Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.1987, Blaðsíða 135

Tímarit Máls og menningar - 01.02.1987, Blaðsíða 135
sig, því hún er bæði það og hún sjálf og dauðinn. Ef þið syndið áfram komist þið á hafslóðir tungunnar. Hættið ykkur . . . (76) Sá sem les þessa sögu verður fljótt var við að hann er kominn á hafslóðir tung- unnar þar sem allt getur gerst og ekki er allt sem sýnist. Hann er á valdi skáld- skaparins og á það stöðugt á hættu að verið sé að blekkja hann og leiða í villu. Eitt bragðið er að tala um skáldskapinn eins og hann sé eitthvað annað en þessi saga. f>að er t. d. alltaf verið að bera hafmeyjuna í sögunni saman við lýsingu sem gefin er á henni í skáldskap. Þar að auki segist hún sjálf ætla að gefa honum annað en það sem er „aðeins til í sögum“. Töfrar sögunnar eru fyrst og fremst fólgnir í stíl hennar. Höfundur heldur lesanda föngnum af sögunni hvort sem verið er að lýsa einmanalegu sundi froskmannsins um hafið eða hversdags- legu þrasi á heimili hans. Sagan er bæði afar ljóðræn og mjög fyndin. Stundum er ljóðrænn kafli skyndilega rofinn með óvæntri og spaugilegri athugasemd. Þeg- ar verið er að lýsa linnulausum söknuði og þrá froskmannsins á mjög hrífandi hátt er þessari athugasemd skotið inn í: „Eg ætti bara að enda sem grenjuskjóða, hugsaði hann með fyrirlitningu“ (19). Orð og fyrirbæri fá margs konar merk- ingu og skírskotun í textanum. Þetta er saga sem kallar á túlkun, að lesandi gefi táknum hennar merkingu. En oft vísa táknin hvert í sína áttina og rugla lesand- ann í ríminu. Þetta er sem sagt að ein- hverju leyti táknræn saga, en ekki ein- föld dæmisaga eða allegoría. Hún gengur ekki alveg upp. Það finnst mér ekki vera galli heldur miklu fremur kost- ur. Að þessu leyti líkist sagan ummælum froskmannsins sem vöktu þögula að- Umsagnir um bakur dáun eins og það sem „aðeins er hægt að skilja til hálfs en heillar samt“ (11). Það er freistandi að líta á froskmann- inn sem skáldið eða listamanninn. Þó held ég að hann sé frekar maðurinn yfir- leitt og vangaveltur hans snúist um mannlegt eðli. Hafið er hugur mannsins og hafmeyjan hugsjón hans og hugar- burður, draumur hans og endalok. Margrét Eggertsdóttir „KARÓLÍNSKA" HEIMSVELDIÐ HRYNUR I bók Einars Kárasonar, Þar sem Djöfla- eyjan rís (1983), var sagt frá Tómasi kaupmanni, Karólínu spákonu og af- komendum hennar. „Aðalpersóna“ bók- arinnar var þó kannski braggahverfið sjálft, Thúlekampur. Thúlekampi er í Djöflaeyjunni lýst eins og ríki í ríkinu, samfélagi með eigin lög og reglur, eigin menningu og goð- sagnir. Viðhorf annarra Reykvíkinga til braggabúanna einkennist af fyrirlitningu og ótta; braggahverfið er hættusvæði þar sem allt getur gerst og þess vegna er það spennandi í augum þeirra sem búa þar ekki. Borgarana grunar (réttilega) að í Thúlekampi gangi geðveiki og heilbrigð skynsemi hönd í hönd; að það þurfi hámarks útsjónarsemi, klókindi og vilja til að lifa af í Thúlekampi og halda lífinu þar gangandi. Borgarana grunar líka að í braggahverfinu, sérstaklega í ungu kyn- slóðinni, búi orka sem geti brotist út í hverju sem er. í Djöflaeyjunni hóf Baddi rokkmenninguna, hina nýju andmenn- ingu unglinganna, til vegs og virðingar. 123
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.