Morgunblaðið - 01.04.2009, Blaðsíða 1

M I Ð V I K U D A G U R 1. A P R Í L 2 0 0 9
STOFNAÐ 1913
89. tölublað
97. árgangur
Landsprent ehf.
MBL.IS
Morgunblaðið
hvar sem er
hvenær sem er
95
ára
mbl.is
segðu
smápestum
stríð á hendur!
Fæst í apótekum og
heilsubúðum um land allt.
«ÍSLENSKIR BRELLUMEISTARAR
VINNA FYRIR M.
NIGHT SHYAMALAN
«TÖLVULEIKIR
GULU AUGUN OG
BUSLAÐ OG BARIST
FRUMVARP um hert gjaldeyris-
höft tímabundið átti að verða að
lögum í gærkvöldi eða í nótt. Stein-
grímur J. Sigfússon, fjármálaráð-
herra, sagði þegar hann mælti fyrir
frumvarpinu á Alþingi síðdegis gær
að um væri að ræða brýnar og óum-
flýjanlegar ráðstafanir.
Málinu var síðan vísað til efna-
hags- og skattanefndar. Björgvin
G. Sigurðsson, formaður nefndarinnar, sagði að marg-
ir hefðu verið kallaðir fyrir nefndina, bæði fulltrúar
hagsmunasamtaka og ýmissa stofnana. „Við vorum
tvo tíma að fara yfir málið í nefndinni. Við vildum
vanda okkur og fara ítarlega yfir sjónarmið gestanna,“
sagði Björgvin. Hann sagði afgreiðslu málsins hafa
gengið vel í þinginu. „Við eigum von á því að þetta
verði að lögum í nótt.“
Friðrik J. Arngrímsson, framkvæmdastjóri LÍÚ,
sagði mikilvægt að sömu reglur giltu fyrir alla á gjald-
eyrismarkaði, eins og stefnt var að með frumvarpinu.
„Það segir sig sjálft að þegar hægt er að kaupa krónur
20 til 30 prósentum undir því sem skráð er hjá Seðla-
bankanum þá fara viðskiptin í þann farveg. Þetta varð
til þess að gjaldeyririnn kom aldrei heim sem var
markmiðið með lögum um gjaldeyrishöft.“ | 14
Alþingi ræddi frumvarp um hert gjaldeyrisskil fram á nótt
Brýnar ráðstafanir
Á Alþingi í gær.
Eftir Magnús Halldórsson
magnush@mbl.is
TÆPLEGA 13 þúsund háskólanem-
ar hafa ekki enn fengið atvinnu í sum-
ar, samkvæmt könnun sem Stúdenta-
ráð Háskóla Íslands lét gera meðal
nema. Af þessum 13 þúsund telja um
9.700 að þeir fái ekki vinnu í sumar.
Háskólaráð mun á morgun funda
um möguleika á frekara námi við HÍ
yfir sumarið vegna stöðunnar á at-
vinnumarkaði. Menntamálanefnd Al-
þingis fundar um málið í dag klukkan
10, að beiðni Einars K. Guðfinnsson-
ar, þingmanns Sjálfstæðisflokksins.
Fulltrúar háskólanna í landinu munu
funda með nefndinni ásamt þeim sem
eru forsvari fyrir hagsmunasamtök
stúdenta í háskólum.
„Við höfum lengi talað um að alvar-
legt ástand kunni skapast hjá há-
skólanemum. Okkur fannst ekki
nægilega tekið tillit til okkar sjónar-
miða og þess vegna var þessi könnun
gerð og niðurstöður hennar sýna að
staðan er mjög alvarleg. Við höfum
talað fyrir því að það verði boðið upp á
sumarannir í háskólum og vonandi
verður það gert,“ segir Hildur
Björnsdóttir, formaður Stúdentaráðs
Háskóla Íslands. Atvinnuhorfur í
landinu eru nokkru verri nú en áður
hafði verið áætlað, samkvæmt spám
sem efnahagsáætlun íslenskra stjórn-
valda og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
tók mið af. Nú fyrir annarlok eru hins
vegar um 17.700 manns á atvinnu-
leysisskrá sem jafngildir rúmlega tíu
prósent atvinnuleysi.
Mörg þúsund nem-
ar án vinnu í sumar
Í HNOTSKURN
» Rúmlega 18.000 voruskráð í háskólanám á síð-
asta ári. Þar af um 14 þúsund í
dagskóla.
