Laugardagsblaðið - 08.01.1955, Blaðsíða 1

'
■I
ÍiiÍillÍiÍiÍÍÍÉ
II. árg.
Laugardagur 8. janúar 1955
1. tbl.
1 dramöt
Þegar Laugardagsblaðlð hóf
göngu sína í ok.óbermánuði s. 1.,
var síður en svo ákveðið, hve
lengi það kæmi út. í fyrstu átti
þe.ta að vera auglýsingablað að
mestu leyti, en flytja þó ei'.thvað
af smáf.éttum úr bænum og ná-
grenninu. Fré.tirnar urðu þó
langtum meiri en sgtlað var í
fyrstu, eftir því sem blöðunum
fjölgaði, og blaðið fékk talsvert
af fös'um kaupendum. Mcð
hverju nýju iölublaði jukust vin-
sældir Laugardagsblaðsins, og af
síðustu blöðunum seldust mörg
hundruð eintök. Er ekki hægt að
segja annað, en að það megi sér-
siaklega vel við una, og vill það
hér með flytja hinum mörgu
kaupendum sínum þakkir fyrir
veittan stuðning á liðnu ári. Þá
vill það einnig þakka hinum
mörgu fréttamönnum sínum fyrir
ágæ’a hjálp og fyrirgreiðslu.
Eins og getið var þegar í upp-
hafi, nýtur Laugardagsblaðið ekki
stuðnings nokkurs stjórnmála-
flokks og er algerlega óháð
stjórnmálum eða hagsmunasam-
tökum flokka og s'.étta. Það verð-
ur því fyrst og fremst að treysta á
kaupendurna og skilvísi þeirra, ef
það á að ge' a haldið áfram göngu
sinni.
En í trausti þess, að það njóti
áfram sama skilnings og vaxandi
vinsælda, hefur það göngu á hinu
nýbyrjaða ári.
Reynsla þess, þótt stutt sé,
bendir ótvírætt til, að mönnum
þyki nokkurs virði að fá blað,
sem ekki er fyllt með þvargi og
aurkas'i stjórnmálanna, en skýri
hlutlaust frá vlðburðum í land-
inu, og ræði um málin á satna
hált.
Að lokum vill blaðið nota tæki-
færið og þakka fjölmörg bréf,
sem því bafa borizt, og mun það
síðar birta kafla úr þeim.
Gleðilegt nýár.
Á. B.
arkonu. Hafa þau hjón verið
samhent um að gera garðinn
frægan og skapa þar fagurt heim-
ili. Gestrisni þeirra er vlða róm-
uð, enda er óvíða be'ra að koma
en að Leirhöfn.
Laugardagsblaðið óskar Helga
í Leirhöfn allrar bamingju á þess-
um tímamótum ævi hans.
*
Þann 28. desember síðastliðinn
atti Helgi Kristjánsson í Leiihöín
a Sléttu 60 ára afmæli. Helgi er
fæddur í Leirhöfn 28. desember
1894, sonur hjónanna Kristjáns
í’orgrímssonar og Helgu Sæ-
WundsdótLur. Þar ólst hann upp
°g hefir dvalið alla ævi, að und-
anskildum 2 árum, sem hann var
I Noregi og Danmörku á árunum
1^16—1918. Tók hann þar þátt í
húnaðarnámskeiðum, en vann
auk þess ýmsa vinnu, bæði við
landbúnað, skógarhögg og síldai-
sóltun. Ef'.ir að heim kom lærði
Helgi bókband hjá Birni Guð-
ntundssyni á Grjótnesi, og síðar
þeim Þórarni Stefánssyni á Húsu-
vIk og Sigurði Jónssyni'í Reykja-
vík. Hann stofnsetti húfugerð í
Leirhöfn árið 1924, sem hann
hefir rekið óslitið til þessa dags.
Hefir fyrirtæki hans einkum
framleltt skíða- og kuldahúfur, en
auk þess skó, vettlinga, alls konar
reiðtygi og margt fleira.
