Tíminn - 07.07.1983, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 7. JÚLÍ1983
.7
umsjón: B.St. og K.L.
erlent yfirlit
Lygalauparnir sögðu:
„Hringið hvert sem
er, - Burt borgar!“
■ Það voru meiri prakkar-
arnir í Ameríku, sem komu
þeirri lygasögu á loft, að Bell
símafélagið hefði átt í úti-
stöðum við Burt Reynolds
kvikmyndaleikara, og hlunn-
farið hann í einhverjum pen-
ingamálum. Nú ætlaði félagið
að gera það gott með því að
leyfa Burt að hringja hvert á
land sem var ókeypis, næstu
tvær vikurnar.
Svikahrapparnir sögðu sem
sagt: „Nú skuluð þið nota tæki-
færið, hringið hvert sem er,
látið skrifa það hjá Burt og
hann borgar, þ.e.a.s. hann fær
þetta allt ókeypis! Þið gefið
bara upp hans símanúmer,
þegar þið pantið viðtalið við
frænda í Ástralíu, - eða vin-
konuna, sem þið kynntust á
Spáni í fyrra.“
Þessir lygalaupar komu því
líka á framfæri, að Burt vildi
endilega að aðdáendur sínir
nytu góðs af þessu tilboði síma-
félagsins og notuðu símanúm-
erið sitt og sömuleiðis númerið
á kreditkortinu sínu. Svo gáfu
þeir upp nokkur símanúmer,
sem Burt átti að hafa á sínum
snærum, og sögðu að þessi
númer mætti gefa upp til þess
að fá frí símtöl.
Þegar til kom var reyndar
símanúmer leikarans ekki þar
á meðal, en nokkur voru skráð
á Wabash-símafélagið, og
önnur voru tilbúin og höfðu
ekki verið skráð.
Þegar loksins símastjórnend-
ur áttuðu sig á svindlinu eftir
mánuð hafði upphæðin á þess-
um „ókeypis símareikningum“
komist upp í vfir 2 millj. ísl.
kr., og forráðamenn Wabash-
félagsins sögðu að þeir ættu
áreiðanlega eftir að fá miklu
hærri reikninga fyrir næsta
mánuð.
Burt Reynolds lét blaðafull-
trúa sinn gefa út yfirlýsingu um
að það væri ekki nokkur fótur
fyrir þessu, og að sér þætti
leiðinlegt ef einhver yrði fyrir
skaða vegna þessara svika-
hrappa.
■ Burt var leiður yfir þessari vitleysu: „Hvernig getur nokkrum
dottið svona della í hug“, sagði hann.
hafa verið kenndir," svaraði
Sæmundur.
- Hvar hefurðu tekið þann
rekavið sem þú notar, einhver
staður fengsælli en annar?“
„Nei, nei. Þessu er mest safn-
að á Suð-vesturlandinu en einnig
víðar.
- Nú eru þetta mest manna-
myndir, hver er sagan á bak við
þær?
„Það er kannski ekki mikil
saga á bak við þessar manna-
myndir en flestar eru þær tákn
fyrir hinar ýmsu manngerðir
karia og kvenna. Enda bera
nöfnin sterkan vott um það:
„Verðandi einstæð, „Glaum-
gosi“, „Skarphéðinn í brenn-
unni“ og „Fegurðardís" til
dæmis.“
- Hefurðu aldrei sýnt þessar
myndir áður?
„Jú. Tvö verka minna voru
með á málverkasýningu ólærðrá
málara á Kjarvalsstöðum í
fyrra," svaraði Sæmundur.
- Hver eru þín aðalverkfæri
við vinnuna á þessu og hvað
notarðu fleira en rekavið til að
fullkomna verkin?
„í fyrsta lagi verða drumbarnir
sem ég hirði að hafa harða enda
og náttúrulega og einnig mega
þeir ekki vera of stórir. Nú
varðandi verkfærin þá er lang-
áhrifamesta verkfærið, íhvolft
sporjárn. Svo nota ég mikið
hamar, rasp og sandpappír.
