Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.01.1970, Blaðsíða 66

Tímarit lögfræðinga - 01.01.1970, Blaðsíða 66
öllum sá órskurðr eigi lögligr, er lögmaðr hefir sagt, þa skulu þeir eigi rjúfa lögmanns órskurð, en rita skulu þeii* til konungs, hvat þeim lízt sannast á því máli, ok shkt rannsaka, sem þeir hafa framast prófat, því at þann ór- skurð, sem lögmaðr veitir, má engi maðr rjúfa, nema konungr sjái, at löghók vátti í móti, eða konungr sjálfx* sjái annat sannara með vitra manna samþvkt, því at hann er yfir skipaðr lögin . . . Hér kemur ljóslega fram, að æðsta dómsvaldið er hjá konungi „með skynsamra manna ráði“, eins og segh' i lokum 4. kafla. Sbr. og orðin „vitra manna samþykt' í 9. kafla. Um það hefur verið nokkuð deilt, hvað fælist í orðunum „skynsamra manna ráði“, þ. e. hvort átt sé við íslenzka menn. Það skal ekki nánar rætt hér, en Jxess eins getið, að sá aðili, sem konungur leitaði til, a. m. k. þegar fram í sótti, var noi’ska ríkisi’áðið, sbr. og inngang að tilsk. um stofnun yfirréttar 27/3 1563, en þar er beint talað um „ .. . voi*e elskel. Rigens Rád“ i sanxbandi við málskot til konungs. Þegar i*ætt er um dómsvald kon- ungs, ber að hafa hugfast, að fjöldi mála var undir lög- sögu kirkjunnar og æðsta dómsvald þar í höndum kirkju- höfðingjanna — biskupa — erkihiskupa eða páfans sjálfs, cn stundum dómklerkaráðs, curiunnar, kirkjuþinga eða sérstaklega skipaðra dómstóla. 1 1. gr. réttarhótar Hákonar konungs háleggs 11/6 1314 er rætt um stefnufrest í máliun, sem „lögmenn og sýslu- menn fá eigi yfir tekið“ og stefnt er til Noregs. Er þar sjálfsagt átt við stefnu til konungs (og ríkisráðs). Málskotsrétturinn virðist hafa verið allrúmur, en var háður mati lögréttumanna, sbr. fyrrgreinda tilvitnun í 9. kafla þingfh. Jónsbókar. Hins vegar tók málskot til kon- ungs langan tíma og var mjög köstnaðarsamt. Það har og við, að konungur fól landsstjórum sínum hér yfirdóms- vald, en þeir voru að jafnaði algerlega vankunnandi i ís- lenzkum lögum. Af þessu tilefni og væntanlega ýmsum öðrum ástæðum, svo sem ásælni konungsvaldsins, aga- 64 Tímarit lögfræöinga
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Tímarit lögfræðinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.