En Helgi í Leirhöfn hefir fyrst
°g fremst verið bóndi og ræktun-
arstöifunum hefir hann helgað
síarfskrafta sína. Ber jörð hans
otvírætt vitni um atorku hans og
framtak. íbúðarhús myndav-
legt hefir hann reist, svo og pen-
lngshús og hlöður, og ræktað
s'ort og fallegt tún, sem á fáa sína
‘fka, enda liggur það fagurlega
Undir hlíðarbrekkum meðfram
dálitlu stöðuvatni.
•En þótt Helgi hafi þannig hai't
ln°rg járn í eldinum um fram-
kvæmdir iðnrækslu og búskapar.
hefir honum einnig unnizt tími til
áð sinna margháttuðum félags-
málaslörfum. Hann hefir verlð
fulltrúi Norður-Þingeyinga á
Búnaðarþingi árum saman, se'.ið
lengi í kaupfélagsstjórn og unnið
margt að ungmennafélagsmálum
og sveitaistjórn, og verið hvar-
vetna liðtækur, enda starfhæfur í
bezta lagi.
Otalið er þó það hugðarefni
Helga í Leirhöfn, sem hann e. t. v.
heflr fórnað mestum tíma utan
skyldus'arfanna en það er bóka-
söfnun.
Ungur að aldri fékk hann ást
og áhuga á bókum og hóf að
safna þeim af mes.a dugnaði, þólt
efni væru þá lítil. Vannst honum
það vel og var safn hans orðið í
röð fremsíu einkasafna á landinu
1952, er hann gaf Norður-Þing-
eyjarsýslu það. Var það þá hátt á
4. þúsund binda og um 2000
bindi bundin í hið ágætasta band
af Helga sjálfum, enda er hann
bæði vandvirkur og smekkvís
bókbindari. Bókasafn sitt gaf
Helgi sýslunni með þeim skilyr'ð-
um, að það yrði stofninn að
sýslubókasafni og sýslan legði því
árlega nokkurt fé til vaxtar og
viðhalds. Ennþá er safnið í vörzi-
um Ilelga og hefir hann byggt yf-
ir það. Verður það enn um sinn í
húsum hans og eykur hann það
árlega með tugum binda og
hlynnir að því.
Helgi er kvæntur Andreu Jóns-
dóttur frá Ásmundarstöðum,
hinni mestu dugnaðar- og mynd-
Helgi Kristjánsson í Leirhöjn og nokkitr hluti bókasajns hans.
Sextugur héraðshöíðingi
Veshir-Islcudiií^ar
í lieimsóJkii
í nóvember síðastliðnum komu
hingað íil landsins vestur-íslenzk
hjón, Jón Ásgeirsson kaupmaður
og kona hans Oddný f. Lill.en-
dahl. Jón rekur nú verzlun í
Winnipeg í félagi við syni sína
tvo, og heflr hún starfað í 15 ár.
Jón er fæddur að S.að í Hrúta-
firði 17. maí 1884, sonur hjón-
anna Sólveigar Guðmundsdóttur
og Ásgeirs Jónssonar hreppstjóra
og póstafgreiðslumanns. Stundaði
hann nám í verzlunarskólanum í
Reykjavík, en fluttist síðan hing-
að til Akureyrar og var við
smíðanám hjá þeim Sigurði
Bjarnasyni og Jóni Guðmunds-
syni. Þá réðst hann til Vigfúsar
Sigfússonar hóteleiganda og var
hjá honum til ársins 1913. Veitli
Jón gamla Hótel Akureyri í Að-
alstræti 12 forstöðu um skeið.
Síðasta árið sem hann dvaldi á
Akureyri var hann mikið á ferða-
lagi með George H. F. Schröder,
þelm er reisti Caroline Rest. Var
Jón túlkur hans.
Árið 1911 kvæntist Jón Odd-
nýju LilLendahl. Er hún fædd á
Vopnafirði 7. janúar 1892 og átti
því 63 ára afmæli í gær. Hún er
dóttir Karls Lilliendahls hafn-
sögumanns og útgerðarmanns á
Vopr.afirði og konu hans Þóru
Bech. Fluttist hún til Akureyrar
1910.
