Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1988, Blaðsíða 13

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1988, Blaðsíða 13
Hjá aldintrénu Áður af unaðsemd heims af óþarfri fýsn lét ég teygjast, aska nú eintóm og dust, ormunum varð ég að bráð. Iðka því andar gagn án afláts framar en líkams, henni skal hlotnast líf, hans bíður eyðing og tjón. A frummálinu hljóða þessar línur svo: delicias mundi casso sectabar amore, nunc cinis et pulvis, vermibus atque cibus. quapropter potius animam curare memento quam carnem, quoniam haec manet, illa perit. Til andlegs miðaldaskáldskapar telst vitaskuld og raunar hámark hans hið mikla verk Dantes Divina Commedia, þótt það sé ekki ort á latínu heldur þjóðmálinu ítölsku og flokkist undir allegórískan skáldskap. Hér er auðvit- að engin ástæða til að fjalla nánar um þýðingu Málfríðar Einarsdóttur á kafla úr því verki, sem slæddist inn í kvæðasafn Jóns Helgasonar af tómri slysni, því vart mun það hafa verið vilji Jóns að hafa sama hátt á gagnvart frænku sinni og Goethe gagnvart Marianne von Willemer og raunar er hin órímaða stakhenduþýðing Málfríðar gerólík handbragði Jóns, ef út í það er farið. Hins vegar er full ástæða til að leiðrétta þær villandi upplýsingar sem lesa má fyrir ofan þýðinguna að hér sé á ferðinni „upphaf Gleðileiksins guðdómlega". Væri svo, hefði Dante heldur betur stytt sér leið til sinnar heittelskuðu Beatrice og sloppið við að klöngrast um grýttar gjár, brenn- heita sanda og ískaldar klakahellur Vítis sem og við að klífa með erfiðis- mun.urn snarbratt Hreinsunarfjallið, því hér er fremur um upphaf síðasta hluta Gleðileiksins, II Paradiso, að ræða eða sextugustu og áttundu kviðuna af þeim hundrað sem eru í öllu verkinu, þar sem Dante er loks í þann veg- inn að hefjast á loft í átt til ljóshimins eilífðarinnar undir handleiðslu hjartvinu sinnar. En miðaldaskáldskapur á sér raunar aðra og gjörólíka hlið hinni andlegu og trúarlegu, þar sem eru hetjukvæði sem eru allajafna á þjóðmálum, germ- önskum sem rómönskum, en Bjarkamál Saxa hins danska sýna það svart á hvítu að lærðari menn munaði ekki um að beita latínu til þess arna að upp- hefja garpskap og mannvíg og gripu þá að sjálfsögðu til hins forna, hóm- erska hexametursháttar (sem áðurnefndur elegíuháttur er raunar afbrigði af), enda var sá háttur einmitt kenndur við hetjuskap í fornöld og nefndur „heróíkon“ eða hetjulag. Og þegar nú Jón Helgason kryddar mergjaðan texta Saxa með fornnorrænum heitum og kenningum verður úr því „list sem logar af hreysti“ og holl lesning okkur þeim dusilmennum sem nú er- um uppi standandi, ef við höfum þá þrek og úthald til að komast í gegnum 267
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.