Búnaðarrit - 01.01.1912, Blaðsíða 142

138
BÚNAÐARRIT.
skör fram, að greiða þau lánin, er mest kalla að og veist
eru viðfangs.
Þegar litið er nú yfir starfsemi smjörbúanna og
smjörgerðina yfir höfuð, þá dylst ekki, að ýmsu er þar
enn ærið ábótavant. — Það sem fyrst stingur í augun
er það, að síðan 1905 hefir smjörbúunum ekki fjölgað
neitt verulega. Smjörframleiðslan hefir ekki heldur auk-
ist svo miklu muni frá þeim tíma. Að eins siðasta
árið af þeim, er skýrslurnar hór að framan ræða um,
1910, er smjörið meira en það var 1905.
í öðru lagi sést það á skýrslunum, að sum búin
standa í stað, eða fer jafnvel aftur. Þau eru enn í
sömu skuldasúpunni og þegar þau byrjuðu. Og smjör-
framleiðslan er engu meiri en hún var fyrsta árið þeirra.
Það sem þessu veldur fyrst og fremst er fráfærna-
leysið. Um það leyti, er verið var að stofna þessi bú,
sem einna lakast er ástatt um í þessu efni, tóku margir
upp á því, og þar á meðal félagar þeirra, að láta ær
ganga með dilk. Hættu með öðruin orðum að færa
frá. Þetta hnekti mjög, sem von var, vexti og við-
gangi búanna. Búin í Borgarfirði, Húnavatnssýslu og
víðar liðu mikið við þessa búnaðarbreytingu. Af sömu
ástæðu lagðist Dalabúið niður o. s. frv.
Þegar bændur hættu að færa frá, minbaði málnytan,
og um leið getan til þess að senda rjóma til búanna.
Rjóminn úr kúamjólkinni var víðast hvar ekki meiri en
það, að hann þurfti allan i.il smjörgerðar handa heimil-
inu. Við þetta bættist svo áhugalevsi margra fyrir starf-
semi smjörbúanna og trúleysi á gagnsemi þeirra.
Eigi skal farið langt út í þá sálma hér, hvort það
hafi verið rótt eða hyggilegt, að hætta fráfærum og
'láta ganga með dilk. Um það eru mjög skiftar skoð-
anir. Sumir segjast hafa skaðast á því, og eru nú farnir
að færa frá aftur. Hinir eru fleiri, er láta í veðri vaka,