» Stúdentaráð kannaði stöð-una nýlega hjá um 3.500
háskólastúdentum.
Alvarlegar atvinnuhorfur hjá háskólanemum ræddar í menntamálanefnd
 Horfurnar verri | 20
 NOKKRIR líf-
eyrissjóðir hafa
tilkynnt skerð-
ingu á réttindum
sjóðfélaga, vegna
áfalla á fjár-
málamörkuðum.
Algengt er að
réttindi verði
skert um 10%.
Þeir sem í dag
vænta t.d. 200
þúsund króna á mánuði í lífeyri eft-
ir ákveðinn tíma verða að gera ráð
fyrir einungis 180 þúsund krónum,
miðað við núverandi verðlag og
10% skerðingu.
Hrafn Magnússon, framkvæmda-
stjóri Landssamtaka lífeyrissjóða,
segir að þegar litið er til lífeyr-
issjóðakerfisins í heild megi ætla að
skerðingin verði að jafnaði í kring-
um 5% . »16
Greiðslur úr 200 þúsund
krónum í 180 þúsund
Lífeyrissjóðir
komu illa út í fyrra.
 FLOKKARNIR
sem boðið hafa
fram lista fyrir
komandi þing-
kosningar hafa
ólíkar áherslur í
skatta- og rík-
isfjármálum,
þegar stefnu-
skrár og álykt-
anir landsfunda eru bornar saman.
Áherslurnar hafa jafnframt breyst
síðan fyrir síðustu kosningar vorið
2007, þegar finna mátti fleiri til-
lögur um lækkanir skatta eða af-
nám opinberra gjalda. Flestir
flokkar vilja hindra að skattar bitni
á lágtekjufólki. »13
Ólíkar áherslur flokkanna í
skatta- og ríkisfjármálum
 MIÐAÐ var við gjaldþrot ein-
staklinga árin 2006 og 2007 þegar
þörf fyrir greiðsluaðlögun var met-
in, en lög þar um taka gildi í dag.
Samkvæmt greinargerð laganna er
gert ráð fyrir að umsækjendur
verði 100-200 talsins.
Þrátt fyrir að fólki sé bent á að
leita til Ráðgjafarstofu um fjármál
heimilanna um aðstoð í ferlinu er
ekkert því til fyrirstöðu að fólk leiti
til annarra ráðgjafa, vilji það og
geti borið kostnað af því sjálft. Bið-
tíminn hjá Ráðgjafarstofunni er nú
fjórar vikur en að sögn forstöðu-
manns nýtist sá tími til undirbún-
ings umsóknarinnar. »12
Þörfin metin eftir gjald-
þrotum undangenginna ára
„ÞAÐ er niður-
skurður á flest-
um vígstöðvum.
Ég sé ekki fram
á að fá vinnu og
flestir sem ég
þekki eru í svip-
aðri stöðu. Það
er ekki mikið til
ráða og ég vona
innilega að það
verði boðið upp á
nám á sumarönn. Það myndi leysa
vanda hjá mörgum, og er aug-
ljóslega hagkvæmara heldur en að
þúsundir séu án vinnu,“ segir Diljá
Mist Einarsdóttir, þriðja árs nemi í
lögfræði. Hún lýkur BA-gráðu í vor
en hefur ekki, frekar en margir,
fengið vinnu í sumar. „Maður held-
ur auðvitað áfram að reyna að fá
vinnu en almenna staðan er sú að
margir námsmenn verða án vinnu,“
segir Diljá Mist.
„Sé ekki fram
á að fá vinnu“
Diljá Mist
Einarsdóttir
ÞÓTT svalt sé í lofti og skæni á pollum má ætíð
finna eitthvað forvitnilegt í fjörunni. Þau hafa
eflaust komist að því, nemendur Valhúsaskóla
á Seltjarnarnesi, þegar náttúrufræðitíminn í
gær var fluttur út undir bert loft og niður í
fjöru, skammt frá skólanum. Á þessum mörk-
um lands og sjávar er sérstakur heimur og iðu-
lega finna fjörufarar forvitnilega fjársjóði –
þótt þeir séu ekki endilega til prófs.
Náttúrufræðitími í fjörunni á Seltjarnarnesi
Leitað að fjársjóðum í fjörunni
Morgunblaðið/Golli