Þjóðmál - 01.12.2007, Blaðsíða 22
20 Þjóðmál VETUR 2007
Jónas.Ragnarsson
Þegar.líða.fer.að.jólum
Fyrir 100 árum
Hangið.kjöt.og
ávextir.í.dósum
Í.blaðinu. Ísafold. um. miðjan. desember.1907.sagði.að.best.væri.að.kaupa.skraut.á.
jólatré,.kerti.stór.og.smá,.sælgæti.á.jólatré,.
jólakort. og. alls. konar. muni. til. jólagjafa.
í. Aðalstræti. 10 .. Bókaverslun. Ísafoldar.
auglýsti. jólabréfspjöld. og. jólagjafir,. jap-
anskar.blekbyttur,.pennabakka.og.bréfa-
pressur .
Nokkrum. dögum. fyrir. jól. var. há-
tíðamaturinn. auglýstur. hjá. Jóni. Þórðar-
syni .. Það. var. nýtt. grísa-. og. nautakjöt,.
saltað.kjöt,.hangið.kjöt,.kæfa.og.pylsur,.að.
ógleymdum.ávöxtum.í.dósum.og.syltetöj .
Og. Björn. Símonarson. gullsmiður. taldi.
ástæðu. til. að. taka. fram. í. Þjóðólfi. að. þótt.
mikið.orð.færi.af.því.hvað.allt.væri.ódýrt.
hjá. honum. þá. þyrfti. ríka. fólkið. „ekki. að.
fráfælast.að.koma.inn.í.búðina“.því.þar.væri.
„hægt.að.fá.margt.sem.hverjum.efnamanni.
sæmir.að.gefa.og.þiggja“ .
Fyrir 90 árum
Jólabækur.og.textaðar.myndir
Ein. fyrsta. auglýsingin. þar. sem. orðið.jólabækur. kemur. fyrir. birtist. í. Morg-
unblaðinu. um. miðjan. desember. 1917 .. Þá.
auglýsti. Bókaverslun. Sigfúsar. Eymunds-
sonar. Biblíuna,. ljóðmæli. Jónasar. Hall-
grímssonar,. Íslenskt söngvasafn. og. fleiri.
bækur ..Þær.ódýrustu.kostuðu. eina.krónu,.
þær.dýrustu.ellefu.krónur .
Hjá.Bókaverslun.Arinbjarnar.Sveinbjarn-
arsonar. voru. ævisögur. einnig. í. boði,. til.
dæmis. endurminningar. Páls. Melsteð ..
Þar. var. einnig. auglýst. ferðabók. Þorvaldar.
Thoroddsen.í.fjórum.bindum ..
Í. öllu. jólaamstrinu. gátu. Reykvíkingar.
brugðið.sér.í.Nýja.bíó,.því.að.það.var.ein-
mitt.á.aðventunni.árið.1917.sem.farið.var.
að. sýna. kvikmyndir. með. íslenskum. texta ..
Sú.fyrsta.hét.Voðastökk,.var. ítölsk.og.þótti.
áhrifamikil ..Blaðið.Landið. sagði:. „Textinn.
var.ólastanlegur.að.orðfæri.og.réttritun.og.
þykir. sjálfsagt.almenningi.hagræði.að.hafa.
hann.íslenskan,.enda.viðkunnanlegast .“
Jólahald.hefur.lítið.breyst.á.síðustu.hundrað.árum.eins.og.sjá.má
þegar.blöðunum.er.flett ..En.tíðarandinn.hefur.sannarlega.breyst ..