Blanda - 01.01.1923, Blaðsíða 268
260
því mun þar hafa verið hálfkirkja, og basDhús síðan.
í máldagagrein frá hér um bil 1525 (DI, IX, bls. 188)
er eingrar kirkju getið á „Breiðármörk11. En ábúð er
sýnilega á jörðunni 1525 (DI, IX, 247), en ekki er þar
þá getið kirkjuskyldar á jörðunni. Árið 1587 bjó á
„Breiðármörk11 bóndi sá, er Mikill hét Isleifsson, og
enn sýnist kirkja hafa staðið þar 1592 (Add. Brit.
Mus. 11, 245. 4t0 bls. 230). Dó hefir þar þá sjálísagt
að eins verið bænhús. — 1697 er Breiðá enn í ábúð,
en 1709 er jörðin komin í eyði, og 1712 sá fyrir tópt-
um, og þá fyrir fáum árum til bænhústóptarinnar. Stór
hella haí'ði legið milli dyraveggjanna i tóptinni, kölluð
Kárahella; er sagt, að hún lægi á leiði Kára Sölmundar-
sonar, og hefði hann sjálfur borið hana heim að Breiðá
fyrir dauða sinn (Blanda 1,33—34, 49). Skógar miklir
voru á Breiðármörk fyrrum, en eru núeyddir. Breiðá
fylgdu og miklar rekafjörur, sem enn þykir góð eign.
tíólar
„fyrir austan Hnappavelli," „er haldið verið hafi kirkju-
staður11 (Blanda I, 48). Þar eru nú neíndir Staðar-
hólar og Staðarijali. Hefir líklega legið tii saungs undir
Hnappafell, eptir því, sem segir í skýrslu ísleifs sýslu-
manns Einarssonar um eyðijarðir í Öræfum 1712.
Knappafell (Hnappavöllur, — vellir).
Á Hnappavelli hefir sjáifsagt verið sett snemma
kirkja, líklega skömmu eptir 1000, þvi að þar bjuggu
Freysgyðlingar, en þeir tóku kristni með þeim fyrstu
hér á landi. Á Hnappavelli er og um 1200 kirkja, er
prest þarf til að fá (kirknaskrá Páls biskups). Gamall
máldagi er til fyrir Hnappavallarkirkju frá 1343 (Dl,
H, 498). Lágu þar þá undir 3 bœnhús til saungs, og
tókust sex aurar af hverju, en heima tók prestur fjórar
merkur 1 saungkaup. Ekki er þess getið, á hvaða