Sumargjöfin - 23.04.1925, Blaðsíða 12

12
SUMARG10FIN
þó þeir foreldrar, sem kallast mega ábyrgðar-
lausir á þessu sviði. Veldur því stundum með-
fætt eðli þeirra, og stundum lífsskilyrðin.
Reykjavík er sem sje að taka á sig stór-
borgabrag, eins og þær eru á gelgjuskeiði,
áður en opinberar ráðstafanir og stofnanir
hafa bætt að miklu leyti úr meinum þeim,
er sárast kreppa. Hjer er saman komið það
besta og jafnframt það versta úr þjóðlífinu.
Margir hafa hröklast hingað úr sveitunum,
af því að þeir urðu þar undir í lífsbaráttunni
vegna meðfædds eðlis. Sumir Reykvíkingar
lifa og við þau lífsskilyrði, að þeir geta ekki
risið undir þeirri ábyrgð, er uppeldisskyldan
leggur þeim á herðar. Til dæmis verður
margri móðurinni það, að koma börnunum
út á götuna, þegar þau hafa klæðst, og reka
þau þangað jafnótt og þau koma inn. Upp-
eldishlutskifti þeirra verður útigangur og eftir-
litsleysi á forugum og þröngum götum, í
illum fjelagsskap, og oft fram eftir nóttu.
Margri móðurinni er þetta vorkunn, t. d. ef
hún á alt að 10 börnum, er ein um öll
heimilisstörf, og hefir til umráða að eins eina
eða tvær stofur án flestra þæginda.
Það er því augljóst, að ábyrgðin getur
ekki að öllu leyti hvílt á foreldrunum, og því
síður getur hún hvílt á börnunum. Hún verð-
ur að hvíla á borginni í heild, þeim, sem
stjórna henni og þeim, sem þá kjósa, og
einkum og sjer í lagi á hverjum einstaklingi
hennar. Þeim þarf öllum að skiljast hvernig
ástandið er. Þeir mega ekki láta blindast svo
af vananum að þeir uni því, að vanrækt sje
að gera það til uppeldisbóta, sem sjálfsagt
er og óumflýjanlegt. Það bæjarfjelag og sú
þjóð, sem ekki hefir efni á að ala upp börn
sín á sómasamlegan hátt, á engan tilverurjett.
Og sú þjóð, sem sker við neglur sjer fje til
uppeldismála, sker á sína eigin lífæð.
Bráðasta nauðsyn borgarinnar.
Sú þörfin, sem einna hæst virðist hrópa
til vor í bili, er að komið sje á fót uppeldjs-
stofnun eða siðbótarheimili fyrir afvegaleidd
börn. Það þarf auðvitað að vera í sveit, og
þangað þarf að koma þeim börnum, sem
andleg sýkingarhætta stafar af. Má þannig
slá tvær flugur í einu höggi, sjá þessum
unglingum fyrir hollu umhverfi, og forða
æskulýð borgarinnar frá eftirdæmi þeirra.
Siðspilling er smitandi, ekki síður en berkla-
veiki, og þar þarf engu minni varúðar að
gæta. Börnunum í borginni er voði búinn af
að umgangast vesalings ógæfubörnin, sem
komin eru inn á glæpabraut. Það er glæp-
samlegt að láta það viðgangast. Margt gott
barn kemst inn á þá braut, af því að ötull
foringi, nokkru eldri en það sjálft, hefir leitt
það inn á hana. Lítil börn taka fremur eftir
nokkru eldri börnum en fullorðnu fólki.
Ráðið, sem notað hefir verið hingað til,
er sannarlega óyndisúrræði, sem sje að koma
barni, sem uppvíst er að glæpum, til ein-
hverra og einhverra út um sveitir, og það
um stundarsakir. Það er engin trygging til
fyrir því, að það verði nokkru betra, er það
kemur til baka. Að því leyti er aðferðin
ómannúðleg gagnvart börnunum. Hún virðist
stefna að því einu, að losna við þau úr borg-
inni. Og þar sem þau koma hingað aftur
eftir stutta dvöl, er hún ónýtt kák.
Eftirlitsleysi og útigangur um nætur, þar
sem mikið er um öfluga foringja, sem æfðir
eru í allskonar klækjum, virðist næstum því
eins öflugur glæpaskóli og hægt er að hugsa
sjer. Það, að glæpafjelög barna magnast hjer
árlega, ætti að vera nóg til þess, að ýta
jafnvel við svefnugustu sálum þessa bæjar,
svo að þær sæju, að ekki má fresta því að
koma upp siðbótarheimili fyrir óknyttabörn.
Börn á götum úti að næturlagi.
Sá er einn galli á uppeldisástandi Reykja-
víkur, að börn hafast við úti á götum langt
fram eftir nóttu. Það lætur að líkindum, hve
holt það muni vera andlega og líkamlega.
Fátt mun það vera, sem börnum er jafn-