Árið 1913 fluttust þau hjónin
til Ameríku. Fóru þau með gufu-
sklpinu Ingólfi, sem var eign
Thore-félagsins í Danmörku, til
Skotlands en síðan með línuskipi
vestur um haf og settust þau að í
Winnipeg. Þar stundaði Jón húsa-
smíðar og málningu um aldar-
fjórðungs skeið, en hefir sem fyrr
segir rekið verzlun slðustu 15 ár-
in.
Þau hjón eiga 6 börn uppkom-
in, öll hin mannvænlegustu. Eitt
þeirra er Þóra Ásgeirsson, við-
kunnur píanósnillingur, og einn
sonur þeirra Páll, er mikilsmetinn
endurskoðandi í Chicagoborg.
Hafa þau hjón starfað geysimik-
ið að félagsmálum íslendinga
vestan hafs, einkum þjóðræknis-
málum og sömuleiðis að kirkju-
málum. Heim til íslands hafa þau
ekki komið fyrr en nú.
Hingað til Akureyrar komu
þau í heimsókn í fyrradag, en
hér eiga þau bæði frændur og
vini. Hefir Laugaijdagsblaðið átt
stutt viðtal við þau á heimili frú
Hörpu Björnsdóttur, en hún er
systurdóttir Oddnýjar.
Fyrst af öllu barst íalið að því
hvernig þeim hjónum hefði litizt
á land og þjóð við heimkomuna.
Við erum satt að segja undr-
andi yfir framförunum og breyt-
ingunum, sem orðið hafa. Og allt
er svo vel gert hér, húsin, húsbún-
aðurinn og hvað eina, sem fyrir
augað ber af framkvæmdum. Þó
finnst okkur samgöngurnar hafa
tekið meiri framförum en nokkuð
annað. Við komum að vestan með
Eddu, flugvél Loftleiða, og er þar
skemmst af að segja að ferðin
var dásamleg. Er ekki hægt að
segja hvað var bezt: flugvélin,
flugmennirnir eða aðbúðin að
farþegunum og þægindin. Allt var
það svo fullkomlega fyrsta flokks,
að við höfum ekki kynnzt öðiu
eins. Hið sama má segja um ann-
að, er við höfum kynnzt af sam-
göngutækjum og þjónustu síðun
við komum hingað heim. Við
brugðum okkur austur að Sei-
fossi og Hveragerði. Á þeirri ferð
sáum við að breytingarnar og
framfarirnar eru ekki minni í
sveitunum en bæjunum.
Hvað segið þið um hagi fs-
lendinga í Canada?
Yfirleitt líður þeim vel, og hafa
fleslir þar nóg að bí’a og brenua.
Einkum má segja velmegun sé nú
í sveitum vestra. Þar hafa verið
uppgangstímar að undanförnu, og
margar hendur grætt á tá og
fingri. Hin s'ðari ár hefir atvinna
í bæjunum oftast verið nægileg og
framkvæmdir miklar, einkum í
byggingum. Um Canada í heild
má segja, að þar drjúpi smjör of
hverju strái, og sízt þarf það Jand
að kvarta. Nú er gengi dollarsins
okkar t. d. hærra en hins banda-
ríska.
Hvað er að frétta af þjóðrækn-
isstarfinu meðal íslendinga
vesTa?
Þjóðræknisfélag'ð starfar á lík-
an hátt og áður að ýmiss konar
málum, er snerta íslendinga báð-
um megin hafsins. En ekki verður
því neitað, að það eru aðallega
eldri mennirnir, sem taka þátt í
störfum félagsins. En á Þjóð-
ræknisþingum, sem haldin eru í
Winnipeg í síðus’u viku í febrúar
ár hvert, koma fulltrúar úr flest-
um fylkjum Canada auk margra
frá Bandaríkjunum. Þar eru æt.'ð
mörg mál rædd af hinu mesca
fjöri. Um allmörg undanfarin ár
hefir helzta viðfangsefni félagsins
og stórmál verið, að koma á íót
Framhald á 4. síðu.
flmtsbchasafnið
. n. j