Morgunblaðið - Sunnudagur - 24.11.2013, Blaðsíða 42

*Fjármál heimilannaKristín Arngrímsóttir þarf að sjá fyrir fimm köttum og sonum sínum tveimur
Kristín Arngrímsdóttir er börn-
unum að góðu kunn fyrir bækur
sínar um Arngrím apaskott. Á dög-
unum var hún að senda frá sér nýja
barnabók um mektarköttinn Matt-
hías og orðastelpuna og gefur
bókaforlagið Salka út. Kristín er
mikill kattavinur og þarf að gera
ráð fyrir fimm kattarmunnum í
matarinnkaupunum.
Hvað eruð þið
mörg í heimili?
Við erum þrjú í heimili, ég og synir
mínir tveir. Auk þess búa hjá okkur
fimm kettir.
Hvað áttu alltaf
til í ísskápnum?
Ég á alltaf til ost, kaffi og kattamat.
Hvað fer fjölskyldan
með í mat og
hreinlætisvörur á viku?
Við förum með um það bil 25 þús-
und krónur í mat og hreinlæt-
isvörur á viku.
Hvar kaupirðu helst inn?
Ég kaupi yfirleitt inn í Bónus og
Krónunni og í hverfisbúðinni Pét-
ursbúð. Einstaka sinnum fer ég í
Melabúðina, þar freistast ég til að
kaupa ýmsa undarlega matvöru
sem þau í Melabúðinni eiga tölu-
vert af.
Hvernig sparar
þú í heimilishaldinu?
Sparnaðurinn í heimilisrekstrinum
felst aðallega í því að nota það sem
ég kaupi upp til agna. Ég fleygi ekki af-
göngum af mat heldur nota þá áfram
þar til þeir eru uppétnir. Auk þess á
ég ekki bíl en geng þangað sem ég
þarf að komast. Ef of langt er að fara
gangandi tek ég strætó.
Hvað vantar
helst á heimilið?
Það vantar ekkert á heimilið, mér
sýnist vera nóg af öllu.
Eyðir þú í sparnað?
Hvað sparnað áhrærir þá eyði ég í
svokallaðan séreignarlífeyrissparnað
og legg stundum til hliðar af laun-
unum mínum ef þannig stendur á.
Skothelt sparnaðarráð?
Skothelt sparnaðarráð er líklega að
eyða sem minnst. Það gengur
þokkalega, ég er frekar nægjusöm.
Auk þess er ágætt að hafa í huga að
eyða ekki um efni fram.
KRISTÍN ARNGRÍMSDÓTTIR BARNABÓKAHÖFUNDUR
Notar allt upp til agna
Kristín segist vera nægjusöm og gæta sín á að eyða ekki um efni fram.
Á sumum heimilum er núna verið
að íhuga vandlega þann möguleika
að köttur eða hundur leynist í ein-
um jólapakkanum þetta árið.
Lesendur vita auðvitað að gælu-
dýr á ekki að gefa nema gefandinn
sé tilbúinn að taka ábyrgð á dýrinu
sjálfur, næstu 15-20 árin eða svo.
En ef það er ekki fyrirstaða, þá er
kisi eða voffi auðvitað yndisleg við-
bót við heimilið.
Aurapúkinn vill benda á að kettir
eru alla jafna mun ódýrari í rekstri
en hundar. Ekki aðeins eru kett-
irnir minni og ódýrari á fóðrum
heldur hafa kannanir erlendis
ítrekað sýnt fram á að hundaeig-
endur þurfa að eyða meiru í lækn-
iskostnað og ýmiss konar annað
uppihald. Kötturinn er því val hag-
sýnna dýravina.
Í Kattholti og Kisukoti fyrir
norðan bíða fjöldamargar geldar
og prúðar kisulórur eftir að eign-
ast eiganda til að kela hjá, fyrir lítið.
púkinn
Aura-
Kettir eru
ódýrari
S
vo virðist sem kaupmálar
milli hjóna verði æ algeng-
ari. Sverrir Pálmason, hér-
aðsdómslögmaður hjá
CATO Lögmönnum, segir viðhorf
almennings til kaupmála vera að
breytast.
