Skinfaxi - 01.04.1930, Blaðsíða 11

SKlíiFAXI
107
Tindirorpin.“ Og hann heldur, „aö eftir liundraö ár eða
skemmri tíma, þegar einhver, sem afla vildi fósturjörðinni
fróðleiks og heiðurs með rannsókn fornra, norrænna minnja,
vildi vita, hvernig kvæði þessi hafa verið, er sennilegast, að
hann finndi engar leifar eftir af þeim, nema þau séu nú skrif-
uð upp. Og einmitt vegna slíkra eftirgrennslana tel eg, að þau
•eigi að vera til og geymast — í sinni núverandi mynd — i
opinberu bókasafni."
Þá mætti spyrja, hvi þessir menn fórnuðu svo miklum tíma
■og mikilli vinnu í það, að rita kvæðin upp. Svarið hlýtur að
verða: Þeir gátu ekki annað. Kvæðin voru samrunnin sálar-
iífi þeirra og búningur kvæðanna var móðurmál þeirra:
Mark þeirra og mið var það eitt: að varðveita svo lengi, sem
verða mætti. Þeir elskuðu kvæðin og málið, eins og móðir
elskar barn sitt. Og móðirin elskar barnið eigi minnst, þegar
jiað er veikt. Getur verið, að hún hjúkri því þá bezt og fórni
því mestu af heitri ást sinni, er hún óttast, að því vcrði ekki
lífs auðið.
Einn samtíðarmaður þeirra, sem að framan eru nefndir, var
þó fær um, að koma af stað hreyfingu manna i milli. Það
var kappinn og skáldið Nolseyjar-Páll*). Hann sigldi viða um
heim, á yngri árum sínum, og var í Bandaríkjunum 1793—’98.
Þegar han kom heim aftur, tók liann sér fyrir hendur, að fá
einokunarverzlunina afnumda. Hann fékk flokk I'æreyinga til
fylgis við sig, og lá við, að hann kæmi ætlun sinni fram. En
þá brast á sjö ára stríðið milli Ðanmerkur og Englands og
allar hugsanir uin frjálsa verzlun urðu að engu. 1808 fórst
Páll á leið frá Englandi til Færeyja með vörur. En kvæðin,
sem liann orti, urðu vinsæl af samtið hans, og þau lifa manna
á meðal enn í dag. Hugsunin um afnám einokunarinnar fjar-
aði út eftir dauða hans.
í þenna mund varð oss margt að meini. 1804 var lærði
skólinn i Þórshöfn lagður niður og 1816 fór lögþingið sömu
leið. Það leit út fyrir, að þjóð vor ætti enga lífs von sem
Færeyingar.
III.
Um 1840 og árin þar á eftir komu fram merkismenn i sögu
vorri. Nefndir skulu Niels Wintlier, Napoleon Nolsöe og Ven-
sil Hammershaimb. Þessir þrír Færeyingar trúðu á þjóðina
*) Sjá „Nolseyjar-Páll, þjóðlietja Færeyinga“ eftir Árna
Pálsson, í Skírni 1925.