Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 119

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 119
andvari HALLDÓR LAXNESS OG ÍSLENSKI SKÓLINN 117 prentfrelsi.17 Á meðan málið var þar til meðferðar, vorið 1943, tókst þeim Halldóri að fá leyfi hjá Einari Arnórssyni, þáverandi kennslumálaráðherra (og tengdaföður Halldórs til margra ára), til að gefa út Njáls sögu. Alþingi brást að þessu sinni við með því að samþykkja þingsályktun þar sem mælst var til þess að Bókaútgáfa Menningarsjóðs og Þjóðvinafélagsins sendi frá sér aðra útgáfu af sögunni, „þar sem ekki finnist fingraför þeirra manna, sem allt vilja draga niður í sorpið og jafnvel þyrma ekki okkar dýrmætustu listaverkum eins og Njálu frá þeim örlögum“, eins og segir í þingsályktun- artillögunni.18 Vegna þess mikla moldviðris sem fornritaútgáfa Halldórs vakti er ekki vel Ijóst hvernig hún tengdist starfi íslenska skólans. Það liggur betur við að tengja hana þeirri gagnrýni sem málfar og stafsetning á skáldsögum og þýðingum Halldórs höfðu mátt þola á undanförnum árum,19 sem og póli- tískum og persónulegum deilum Halldórs og Jónasar Jónssonar frá Hriflu (svo virðist sem Jónas hafi staðið að baki lagasetningunni 1941 og þings- ályktunartillögunni um útgáfu á Njáls sögu tveimur árum síðar). Sjálfur hafði Jónas haft uppi stórtæk áform um að Menningarsjóður stæði að út- gáfu á íslendingasögum handa almenningi; tilkynning Víkingsútgáfunnar setti þar strik í reikninginn.20 í þessu flókna samhengi má þó greina nokkra hlekki milli Halldórs og íslenska skólans. Skýrustu vísbendinguna um jákvæð áhrif Sigurðar Nordals á fornritaútgáfu Halldórs er að finna í grein sem sá síðarnefndi skrifaði haustið 1941, í kjöl- far útgáfu sinnar á Laxdœlu. í greininni, sem ber titilinn „Stafsetning enn“, ver Halldór útgáfuna og segir að við undirbúning hennar hafi hann meðal annars haft samráð við „ýmsa helztu menntamenn landsins og gáfumenn og ýmsa beztu málfræðinga vora“. Hann nefnir sérstaklega nöfn tveggja fræðimanna við þetta tækifæri, þeirra Jóns Helgasonar og Sigurðar Nor- dals, og bætir við: „hefur hinn síðari stutt mig að þessu verki með góðum ráðum“.21 í fullu samræmi við þær hugmyndir sem fram komu í ritgerð Sig- urðar um Hrafnkötlu ári áður, gerir Halldór ennfremur lítið úr heimildar- gildi Laxdœlu í formála sínum, en leggur þeim mun meiri áherslu á söguna sem skáldverk: Skáldi Laxdælu eru kunn öll meðul siðmenntaðs skáldskapar. Hornsteinar hans eru sem sagt forn yrkisefni goðkennd djúprætt í kynstofninum. Yfir þau reisir hann síðan verk sitt af raunsærri þekkingu á mannlífi síns tíma, þrettándu aldar, og upphefur þó söguna í hæðir rómantískrar skáldstefnu aldarinnar. Sannfróðlega viðburði og pers- ónur sníður hann auk þess frjálslega í hendi sér og beygir undir lögmál skáldverks síns. Vinnubrögðin eru að því leyti ekki frábrugðin aðferðum beztu sagnaskálda seinni tíma.22 Fróðlegt er að tengja þessa síðustu setningu Halldórs þeim orðum Sigurðar
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.