Ísafold - 04.12.1918, Blaðsíða 4

4
I S A F O L D
, T í m i n n ‘
og síldarkaup landsstjórnarinnar.
í 34. tbl. »Tíraans« flytur rit-
stjórinn landsstjórninni þakkarávaip
tyrir þá röggsemi, sem hún hefir
sýnt af sér, rfleð því að hafa fest
kaup á 35 þúsund tunnum af síld,
er hún hafi nú á boðstólum, fyrir
15 kr. tunnuna, og í sambandi við
það ámælír hann harðlega þremur
nafngreindum alþingismönuum fyrii
það, að þeir hafi áður i sumar selt
síld við hæira verði en landsstjórn-
in selur hana nú fyrir, og reiknar í
tugum þúsunda tap þeirra, er keypt
hafi síld af þeim.
En þar sem mér virðist að llta
megi a þetta mál frá fleiri hliðum
en ritstjórinn gerir, og að það geti
orkað tvímælis, hver sé ámælisverð-
ur og hver eigi þakkir skilið fyrir
afskifti sín af þessu síldarmáli, þá
vil eg leyfa mér að fara um það
nokkrum orðum.
Það var snemma í vor i maí, eða
fyrst í júní, að auglýst var á Sauð
árkróki síld til sölu á Reykjarfirði,
fyrir 20 kr. tunnan. En ekki vissi
eg til, að neinir sintu þessu tilboði
hér. Var það hvorttveggja, »ð þetta
var svo snemma á tíma, að gras
bresturinn var ekki kominn í ljós,
og svo var verðið svo lágt, við það
sem menn hafa átt að venjast hér,
að menn voru hræddir við að síld
þessi mundi vera skemd, er hún
var boðin við svo lágu verði; en eg
get þessa hér til að sýna, að á þeim
tíma sem síldin var boðin fram, gat
ekki verið um neina fyrirsjáanlega
almenningsneyð að ræða, sem að
seljendurnir, að sögn »T'œans«,
vildu nota sér eða hafa að féþúfu.
Þegar fram á sumarið leið og
það kom í Ijós, að heyfengur hlaut
að verða miklu minni og lakari en
dæmi eru til, jafnvel hvernig sem
veðráttan yrði, þá fóru menn hér
alment að braska í síldarkaupum,
og gerðust þá ýmsir til að verða
milligöngumenn með það, að út-
vega bændum sild norðan af Siglu-
firði og Eyjafirði. Það eru menn-
irnir sem »Tíminn« prentar með
nafninu »fégjarnir mangarar*, því
vafalaust hafa þeir tekið eitthvað
fyrir ómak sitt og fyrirhöfn, enda
var sildin, sem Skagfirðingar keyptu
að norðan ekki ódýrari en Reykjar-
fjarðarsíldin, svo að einnig þeir hafa
orðið fyrir tapi allmiklu, þó ekki
hafi það runnið sem gróði í vasa
alþingismannanna bersyndugu.
— En þá vil eg spyrja, hverjum
er um að kenna þetta tap, sem
bændur hafa orðið fyrir?
»Tíminn« kennir það alþingis-
mönnunum þremur, sem seldu
Reykjarfjarðarsíldina. og þá náttúr-
lega öðrum þeim mönnum, er tók-
ust á hendur sildarsölu til bænda í
sumar, með sama eða hærra verði.