Liturinn á myndunum er fenginn
með gasi, þannig fæ ég einnig
fram æðarnar í trénu. Þetta vinn
ég í bílskúrnum mínum allt
saman. Þar sem klæðnaður er á
mannsmyndunum nota ég t.d.
kórallavaxið þarablað, ýsuroð og
fallin og sjórekin laufblöð. Einn-
ig nota ég steina dálítið. Augun
í myndunum eru brjóskplötur
sem eru á milli hryggjarliða í
smáhval“, sagði Sæmundur og
þá vitum við það.
Sæmundur hefur unnið í
Áburðarverksmiðjunni frá
stofnun hennar fyrir 30 árum og
lætur engan bilbug á sér finna.
„Ja, ég ítreka það bara enn að
ég vildi óska að fleiri gætu séð
þetta á opnum stað þó ég muni
aldrei selja verk mín“, sagði
Sæmundur að lokum.
-Jól
Kohl vill að Andropov og
Reagan hittist sem fyrst
Ráðgjafar Reagans eru ósammála um það
■ ÞÓTT ékkert samkomulag
næðist um eldflaugamálið á fundi
þeirra Andropovs, forseta
Sovétríkjanna og Kohls, kan-
slara Vestur-Þýskalands, lét
Kohl allvel af viðræðunum og
taldi þær engan veginn hafa orð-
ið árangurslausar. Það mun síðar
koma í ljós hvað hann á við.
Eitt hið athyglisverðasta, sem
frétzt hefur af viðræðum þeirra,
er sú frásögn Kohls, að hann hafi
hvatt til þess, að þeir Andropov
og Reagan forseti hittist og það
fyrr en seinna. Andropov mun
ekki hafa tekið þessu alveg fjarri,
en þó talið ýmsar torfærur á
veginum.
Það er ekki óeðlilegt, að Kohl
skyldi sérstaklega vekja máls á
þessu. Eins og nú horfir, er ekki
sjáanlegt í náinni framtíð, að
utan við. Rússar vilja taka þær
með í reikninginn, en því mót-
mæla Bretar og Frakkar.
Sú skoðun hefur rutt sér til
rúms í Vestur-Evrópu, að það
sé ekki eðlileg krafa af hálfu
Rússa að vilja taka brezku og
frönsku eldflaugarnar með í
reikninginn. Flokkar sóst'al-
demókrata hafa yfirleitt lýst sig
fylgjandi því. í Bretlandi hafa
Verkamannaflokkurinn og
Bandalag frjálslyndra og sósíal-
demókrata lýst fylgi sínu við
það, en mikill meirihluti brezkra
kjósenda stendur að baki þessum
flokkum.
Þá hafa sósíaldemókratar í
Vestur-Evrópu lýst sig fylgjandi
því, að staðsetningu bandarísku
eldflauganna verði frestað með-
an frekari samningaumleitanir
árangur náist á viðræðufundum
risaveldanna í Genf um tak-
mörkun kjarnavopnaflauga, og
gildir það jafnt um meðaldrægar
og Iangdrægar eldflaugar.
Eitthvað nýtt og óvænt þarf
því að koma til, ef samkomulag
á að nást um takmörkun meðal-
drægra eldflauga í Evrópu
nokkru fyrir áramót, en sam-
kvæmt áætlun Nato frá 1979, á
staðfesting meðaldrægra banda-
rískra eldflauga að hefjast fyrir
áramótin, ef samkomulag um
tamörkun hefur ekki náðst áður.
Kohl virðist þeirrar skoðunar
eins og margir fleiri, að hér eftir
sé það eitt varanlegt til að ná
samkomulagi, að þeir Adropov
og Reagan hittist. Það sé a.m.k.
eina tilraunin, sem vænta megi
árangurs af úr þessu.
Sömu skoðun hafa margir
leiðtogar republikana í Banda-
ríkjunum látið í ljós, m.a.
Baker, formaður republikana í
öldungadeildinni og Percy,
formaður utanríkismálanefndar
öldungadeildarinnar.
HIN sameiginlega nefnd risa-
veldanna, sem fjallar um tak-
mörkun meðaldrægra eldflauga
í Evrópu, á að ljúka störfum um
miðjan nóvember.
