Eimreiðin - 01.04.1974, Blaðsíða 29

EIMREIÐIN
gela greitt rneira fyrir veiðile.yfi, og yrði þannig tryggt, að
fyllstu hagkvæmni gæti vi'o fiskveiðar landsmanna.
3. Gengisstefna.
Til þessa hefur fjárhagsleg afkoina sjávarútvegs ráðið mestu
um gengisbreytingar. Á uppguogstímum í sjávarútvegi hefur
geugi verið haldið föstu, þrátt iyrir verðbólgu innanlands, þar
sem aukin framleiðni hefur tryggt starfsgrundvöll sjávarút-
vegsins. Á slíkum tímuin eykst framleiðni annarra atvinnu-
greina ekki að sama skapi. (iengisstefna hefur því verið vexti
og viðgangi annarra útflutningsgreina og iðnaðarframleiðslu til
sölu innanlands í samkeppiö við innflutning alvarlegur fjötur
um fót. Þar sem fiskafli kann Inátt að komast í það hámark,
sem fiskistofnar þola, þá iihui framtiðarhagvöxtur krefjast
grundvallarbreytingar á gengisslcfnu.
Markmið gengisstefnu æíli framvegis að vera að örva fram-
farir í iðnaði og auka fjölhrevtri útflutnings, en tekjujöfnunar-
sjóður og auðlindaskatturinn myndu taka við liinu fyrra hlut-
verki gengisstefnu að stjórna tekjustreymi í sjávarútvegi. Geng-
isskráning ætti að stefna að þvi að halda jafnvægi á milli
verðlags og kostnaðai í is'enzku atvinnulífi annars vegar og
í helztu viðskiptalöndum okkai hins vegar, þar eð verðlag og
kostnaður ráða mestu um samkeppnishæfni innlendrar fram-
leiðslu. Þessi stefna byrfti ekk; að leiða til tíðra gengisbreyt-
inga; ef verðbólga a íslandi er svipuð og í löndum Vestur-
Evrópu og í BandarÍRÍunum ntyndi gengi krónunnar geta hald-
izt stöðugt, þegar miðyð er við vegið meðaltal af gengi gjald-
miðla þessara landa
Staða gjaldeyrisva.’asjóði! iryndu einnig ráða nokkru um
gengisskráningu. Að cllu jöfnu ættu þær hreytingar þeirra, sem
rekja má til sveiflna í útflutningstekjum í sjávarútvegi, ekki
að hafa áhrif á gengið. Ef nm lækkun eða hækkun gjaldeyris-
forða er hins vegar að ræða. eftir að tekið hefur verið tillit
til tekjubreytinga í sjávarútvegi, og ef ekki hafa orðið umtals-
verðar breytingar á hlutfaiii verðlags og kostnaðar hér og i
nágrannalöndunum, er [>nð visbending um kerfishundna breyt-
ingu á stöðu hinna ýmsu atvinnugreina, sem krefjast myndi
ákveðinnar gengishreytingar. Ef um þörf á gengislækkun væri
að ræða, myndi jafuva'gi i greiðslujöfnuði landsins komast á
aftur, fyrir tilstuðlan f.erslu vinnuafls og fjármagns til útflutn-
ingsgreina og þeirra greina, sem keppa við innflutning. Búast
má við, að framvegis yrði stundum nauðsynlegt að breyta gengi
vegna afkomu og stöðu alvinnugreina annarra en sjávarútvegs,
sem engrar slíkrar breytingar þarfnaðist. í slikum tilvikum
121