Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.2011, Blaðsíða 116

Andvari - 01.01.2011, Blaðsíða 116
114 ÁGÚST ÞÓR ÁRNASON ANDVARI Grænland voru á þessum tíma talin til nýlendna. Sömu leið fer hugmyndin um að flokka Island með héruðum Danaveldis (ömtin) en sú skipan hefði í för með sér að mál íslands skiptist meðal allra stjórnarherranna (ráð- herranna) ...“ og þannig kæmust „öll mál landsins [ ] á tvist og bast, og stjórn þeirra færi fram eptir sömu reglum eins og stjórn á dönskum málefnum.“ Niðurstaða Jóns er því þessi: „Ef vér eigum að halda alþíngi, þá ætti hinir dönsku stjórnarherrar að standa þar skil á stjórn sinni á landinu,“ og því verði aldrei viðkomið. Hinn möguleikinn sé sá að íslendingar fái að flytja mál sitt í Danmörku á íslensku en Jón telur með öllu útilokað að það verði að veruleika (bls. 10). Að mati Jóns verður því ekki við annað unað en að „fulltrúar lands vors verði kvaddir álits um það mál, ...“ sem hér um ræðir, þ.e.a.s. væntanlega stjórnarskrá Danaveldis. Um stjórnarhagi Islands I greimnm Um stjórnarhagi Islands sem birtist í níunda árgangi Nýrra félags- rita skýrir Jón Sigurðsson frá því sem gerst hafði í stjórnmálum íslendinga á því mikla umbrotaári 1848. Hann gerir grein fyrir bréfi konungs, dagsettu 23. september 1848, þar sem Friðrik VII. lofar að ekki skuli lögleiddar ákvarð- anir um stöðu íslands í ríkinu „... fyrr en eptir að Íslendíngar hafa látið álit sitt um það í Ijósi á þíngi sér, sem þeir eiga í landinu sjálfu ...“. Jón lýkur greininni með því að telja upp nokkur atriði „... sem oss virðast að undir sé komið hvort vér getum heitið að ná þjóðréttindum vorum eður eigi ...“. í þessari upptalningu koma fram flest þau atriði sem nauðsynleg geta talist fyrir ísland til að öðlast fullveldi: Stjórnarráðið hefði aðsetur á íslandi; Alþingi fengi samskonar réttindi og önnur þjóðþing; Alþingi fengi full- komið lagasetningarvald (með talin skatta- og verslunarlög) með konungi og rétt til að staðfesta lög; erindreki íslands í Danmörku væri einungis ábyrgur gagnvart konungi beint og íslensku þjóðinni; samband íslands og Danmerkur skyldi grundvallað á jafnrétti og íslandi bæri því að greiða til almennra ríkisútgjalda eftir efnahag svo sem til reksturs hirðarinnar, utanríkisþjónustunnar og hugsanlega til flotans. ísland gæti þar af leiðandi sett fram kröfur gagnvart þessum stofnunum. Loks segir Jón: „Það leiðir öldúngis af sjálfu sér, að semja verður stjórnlagaskrá sérílagi handa íslandi, bygða á þessum grundvallarreglum, og sem jafnframt innibindi þær ákvarð- anir, sem nauðsynlegar eru og mikilvægastar, bæði um konungserfðir og sérhvað annað, svo að skrá þessi gæti orðið grundvallarlög bæði í sambands- réttindum Islands við Danmörku og í aðalreglum stjórnarlögunar á íslandi sérílagi" (bls. 42 og 43; 46-68).
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.