Fálkinn - 29.04.1933, Blaðsíða 6

G
F A L K I N N
Einræðis-kanslarinn.
í SÍÐASTA BLAÐI VAR RAKIN í AÐALDRÁTTUM
STJÓRNMÁLASAGA ÞJÓÐVERJA Á SlÐASTA ÁRI,
EFTIR AÐ BRUNING VARÐ AÐ HRÖKLAST FRÁ
VÖLDUM. I ÞESSARI GREIN VERÐUR SAGT FRÁ
ÞVÍ SEM GERST HEFIR SÍÐUSTU ÞRJÁ MÁNUÐI,
SÍÐAN HITLER VARÐ KANSLARI. — ÞINGHÚS
BRUNINN. — GYÐINGAOFSÓKNIR. — SKOÐANA-
KÚGUN — EINRÆÐIÐ STAÐFEST.
iHiujaeiningin í seluliðskirkjunni í Potsdam. Hitler heldur ræðu sina en beint fram undan honum situr
Hindenbarg forseti. Til vinstri við Iiitler sitja ráðherrarnir.
Það íor öðru vísi en spáð
var um stjórn „sterka manns-
ins“ Sclileicher. Eftir rúmlega
mánaðar stjórn kvaddi Hind-
cnburg hann á fund sinn og
skipaði honum að segja af sjer
og gerði Schleicher það orða-
Jaust, enda hefði að öðrmn
kosti farið svo, að liann hefði
fengið á sig vantraustsyfirlýs-
iugu með yfir 90% atkvæða
meirihluta, eins og von Papen.
Og nú rann upp sá stóri dagur,
að Ilindenburg bað Hitler að
mgnda stjórn með stuðningi
þjóðernissinna og hlutleysi
miðflokksins. Og vitanlega Ijet
Ilitler ekki á sjer standa. Ilann
l'ranz Seldle ráðherra, foringi
þýzku ,,stálhjálmafjelagannaf‘.
var skipaður kanslari 30. jan-
úar. Og myndaði þegar stjórn
með von Papen sem vara-
kanslara og tveimur mönnum
öðrum úr þjóðernisflokknum.
En meiri hluti stjórnarinnar
var skipaður nazistum; Friek
varð innanríkisráðherra en af
öðrum ráðherum má nefna for-
ingjana Göring og Göbbels,
helstu menn flokksins.
En aðstandendur samsteypu-
stjórnarin'nar höfðu ekki
meirihlutann í þinginu og mið-
flokkurinn neitaði Hitler um
hlutleysi hvað þá stuðning.
Mátti stjórnin því búast við
vantrausti hvenær, sem vera
skyldi. Rauf Hindenburg þá
hingið enn á ný og boðaði lil
kosninga 5. mars.
Daginn eftir að Hitler varð
kanslari hjelt hánn útvarps-
ræðu og' lýsti stefnuskrá sinni.
Var ræðan liörð árás á flokk-
ana sem gerðu lýðveldisbylt-
inguna i nóvember 1918 en
einkum snerist liún gegn kom-
niúnistum, sem Ilitler muiuli
fitrýma með öllum hugsanleg-
um ráðum og hlífðarlaust.
Kvað hann ldutverk stjórnar-
innar verða það að sameina
])jóðina um viðreisn Þýska-
lands, andlega og efnalega og
hcfði hann gert drög að tveim-
ur áætlunum í því sambandi.
Annað væri um viðreisn
bændastjettarinnar og hitt um
haráttuna gegn atvinnuleysinu.
Kvaðst hann mundi koma báð-
um þessum málum í höfn á
næstu 1 árum, ef hann fengi
að ráða. Talaði hann sem frið-
arvinur og kvað Þjóðverja
enga sök hafa átt á ófriðnum.
En nú væri það viðfangsefnið
að reisa Þýskalaiul af hnjánum.
Marxistaflokkarnir hefðu liaft
14 ár til að endurreisa landið
og nú væri alt í rústum. „En
gefið mjer 4 ár og þá skulum
við gera Þýskaland það sem
það áður var, og gefið mjer
önnur 4 og þá skal Þýskaland
standa hærra en það hefir
nokkurntíma áður staðið!“
Ekki kvaðst Hitler kæra sig um
keisarastjórn í landinu; telur
það algjöran óþarfa eins og
sakir standa og er það mjög
skiljanlegt.
Kosningaróðurinn fór nú að
magnast og daglega urðu skær-
ur milli kommúnista og nazista
í einhverjum borgum og mann-
dráp voru daglegir viðburðir.
Miklar hömlur voru lagðar á
undarhöld öll, andstæðinga-
blöðum var bönnuð útkoma
eftir því sem fært þótti og
Hitler gaf út áskorun til fylg-
isníanna sinna um að lesa ekki
blöð andstæðinganna!! Sókn
Ilitlers var fyrst og fremst
beint gegn kommúnislum, ]>ví
að likindi voru til að þeir
mundu auka atkvæðatölu sína
að miklum mun við kosning-
ar, ef þeir gengi frjálsir lil
|)eirra. Göring ráðherra gaf út
tilskipun um að beitl vrði
grimmilegum hefndum við þá
sem andæfðu nazistum. Var ó-
friðlegt i landinu og aldrei mun
meiri ólga hafa verið í Þýska-
landi undir kosningar.
Hámarki sinu náði þetta
mánudagskveldið 27. febrúar
er kveikt var í sjálfu þinglnis-
inu í Berlín. Stjórnin gaf út
tilkyhningu um að konnnúnist-
ar hefðu kveikt í húsinu og
ætlað sjer að gera allsherjar-
byltingu í landinu daginn eftir,
hienna fjölda opinberra bygg-
inga um land al! og myrða fjölda
málsmetandi manna og taka i
sinar hendur völdin i Þýska-
landi. Hinsvegar fullyrtu bæði
kommúnistar og jafnaðarmcnn
að ikveikjah væri af völdum
stjórnarinnar sjálfrar, til þcss
að nota hana til nýrra ofsókna
cgn kommúnistum, sem vitan-
lega vrði kcnt um. Full grein
hefir ckki verið gerð fyrir
]>essu, en ýms útlend blöð hafa
dregið taum kommúuista í mál-
inu, t. d. enska stórblaðið
„Daily Telegrapli“ en yfirlcitt
liafa frjálslynd útlend hliið ekki
viljað ncinn dóm á þetta leggja.
En svo mikið er víst, að eftir
hrennuna var bönnuð útkoma
allra kommúistablaða og fjölda
jafnaðarmannablaða og ýmsir
háttsettir menn í þessum flokk-
um hnepptir i fángelsi. Þannig
stóðu sakirnar þegar kosninga-
dagurinn rann upp, sunnudagur-
inn 5. mars. Hefir ástandið ald-
rei verið ískyggilegra siðustu
árin en þennan kosningadag og
líklega aldrei haldnar kosning-
ar í Þýskalaiuli á þessari öld,
við jafn lítið kosningafrelsi.
Fjöldi af þingmönnum stjórn-
arahdstæðinga sat í faugclsi
og aði'ir höfðu flúið úr landi,
en Hitlersmenn lögðu undir sig
miðstöðvar kommúnista í Bcr-
lín og viðar.
Hitler dró ekki dul á það fyr-
ir kosningarnar, að þær mundu
/erða hinar síðustu um sinu i
Wilhelm líube, foringi nazista i
prússneska þinginu ,sá sem fór
háðulegum orðum um Pólverja í
fgrstu þingrwðu sinni.