Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Blaðsíða 10

Tímarit Máls og menningar
áþekkra rannsókna annarsstaÖar í vanþróuðum löndum. Þess er naumast að
vænta að hann hverfi fyrst um sinn heim til vísindastarfa hér. Rannsóknir
Hermanns í Perú hafa reynzt mikilvægar og hafa að hans sögn verið skemmti-
legar.
Hvernig kunnir þú við þig í New York, eða hvernig féll þér þar borgar-
lífið og hin bandaríska menning?
Ég kunni ekki vel við mig í New York, þó að borgin hafi að vísu flestum
stöðum meira upp á að bjóða af fráhærri list, einlcum tónlist, og ágæt söfn.
En Manhattan-eyja er orðin allt of mannmörg. Mannhafið og umferðaþvargið
er óvinur einstaklingsins nr. 1. Þetta þverúðuga viðhorf gagnvart þeirri per-
sónu sem næst manni stendur — eða er í þann veginn að troðast fram hjá eða
þramma beint í veg fyrir mann — selur kurteisissnauðan blæ á alla umgengn-
ismenningu. Slíkur bragur vex úr jarðvegi himinhárra og kaldra skýjakljúfa,
þar sem lögmál auðsins virðast einráð og munu í fullkomnu tillitsleysi halda
áfram að hrúga í kös fleiri milj ónum manna, svo lengi sem það „borgar sig“.
Fleiri og breiðari akbrautir og bílar, sem ekki mega nema staðar eða aka hæg-
ar en 90 km á klst., eru smám saman að leggja undir sig austurströnd Banda-
ríkjanna, og það má heita ókleift að finna nokkursstaðar nálægt heimsborg-
inni grænan blett þar sem hvíla mætti lúin bein eða naga puntstrá. Skylt er
þó að geta þess að tekizt hefur að varðveita á miðri Manhattan allstóran garð
með grænum grundum, trjám og dýragarði (Central Park) og þangað lagði
ég oft leið mína um helgar. Á námsárum mínum í Bandaríkjunum dvaldist ég
í íþöku, litlum og fallegum háskólabæ, og þar ríkti ánægjuleg menning. í
New York ríkir fremur óskemmtileg „menning“, og er kannski varla sann-
gjarnt að kalla hana „bandaríska“. Annars munu vera allmargar „menningar“
í þvísa landi.
Þú hefur verið í Bandaríkjunum í forsetakosningunum og fylgzt með bar-
áttu forsetaefnanna. Hvernig jinnst jylgismönnum Johnsons hann hafa staðið
sig eftir kosningasigurinn?
Leikurinn í forsetakosningunum var ójafn, og veittist Johnson auðvelt að
bera af hinum ofstækisfulla Goldwater. Johnson mun njóta trausts mikils
hluta þjóðarinnar fyrir framlag sitt til innanlandsmála og seiglu við að pota
frumvörpum í gegnum svikamyllur þjóðþingsins. En þeim mun meiri hafa
vonbrigðin orðið í sambandi við stefnu hans í utanríkismálum, einkum í
Víetnam. Þegar ég hvarf frá New York fyrir rúmum tveim mánuðum, gætti
120