G
í Vöruhúsinu.
Nokkur Piano fyrirliggjamii bér &
staðnum; sömuleiðis
pianostólar og nótur.
ÍVIér undirrituðum var rú í htust
dregið iamb með minu marki, stard-
fjöðar aftan bæði. Réttur eigai d
getur vitjað a n d v i r ð i s þess til
mín og samið við mig um markið.
Vindási í Kjós, to. nóv. 1917.
Olajur Einarsson.
fyrir samvinnumenn
veiður haldið í Reykjavik
írá 1. íebr. til 30 apríl 1918,
Námsgreinar verða þessar:
Almenn íélagsíræði, verzlunarhagfræði, saga samvinnu-
hreyfingarinnar, bókíærsla og verzlunarreikningur, verzlunar-
landafræði, vörufræði, verzlunarbréf og vélritun.
E»að er nú borið til baka
að I»jóðverjar hafl tekið
Álandseyjar.
Engar fregnir koma frá
Rússlandi.
Kensian er ókeypis.
Umsóknir sendist sem allra fyrsí, og eigi síðar en 31.
desember þ. á., til skrifstofu Sambands íslenzkra samvinnu-
Frjálslyndi flokkurinn í
Þýzkalandi er ánægðnr
með Hertling-stjórnina.
Khöfn ódagsett.
Engarfregnir komabeint
frá Petrograd.
Sendiherrar Rnssa í
í Norðurálfu neita að við-
urkenna sljórn Muximal
ista.
Frá Wien og Stokkholm
ki mur sn frétt, að Keren-
sky hafl unnið sigur í or-
ustu við Maximalista ná-
lægt Petrograd.
Maximalistar hafa látið
hugiallast. — Ráðherrum
þeim, sem hneptir voru í
varðhald, hefir verið siept
og velterðarnefnd stotnuð.
Bandamenn virðast ætla
að samþykkja yflrráð Ha-
paranda -þrímenninganna,
Kerenskys, Korniloffs og
Kaledins. Hafa þeir nú
íekið Czarkoje Selo og ráð-
Ist inn í Petrograd.
50 þúsund verkamenn i
Wien hafa kraflst þess, að
vopnahlé sé komið á.
Miðríkjaherinn heflr hand
tekið 14000 ítali í efri
hluta Piave-dals.
Payer dómari er orðinn
varakanzlari í I»ýzkalandl.
félaga í Reykjavík, sem veitir allar fr'ekari upplýsingai um
námsskeiðið.
Et illa stendur á skipaferðum getur verið að námsskeið-
ið byrji á öðrum tíma. Verður það þá auglýst nánar síðar.
Krone Lager ö
D 0 forenede Bryggerler.
Samvizkubit.
75 76
Samvizkubit.
hans fór þá að votta fyrir mynd, er skýrð-
ist smám saman, likt og á hinni grágulu
ljósmyndaflögu Ijósmyndarans, þegar hann
hefir tekið hana úr vélinni og látið hana
ofan i framköllunarlöginn. Honum fanst
hann sjá síðasta aðfangadagskvöld jóla eins
og í skuggsjá. Hið siðasta? Nei, þá var
hann i Frankfurt. Það var hið næstsiðasta.
Það var fyrsta kvöldið sem hann dvaldi á
heimili unnustu sinnar, því að þá um dag-
inn höfðu þau trúlofast. Nú sá hann heím-
ilið, heimili gamla sóknarprestsins, tengda-
föður síns; hann sá lága salinn og það
sem þar var inni, hvíta matreiðsluborðið,
fortepíanóið, fuglana í búrinu, ilmblómin í
gluggannm, skápinn með silfurkönnunni,
tóbakspípurnar, sumar úr sæfrauði og sum-
ar úr rauðum leir. Og þarna fer hún,
prestsdóttirin, og hengir hnetur og epli d
jólatréð. Prestsdóttirin I Það var eins og
leiftri brygði fyrir í hugarmyrkri hans, en
það var eins og fagurt, hættulaust leiftur
síðari hluta sumars, sem maður getur dáðst
að án þess að þurfa að óttast reiðarslög.
Hann var trúlofaður, hann var kvongaður,
hann átti konu, eiginkonu, sem tengdihann
aftur við lifið — lifið, sem. hann um
hrið hafði hatað og fyrirlitið. En hvar
var hún? Hann varð að sjá hana, finna
hana, nú samstundis i Hann varð að hlaupa
til hennar, því að annars hlaut hanu að
sálast af eiruleysi.
Hann skundaði út úr kirkjunni, og rakst
þá undir eins á lækninn, er beið hans fyrir
utan dyrnar, til þess að sjá hver áhrif
kirkjuveran hefði haft á hann. Herra von
Bleichroden þreif í axlirnar á honum, hoifði
beint i augu honum og spurði með öndina
i hálsinum:
— Hvar er konan mín? Komið undir
eins með mér til hennar! Undir eins!
Hvar er hún?
— Hún og dóttir yðar — mælti læknir-
inn stillilega — biða yðar niðri í næsta
þorpi.
— Dóttir min? Eg hefi eignast dóttur!
æpti sjúklingurinn upp yfir sig, og fór alt
i einu að gráta eins og barn.
— Þér eruð tilfinninganæmur, herra von
Bleichroden — mælti læknirinn brosandi.
— Já, herra læknir, maður getur ekki
annað en orðið það héri
— Komið nú og hafið fataskifti til þess
að koma þangað með mér — mælti lækn-
irinn og tók haon við hlið sér; — að hálfri
stundu liðinni verðið þér með ástvinum yðar,
og þá verðið þér aftur með sjálfum yðurl
Og þeir hurfu inn í anddyrið mikla.
* *
Herra von Bleichroden hafði öll ein-
keuni aldarinnar. Sonarsonarsonur frakk-
nesku stjórnbyltingarinnar, sonarsonur heilaga
bandalagsins, sonur tíðarandans frá 1830.
Mulinn og marinn milli steins og sleggju,
sleggju stjórnbyltingarinnar og steins aftur-
kippsins, eins og maður sem hefir hrapað
fyrir björg. Þegar hann um tvítngsaldurinn
vaknaði til meðvitundar um lifið, og augu
hans opnuðust, svo að hann sá hvílíkan
lygavef hann var beudlaður í, alla leið frá
játninga-kristninni til þjóðhöfðingja-tilbeiðsl-
unnar, fanst honum sem hann vaknaði af
draumi, eða eins og hánn, eini maðurinn
með viti, væri lokaður inni í vitfirringa-
húsi. Og þegar hann gat ekki fundið neina
smugu á veggjunum, sem hann gæti smog-
ið út um, án þess að reka sig á brugðna
branda eða byssukjafta, varð hann örviinað-
ur. Hann hafnaði öllum átrúnaði, líka
trúnni á björgun, og hann fleygði sér inn í
ópiums-skúmaskot svartsýnisins, til þess þó
að minsta kosti að deyfa sársaukann, þegar
einskins bata var von. Schopenhauer varð
uppáhalds-höfundur hans, og síðar kyntist
hann Hartmann sem hinum harðvígasta
sannleikspostula heimsins.
En þjóðfélagið kallaði hann tii starfa og
krafðist þess að haDn sneri sér sö einhverju
ákveðnu marki. Herra von Bleichroden
valdi vísindabrautina, þá grein vísindanna,
sem allra minst snertir nútímann: jarð-
fræðina, eða réttara sagt, þá tegund hennar,
sem fæst við rannsókn dýra og jurtaleifa
frumheimsins: - forngróðurs og forndýrafræð-
ina. Þegar hann spurði sjálfan sig: hvaða