Skinfaxi - 01.04.1930, Blaðsíða 5

SKINFAXI
101
með fangið fullt af vonum. Á stundum eiga |>eir stórhug og
eldmóð. En máttinn brestur þegar mest reynir á. Þeir kvika
frá stefnunni á mikilsverðustu augriablikum, hrapa niður í
húmdjúp tómlætis og auðnar, þar sem þeir óttast sinn eigin
skugga. Fjaðrirnar, sem lyfta þeim til flugs um skeið, eru
horfnar og þær fá þeir ekki framar, fyrr en nýr stórhugar-
ljósgeisli klýfur myrkrið — ef þeim verður þá þess auðið.
Þegar vér skyggnuinst inn í vort eigið hugskot eða í barm
samferðamannanna, sjáum vér skjótt, að víða skortir á þroska.
Eg vil engan dóm leggja á það, hvað okkur muni frekast
skorta, en óefað er þrekleysi höfuðböl margra. Hver maður
hefir einhver áhugamál, sem hann langar til að beitast fyrir,
eða vonir, er hann þráir að rætist. En marga skortir þrek
til að vinna að áhugamálunum og sækja til marksins er þeir
vilja ná. Slikir menn verða að safna þreki. En jafnan verða
þeir þó að gæta þess, að verða ekki of sterkir. Þrekið þarf að
halda tilfinningum og ástríðum í slcefjum, en ef það kæfir
þá glóð, er liáski á ferðum. Vöxtur einstakra hæfileika okkar
getur orðið of mikill, eins og eitt tré í skógi getur vaxið öðr-
um trjám yfir höfuð. Ein laufkróna getur lokað leið ljósgeisla
svo að lággróðurinn verði í skugga. Afleiðingin verður sú, að
ungviðið, sem þarna spratt, verður kræklótt og feyskið. En
þó að það sé mikilsvert, að eitt limauðugt tré og hávaxið sé
kjörharn ljóssins, er hitt þó meira vert, að ekkert tré fari
varhluta af gjöfum Ijósgeislanna, svo að það geti vaxið og
blómgast.
En þrekið getur verið hættulegt, þó að þroski þess verði
ekki svo mikill, að það kippi úr vexti annara eðlisþátta. Þrek-
mikill, tilfinningarlítill og eigingjarn maður er háskalegur.
Hann getur fótum troðið fegurstu hlómin, sem verða á vegi
hans, engu síður en illgresið, vakið hatur og úlfúð, sært sak-
lausa, hrakið þá og hrjáð. Þvi sterkari sem hann er, því meira
tjóni er viðbúið að hann valdi.
Eg gat þess i upphafi þessa niáls, að þrekið væri einhver
mikilsverðasti þáttur eðlis vors. Það er uppistaðan í vef sálar
vorrar. Þess vegna ríður á, hverjum manni, að þroska það;
ekki þannig, að það leggi fjötur á lif hans, heldur að það leysi
hann úr fjötrum, svo að hann geli sótt fram til marksins, sem
hann þráir að ná, ódeigur og öruggur; til þess að hann geti
sigrað örðugleika, en láti þá ekki sigra s'ig. Svo að hann verði
sigurvegari i lifinu, en ekki fangi.
En á hvern hátt getum vér orðið þrekmenn?
Það er spurning, sem krefst svars.