Andvari - 01.01.1908, Blaðsíða 7

Árni landfógeti Thorsteinsson.
I.
Með skipan þeirri, á stjórnarfari landsins, sem
komst hér á 1. Febrúar 1904, samkvæmt lögum frá
3. Okt. 1903 um breyting á stjórnarskránni (5. Jan.
1874), voru afmáðar allar hinar síðustu leií'ar af
stjórnarfyrirkomulagi því, sem hér hafði smámsaman
verið inn leitt eptir að einveldi konungs var demht
yfir landsmenn 1662, — nema landsj'íirdómurinn.
Hann var, eins og menn vita, stofnaður árið 1800,
þegar Alþingi var lagt niður, og hann stendur enn1.
Meðan landið naut nokkurn veginn þess gamla
stjórnarfyrirkomulags, sem komst hér á eptir 1262,
hafði einn landsstjóri að réttu lagi af konungs hendi
alla æðstu yfirskipan landsins og stóð konungi ein-
um róikningsskap ráðsmensku sinnar. Stóð svo í
framkvæmdinni alt þar til 1683, að Henriks höfuðs-
manns Bjelke misti við, og að svo miklu leyti urðu
efndir á því, sem íslendingar höfðu í skilyrðum sín-
um á Kópavogi 28. Júlí 1662. En með konungs úr-
skurði 17. Janúar 1683 var skipaður sérstakur land-
fógeti yfir ísland, — og annar yfir Færeyjar —, er
hafa skyldi umsjón með öllum tekjum konungs af
1) Breyting sú, sem varð á um biskupsstólana fyrir, um og eptir
1X00, var annars eðlis. Biskupaeinbættunum var steypt sainan í eitt,
stólsjarðirnar seldar og biskupinn settur á föst laun, án þess að verka-
liring lians væri þar með stórum breytt.
Anclvari XXXIII.
1