En mér fyrir mitt leyti virðist
liggja miklu nær, að kenna stjórn-
inni um þetta tap. Því að ef ann-
ars er um tap að ræða, og síldin
h.fir verið fáanleg fyrir þetta lága
verð, 15 kr. tunnuna fyr í sumar,
þá er það fyrir deyfð og framtaks-
leysi stjórnarinnar, að hún fyrst
seint í- ágústmánuði gerir þessi kaup,
þegar ffestallir bændur eru þegar
búnir að birgja sig að síld eftir
föngum, sem þeir hafa orðið að
kaupa við miklu hærra verði, og
lftil ástæða virðist fyrir almenning
að vera sérlega þakklátur stjórninní
fyrir þessa »röggsemi« hennar, sem
kemur eftir dúk og disk, og fáir
Tófuskinn
kanpir hæsta verði
ií hefi eg fengið aftir birgðir
af hinum margþráðu
FRAM-
skiifindm
Ennfremur skilvindu-hringa.
r a m-skilvindur skilja 130 litra á
stund, eru vandaðar að efni og smíði,
ilja mjög vel, eru einfaldar og því fljót-
;t að hreinsa þær. Qdýrari en aðrar
ilvlndur. Yfír 300 bændur nota nú
F r a m-skilvindur,
g helmingi fleiri þurfa a9 eignast þær.
Hrisfjátt Ó. Skagfjörð.
Mikilvægasta málið í heimi.
Tvær ritgerðir
eftir Sir Arthur Conan Doyle og Sir Oliver Lodge,
er nýkomið út og fæst hj bóksölum.
Kostar 1 krónu.
Isaíold - Olaíur Björnsson.
Véfadagbók
(Maskindagbog) handa skipum, gefin út að
tilhlutun stjórnarráðsins, er nú komin
— út og fæst á skrifstofu Isafoldar. —
Ísafoíd -- Óíafur Björmson.
t
Það tilkynnist hér með að faðir minn Scefán Stefánsson andaðist að
heimili sínr, [örfa í Kolbeinsstaðahreppi, 27. nóv. 1918.
Fyrir hönd móður minnar, barna og tengdabarna.
Runólfur Stefáussou,
Litlaholti, Reykjavík.
geta haft not af, eu sem miklar lík-
ur eru til að verði til stórtjóns fyrir
landssjóðinn, eins og aðrar bjargar-
ráðstafanir hennar, og að almenn-
ingur fái að borga þann brúsann
með auknum álögum síðar meir.
Aftur á móti er ástæða til fyrir
almenning að vera þakklátur þeim
mönhum, hvort sem það eru al-
þingismenn eða aðrir, sem hafa beitt
sér fyrir því, að útvega mönnum
fóðurbæti í þessu neyðarárferði, með
viðunanlegu verði og á^hentugasta
tíma, enda þótt þeit nafi eitthvað
lagt á fyrir fyrirhöfn sína og áhættu.
Er ekki unt að ætlast til þess af
prívatmönnum að þeir leggi út stór-
fé til slíkra kaupa, án þess að þeir
hafi einhvern hagnað ak Öðru
má!i er að gegna um landsstjórn-
ina, sem hefir landssjóðinn og láns-
traust landsins að bakhjarli. Eg sé
ekki betur en að síldarkaupmenn-
irnir hafi geit það í góðri mein-
ingu að liðsinna bændum með að
ná kaupum á síld þessari, sem þeir
ekki gátu náð án milliliða, enda
hefir það orðið að góðu, því að
fyrir það er nú síldin komin heim
til bænda, og þeir eiga hana jafn-
vísa og tuggurnar i heystæðunum,
þegar á þeim þirf að halda. En
öðru máli er að gegna um síld
landsstjórnarinnar, sem nú fyrst er
verið að bjóða þegar komið er
haust og allra veðra von. Það geta
orðið ýmsar hindranir með flutning
á henni, og það segi eg »Tíman-
um« fyrir satt, að ekki vildi eg eða
mínir sveitungar skifta á sildarbirgð-
um þeim. er við eigum nú heima
hjá okkui, þótt dýrar séu og von-
inni um 15 kr. sild stjórnarinnar,
og svo hygg eg að fleirum mundi
fara.
Við erum sem sé ekki búnir að
gleyma fóðurbætisútvegun stjórnar-
innar í fyrrahaust. Þá gekk hér um
aliar sveitir sá boðskapur frá stjórn-
inni, að hún býður mönnum fóður-
bæti, sild eða síldarmjöl, og eggjar
menn á að panta. Margir tóku
fegins hendi þessu boði, þakklátir
stjórninni fyrir röggsemi hennar og
landsföðurlega umhyggju fyrir hag
sveitabænda. En hvað skeður svo?