„Sumum getur þótt það óróm-
antískt að færa
kaupmála í tal áð-
ur en gengið er
upp að altarinu,
enda ganga flestir
í það heilaga ein-
mitt með það fyr-
ir augum að
hjónabandið vari
ævina á enda. En
eins og með annað í lífinu gildir
það um hjúskap að í upphafi
skyldi endinn skoða og ekki hægt
að líta framhjá þeirri staðreynd að
stór hluti hjónabanda endar með
skilnaði.“
Allt í einn pott
Kaupmáli, segir Sverrir, er lög-
gerningur til að skipa fjármálum
hjóna farveg með tilliti til sér-
eigna og hjúskapareigna. Geta
margar ástæður legið að baki þeg-
ar hjón eða hjónaefni ákveða að
gera með sér kaupmála. Segir
Sverrir að honum virðist t.d. óal-
gengara að kaupmáli sé gerður
þegar mjög jafnt er á með hjón-
um fjárhagslega. Er rétt að muna
við giftingu að þá gildir sú meg-
inregla að allar eignir hjóna verða
sameiginlegar og skiptast alla
jafna til helminga við skilnað.
Stundum geta kaupmálar líka
gagnast til að vernda viðskipta-
lega hagsmuni s.s. með því að
tryggja að mikilvægur eign-
arhlutur í fyrirtæki teljist séreign
og komi þannig ekki til skipta við
skilnað.
Hvort hjóna ber ábyrgð á þeim
skuldbindingum sem á því hvíla,
hvort sem þær stofnast fyrir hjú-
skapinn eða síðar. „Það gerist að-
eins í undantekningartilvikum, s.s.
í tilviki vangoldins tekjuskatts, að
makar beri sameiginlega ábyrgð á
skuldum sem annar aðilinn stofn-
aði til. Annars er ekki hægt að
ganga að eignum annars aðilans
vegna skulda hins, nema auðvitað
þegar hjónin eru samskuldarar,
eins og er t.d. algengt í tengslum
við lántöku vegna fasteignakaupa.“
Ekki venjulegur samningur
Hjónum er frjálst að gera samn-
inga sín á milli með öðrum hætti
en með kaupmála, en einungis er
hægt að mynda séreign í hjóna-
bandi með kaupmála, og veita því
aðrir samningar ekki sömu laga-
legu vernd. „Kaupmálinn verndar
séreign viðkomandi og geta kröfu-
hafar ekki gengið að séreignum
þess maka vegna skulda hins.“
Sverrir segir kaupmálagerð iðu-
lega kalla á ráðgjöf lögfræðings
enda geri lögin ákveðnar kröfur
um form og framsetningu skjals-
ins. Vinna lögfræðingsins felst
ekki síst í því að leiðbeina hjón-
unum um hvað er rétt að komi
fram í kaupmálanum en þar má
t.d. setja ákvæði um að séreign
verði hjúskapareign við fráfall
annars makans og að kaupmálinn
gildi ekki ef hjón eignast sameig-
inlegan skylduerfingja.
CATO Lögmenn halda úti vef-
síðunni www.kaupmáli.is þar sem
hægt er að fylla út aðgengilegt
eyðublað og panta kaupmála gegn
vægu gjaldi.
Kaupmála þarf að skrá hjá
sýslumanni og kostar skráningin í
dag 6.600 kr. auk stimpilgjalds.
Gjaldið er aðeins 50 kr. ef kaup-
málinn er gerður á undan stofnun
hjúskapar en fyrir kaupmála sem
gerðir eru síðar er tekið gjald
sem nemur 0,4% a þeirri fjárhæð
sem gerð er að séreign samkvæmt
kaupmálanum.
ÓDÝRARA AÐ GERA KAUPMÁLA FYRIR STOFNUN HJÚSKAPAR EN EFTIR
Kaupmáli getur veitt
mikilvæga vernd
KRÖFUHAFAR GETA EKKI GENGIÐ Á SÉREIGN ANNARS MAKA SKV. KAUPMÁLA VEGNA SKULDA HINS. ÁN KAUPMÁLA
GILDIR LÍKA ALMENNT SÚ REGLA AÐ ALLAR EIGNIR HJÓNA VERÐA SAMEIGINLEGAR OG SKIPTAST JAFNT VIÐ SKILNAÐ.
Ásgeir Ingvarsson ai@mbl.is
„En eins og með annað í lífinu gildir það um hjúskap að í upphafi skyldi end-
inn skoða,“ segir Sverrir um það viðhorf sem gott er að hafa til kaupmála.
Morgunblaðið/Ómar
Sverrir
Pálmason