Vikan - 16.09.1971, Blaðsíða 6

VINNUAGINN ER
MJÖG STRANGUR
Rætt við Jón Laxdal Halldórsson,
sem um fimmtán ára skeið hefur dvalizt í
Austurríki, Þýzkalandi
og Sviss við leiknám og leikstörf
og getið sér góðan orðstír.
TEXTI: DAGUR ÞORLEIFSSON
Sem kunnugt er var hér á
landi staddur fyrir skömmu
flokkur manna frá norður-
þýzka sjónvarpinu þeirra er-
inda að athuga möguleika á
gerð kvikmyndar hérlendis eft-
ir Brekkukotsannál. í þeim
hópi var Jón Laxdal Halldórs-
son leikari, ættaður af Vest-
fjörðum, sem um fimmtán ára
skeið hefur dvalizt í Austur-
ríki, Þýzkalandi og Sviss við
leiknám og leikstörf og getið
sér góðan orðstír. Hefur hann
farið með fjölda stórra hlut-
verka bæði í eldri leikverkum
og leikritum eftir frægustu nú-
tímahöfunda á borð við Max
Frisch og Diirrenmatt. — Vik-
an náði sem snöggvast tali af
Jóni og spurði hann nokkurra
spurninga varðandi feril hans
í hinum þýzkumælandi leik-
húsheimi.
— Leikhúsferill minn hófst
raunar þegar hér heima, sagði
Jón. — Ég lék heima á fsa-
firði, til dæmis með Brynjólfi
Jóhannessyni. Við lékum sam-
an í Kjarnorku og kvenhylli
rétt áður en ég fór til Vínar-
borgar. Þá var ég tuttugu og
þriggia ára gamall og lék al-
þingismanninn, sem Þorsteinn
Ö. Stephensen lék hér í Reykja-
vík. Var alltof ungur til þess,
en okkur tókst þetta samt á-
gætlega saman, Brynjólfi og
mér. Við fórum í leikför um
Vestfirði með Kjarnorkuna, en
þá átti Brynjólfur fjörutíu ára
leikafmæli. Þetta var það síð-
asta, sem ég lék hér heima á
íslandi.
Svo hafði ég verið í Þjóð-
leikhússkólanum, árin 1952-54,
og þar lék ég mín fyrstu hlut-
verk. Ég lék þar til dæmis í
Æðikollinum eftir Holberg með
Haraldi Björnssyni og félögum
mínum, Helga Skúlasyni og
Guðmundi Pálssyni; við vor-
um skrifararnir þrír.
— Og hvað kom til að þú
lagðir leið þína til Þýzkalands?
— Það er Indriða blessuðum
Waage að þakka og kenna. Ind-
riði var stöðugt að reyna að fá
nemendur sína til að fara til
náms á vit hins þýzkumælandi
heims. Hann lærði þar sjálfur,
var nemandi Max Reinhardts
í Berlín 1929. Ég mun hafa ver-
ið sá fyrsti og eini, sem fór
að ráðum hans; fór til Vínar-
borgar haustið 1956, lærði þar
leiklist í Max Reinhardt Sem-
inar og tók próf þaðan 1959.
— Hvernig líkaði þér þar?
— Ágætlega. Mér gekk vel,
fékk er ég útskrifaðist há verð-
laun fyrir þýzka framsögn og
leik. Var ég fyrsti útlending-
urinn, sem fengið hafði verð-
laun úr þeim skóla fyrir þær
námsgreinar.
— Hvert lá leiðin svo að
námi loknu?
— Til Austur-Þýzkalands.
Þar var ég við Volkstheater í
Rostock í tvö ár, fór svo það-
an til Vestur-Þýzkalands, var ^
í Ulm, Wilhelmshaven, Hanno-
ver, niðri í Karlsruhe, fór svo
fyrir fjórum árum til Sviss-
lands og hef verið þar síðan,
við Schauspielhaus Zurich, sem
er eitt af beztu leikhósum hins
þýzkumælandi heims.
— Hvað kom til að þú stað-
festist erlendis?
— Það má rekja til þess að
ég var heppinn með málið, var
mjög fljótur að ná því. Ég ætl-
aði í fyrstu ekki að vera þarna
nema eitt ár, en fara svo heim
og starfa sem íslenzkur leikari.
En kennararnir mínir sögðu:
Nú gengur þetta svo vel hjá
þér með málið, hversvegna ertu
þá að fara heim strax, hvers-
vegna ekki að klára þín próf
hér, gerast þýzkur leikari og
safna reynslu. Þá geturðu far-
ið heim. En nú er það einu
sinni þannig, að þegar maður
er byrjaður að byggja upp sinn
leikferil erlendis og hleypur
svo frá í miðju kafi, þá er hætt
við að maður brjóti allar brýr
að baki sér. Þannig líða árin
hvert af öðru, og maður heldur
alltaf áfram að byggja þetta
upp. Við Guðlaugur Rósin-
lrranz höfum alltaf annað veif-
ið haft samband okkar á milli
og það hefur nokkrum sinnum
komið til tals að ég kæmi heim
og léki í Þjóðleikhúsinu, en
bað hefur til þessa strandað á
bví að ég hef ekki haft tíma,
þegar Þjóðleikhúsinu hefur
hentað.
— Og þér hefur gengið prýði-
lega úti?
— Já, ég hef alltaf haft nóg
að gera og líkað lífið ágæt-
lega. Það var unnið mjög vel
6 VIKAN 37. TBL.