Þessi tímasetning mun upp-
haflega hafa verið ákveðin með
tilliti til þess, að Bandaríkja-
menn hefðu nokkurt ráðrúm til
að hefjast handa um staðsetn-
ingu eldflauganna fyrir áramót-
in, ef samkomulag hefði ekki
náðst áðhr.
Kohl mun í viðræðunum við
Andropov hafa hafið máls á því
eins og gert hefur verið oft áður
af hálfu vesturveldanna, að við-
ræðurnar um takmörkun eld-
flauganna gætu haldið áfram,
þótt Bandaríkjamenn byrjuðu á
staðsetningu meðaldrægu eld-
flauganna.
Þetta mun hafa fengið litlar
undirtektir hjá Andropov. Hann
mun hins vegar hafa lagt áherzlu
á, að yrði hafizt handa um stað-
setningu bandarísku eldflaug-
anna, myndu Rússar svara í
fari fram. Þetta veldur Kohl
verulegum vanda.
SVO MIKIL áherzla er nú lögð
á það í Bandaríkjunum, að þeir
Reagan og Andropov hittist, að
Shultz utanríkisráðherra hefur
hafið viðræður við sendiherra
Rússa í Washington, Anatoly F.
Dobrynin, um hugsanlegan fund
þeirra.
Leslie H. Gelb upplýsti það í
New York Times 30. f.m., að
viðræður þeirra Shultz og Do-
brynins um þetta efni hefðu
hafizt upp úr áramótunum og
haldið áfram öðru hverju síðan.
Til þessa munu þessar við-
ræður ekki hafa borið mikinn
árangur og mun þar ráða að
verulegur ágreiningur er um
þessi mál meðal helztu ráðgjafa
Reagans.
Harðlínumennirnir munu
mótfallnir fundi þeirra Reagans
og Andropovs í náinni framtíð.
Áætlun þeirra er sögð í stuttu
máli þessi: Látum engan árangur
nást í Genf og hefjum staðsetn-
ingu bandarísku eldflauganna í
Evrópu á næsta vetri. Síðan
skulum við bjóða upp á endur-
nýjaðar viðræður og reyna að ná
samkomulagi og koma á fundi
þeirra Andropovs og Reagans
sumarið 1984. Þá verður hægt að
halda því fram í forsetakosning-
unum um haustið, að hin ein-
beitta stefna Reagans hafi neytt
Andropov til að semja.
Dúfurnar eru hins vegar á
öðru máli. Þær segja, að verði
staðsetning eldflauganna hafin
munu Rússar svara í sömu mynt,
eða með fjölgun eldflauganna.
Rússar verði jafnframt ófúsir til
viðræðna fyrst um sinn, eða á
meðan óvíst er hver verður næsti
forseti Bandaríkjanna. Jafn-
framt mun þetta vekja vaxandi
andstöðu gegn kjarnavopnum í
Vestur-Evrópu. Miklar viðsjár
muni skapast í sambúð Banda-
ríkjanna og Vestur-Evrópu.
Kohl kanslari virðist styðja
þetta sjónarmið og því hvetja til
þess,að þeir Andropov og Reag-
an hith^t fyrr en síðar.
■ George P. Shultz
Þórarinn
Þórarinsson,
ritstjóri7 skrifar
■ Anatoly F. Dobrynin
sömu mynt og fjölga eldflaugum
sín megin.
Af hálfu Rússa hefur verið
gefið í skyn, að eldflaugar þær,
sem þeir myndu bæta við, yrðu
staðsettar í Austur-Þýzkalandi
eða Tékkóslóvakíu.
Mikið bil er enn á milli tillagna
Rússa og Bandaríkjamanna um
takmörkun meðaldrægu eld-
flauganna.
Bandaríkjamenn vilja að aðal-
lega sé samið um eldflaugar, sem
eru staðsettar á landi, en á því
sviði hafa Rússar algera yfir-
burði.
Rússar vilja að einnig sé samið
um eldflaugar, sem hægt er að
skjóta úr flugvélum, eða úr kaf-
bátum. Bandaríkjamenn eru
tregir til að faliast á þetta, en á
þessu sviði hafa þeir yfirburði.
Loks stendur svo deilan um
það, og það er sennilega erfið-
asta deiluatriðið, hvort halda eigi
eldflaugum Breta og Frakka