Yfir oss líður einn hinn grimmasti
vetur, sem komið hefir á Norður-
landi, án þess að fyrirheitið rætist,
án þess að nokkursstaðar bóli á
hjálpræði stjórnarinnar. Fyrst þá,
er vetur er gerginn úr garði og
peningur er allur kominn af gjöf,
spyrst það, að nú sé kominn fóður-
bætir stjórnarinnar, sem hún hafði á
boðstólum haustið áður.
Þetta, að stjórnin skuli hafa gerst
til þess að ginna bændur til þess
að setja skepnur' sínar í voða, með
þvi að bjóða þeim fóðurbirgðir, er
ekki reynist nema tál það tekur að
mínu áliti langt yfir alla aðra óhæfu
sem stjórn þessi hefir haft i frammi,
sýnir, hversu hún er sneidd allri
ábyrgðaitilfinningu, svo að það eitt
mætti langsamlega nægja til þess,
að allir bændur og búaliðar vottuðu
henni eindregið vantranst sitt. Er
það undravert að »Tíminn«, sem
svo mjög þykist bera fyrir brjósti
hag bændastéttarinnar, skuli ekki
hafa vítt þessar aðfarir stjórnarinn-
ar gagnvart henni.
Hvammi xo. september 1918.
.Arnör Arnason.
Reykjayíkuranpáll,
Fimtugsafmælis Haralds Nlelssonar
á laugardaginn mintust fjölmargir af
vinum hans með því að senda honum
samfagnaðaróskir. Frá safnaðarfólki
hans hér í bæ barst honum myndarleg
afmælisgjöf 2100 kr. Enfremur sendu
lærisveinar hans honum forlátagjöf,
biflíuna (hans eigin þ/ðingu) f for-
kunnarfögru skrautbandi, sem eigi er
þó full-lokið enn.
Kvæði, sem Jón Björnsson orti vænt-
ir ísafold að geta birt í næsta blaði.
Hafi prófesBor H. 'N. ekki vitað það
fyr, þá veit hann nú í hve margra
hugum hann hefir eignast mikil og
góð ítök, með andlegri starfsemi sinni
á liðnum árum.
Hið íslenzba Garðyrkjufélag, sem
legið hefir niðri um 20 ár, var endur-
reist á fullveldisdaginn og á það vafa-
laust nytsamlegt starf fyrlr höndum.
Stjórn skipa nú Hannes Þorsteinsson
skjalav. (form.) og þeir Skúli Skúla-
son præp. hon. og Einar Helgason
garðyrkjumaður.
XJpphaflega var fólagið stofnað af
Schierbeck landlækni árið 1885.
Hjónaefni. Jungfrú Sigríður Sig-
hvatsdóttir (bankastj.) og H. Trybom,
sænskur verkfræðingur. Birtu þau trú-
lofun sína í Khöfn á fullveldisdaginn.
Bftirmæli.
Þann 16. maí síðastl. andaðist að
heimili sínu, Akri í Húnavatnssýslu,
bóndinn þar, Halldór Bjarnason. —
Banamein hans var * lífhimnubólga.
Halldór sál. var fæddur 28. október
1878. Foreldrar hans voru þau
heiðurshjónin Bjarni [ónsson og
Sigríður Vernharðsdóttir, sem voru
búandi hjón um nokkurra ára skeið
í Vesturhópi i Húnavatnssýslu. Hall-
dór sál. misti foreidra sína mjög
fljótt, og fór fjögra ára gamall að
v
Soðlar,
Hnakkar (venjul. trévirkjahnakkar),
Járnvirkjahnakkar (róséttir), Spaða-
makkar með ensku lagi, Kliftöskur,
Hnakktöskur, Handtöskur, SeNaveski,
Peningabuddur, Innheimtumanna-
veski, Axlabönd. Allskonar Ólar til-
heyrandi söðlasmíði, Byssuólar, Byssu-
hulstur, Baktöskur, Beizlisstengur,
ístöð, Járnmél, Keyri, Tjöld, Fisk-
ábreiður, Vagna-yfirbreiðslur o. m. fl.
