Skinfaxi - 01.02.1987, Blaðsíða 31

Skordýraætumar hafa veikbyggða
gogga, sem oft hafa við goggvik útvöxt
hárbursta, semauðveldaþeimveiðamar.
Þeir sem lifa á fræum hafa stuttan og
sterkan gogg. Hérlendis em 9 tegundir
spörfugla verpandi. í fyrri fuglaþáttum
hefur verið skrifað um: maríuetla (5.
og 6.'85), þúfutittlingur (2.'85), músar-
rindill (5. og 6.'85), steindepill (5. og
6. '85), skógarþröstur (5. og 6. '85),
snjótittlingur (6. '85), auðnatittlingur
(5. og 6. '85), stari (6. '85) og hrafn (6.
'85).
Aðrar 10 hafa orpið án þess að ílendast
eða em árvissir flækingar: gráþröstur
(6. '85), svartþröstur (6. '85), bláhrafn
(6. '85), kráka (6. '85), dvergkráka (6.
'85), landsvala, bæjarsvala, gráspör (6.
'85), fjallafinka (6. '85) og bókfínka.
í fuglaþáttum Skinfaxa hefur verið
fjallað um 14 og verður þessum þáttum
hætt með því að bregða upp lýsingum
á þeim 5, sem liggja hjá garði.
Maríuerla (maríætla).
Goggur stuttur grannur, gulur blær við
rætur, dökknar að oddi. Fætur langir
grannir, fölbrúnir. Blýgrá á baki.
Kollur, hnakki, kverk og bringa svört.
Enni, vangar og hálshliðar hvít.
Jaðarfjaðrir stéls hvítar en miðfjaðrir
svartar. Að vorlagi er dökki litur
karlfuglsins svartari en á kvenfuglinum.
Á fæti veisar hún stéli í sífellu og
hnykkir höfði. Flugið er öldótt og
reikult. Rödd hratt en endurtekið hvellt
hljóð.
SteindepiU
Goggur dökkur. Fætur dökkbrúnir.
Kollur, hnakki og bak blýgrátt. Vængir
svartir. Bringa og kviður mógult.
Neðan og aftur frá augum svört rák,
sem bryddast með hvítri brúnarák. í
enda stéls er svartur breiður bekkur,
sem dregst upp eftir miðfjöðmm stéls.
Áberandi hvít er efri hluti stéls og
fleygast liturinn um stélsrætur upp til
baksins. Skjótur á fætí. Flugið lágt.
Tyllir sér oft og hossar sér þá með
rykkjum og bukki, og þenur út
stélfjaðrir um leið. Röddin er eins og
þegar smellt er í góm. Til á fuglinn
dillandi söngstef.
Bókfínka.
Hérlendis tíður flækingui,. 1986 varð
hún varpfugl. Greinist best á grænum
Landsvala (sóttarsvala).
Sést hér tíðum á vorin. Hefur orpið
hérlendis nokkmm sinnum. Smár
svartur goggur. Fætur smáir svartir. Að
ofan svartblá, sem bláleitum málmgljáa
slær á um koll og herðar. Dumbrauð á
enni og í kverk. Á neðanverðum hálsi
svartblátt band. Kviður og bringa
ljósgul. Ystu stélfjaðrir langar, svo að
stél verður djúpklofíð. Hraðfleyg og létt
á flugi. Rödd síendurtekið ískur.
Hreiðrið úr leir og stráum, límir hún í
króka og syllur húsa.
Bæjarsvala.
Kemur hingað í smá hópum á vorin t.d.
til Heimaeyjar. Greinist frá landsvölu á
skjallahvítum gumpi. Stélið svart og
djúpsýlt. Einkennilegt er að hinir stuttu
fætur em fiðraðir fram á tær.
Berst hingað oft sinnis. Greinist
auðveldast frá svölunum á löngum
bogadregnum grönnum og oddhvössum
vængjum, stuttu klofnu stéli og ljósum
blettí í kverk.
Með þessum ellefta þætti lýk ég
þessum fuglahugleiðingum í Skinfaxa.
Hvatning hefur það verið, að ýmsum
hafa þættímir komið að gagni. Til em
þeir, sem hafa ljósritað þá og
smækkað, svo betra væri að koma
þeim fyrir í vasa á göngu. Ég þakka
ritstjóra áhuga hans á að birta þættína.
Vonandi tekst fljótlega að gefa út
handhæga fuglabók um íslenska fugla
sem sýni þá í raunvemlegum Iitum og
með teiknuðum skýringamyndum.
Þorsteinn Einarsson
Undirritaður vill nota þetta
tækifæri, og þakka Þorsteini
Einarssyni fyrir að hafa viljað
taka að sér að gera þetta, og hans
miklu vinnu er hann hefur lagt í
gerð þessara þátta sem nú eru
orðnir ellefu.
Þá vona ég að einhverjir lesendur
hafi haft gagn og gaman að
þessum þáttum.
Guðmundur Gíslason ritstj.
Skinfaxi 1. tbl. 1987
31