Aktýgi ýmsar gerðir og allir sérstakir
hlutir til þeirra.
Gömul reiðtýgi keypt og seld.
Fyrir söðlasmiði: Hnakk- og söðul-
virki, Piyds, Dýnustrigi, Hringjur o.fl.
Söðlasmiðabúðin Laugavegi 18 B.
Sími 646.
E. Kristjánsson.
Stóruborg í Víðida), til myndarhjón-
anna Péturs Kristóferssonar og Elísa-
betar Guðmundsdóttur. Ólst hann
upp hjá þeim. Mintist hann þeirra
ætið mjög hlýlega.
Árið 1899 fór hann svo til dbrm.
Páls Ólafssonar á Akri í Húnaþingi,
og 3 árum siðar kvæntist hann dótt-
ur hans Ingunni.
Sama ár byrjuðu þau hjón búskap
á jörðinni, og bjuggu þar síðan.
Þeim hjónum varð 3ja brrna auð-
íð — Guðrún, Páll og Sigriður —
Eru það hin mestu atgerfisbörn.
Halldór sál. var tæplega meðal-
maður vexti, en þrekinn vel og
burðamsöur góður. Hann var verk-
maður mikill og ósérhíífino, gleði-
maður mikill og greindur vel. Hann
var ákaflega hjalpfús, og lét það oft
sitja fyrir sínum hag. Það var því
eðlilegt að hann væri vinsæll, enda
átti hann víst enga óvini.
Hann var ágætur eiginmaður og
faðir.
Hið skyndilega fráfall hans er af
öllu þessu sárt harmað af eftirlifandi
ekkju, börnum, skyldmennum og
hinum mörgu vinum. Allir sem
hann þektu vel, munu ætíð minnast
hins trygga, látlausa vinar með inni-
legum velvildarhug.
Kunnuour.
Dönsk gestrisni.
Frá Kaupmannahöfn er ísafold
skrifað.
Fjöldi Hafnar-íslendinga, aðallega
stúdentat, hafa í sumar notið ágætrar
gestrisni margra velmegandi heimila
út á landsbygðinni í Danmörku. Hafa
þeir verið boðnir til sumardvalar á
heimilum þessum, einn og tveir á
hvern stað og verið hin mesta ánægja
og hinn mesti gróði að. Dansk-
íslenzka félagið i Kanpmannahöfn á
þakkirnar fyrir að hafa komið þessa
til leiðar. Hugsun félagsins er sú,
að á þennan hátt gefist íslenzkum
námsmönnum betur kostur á, að
kynnast Dönum og dönsku þjóðlífi
utan höfuðstaðarins, — en þekking
beggja þjóða hvor á annari er nauð-
synlegur undanfari aukinnar samúðar
og bræðraþels. Hið afkastamikla á-
gætis-félag á því allan heiðurinn fyrir
þessar aðgjörðir sínar, sem og allir
þeir Danir, er á þennan hátt hafa
sýnt íslendingum vinarþel sitt.
Meðal þeirra er sérstaklega að geta
eins manns, nefnilega frikirkjuprests-
ins Niels Dahl’s í Liselund á Sjá-
landi. Hann stofnaði til trúmála-
fundar þar í sumar í tvær vikur og
var hann sóttur bæði af Svíum og
Norðmönnum auk fjölda Dana. Til
fundar þessa bauð Dahl 20 íslend-
ingum frá Höfn og skyldu þeirvera
gestir hans á mótinu. Var það með
afbrigðum höfðinglega gert.
----mas- 1, -1 ■ 1 ■