Félagsbréf - 01.02.1959, Blaðsíða 37

LÁRUS SIGURBJÖRNSSON
ÞJÓÐLEIKHCS 1 DEIGLU
i.
Þjóðleikhúsið hefur starfað í nær 10 ár. Prentaðar skýrslur um
fyrri helming þessa tímabils, 5 fyrstu árin, sýna að rekstrarhallinn lief-
ur orðið 8 milljónir og 350 þúsund krónur. Þessum halla er mætt
með hluta Þjóðleikhússins af skemmtanaskatti og með beinu framlagi
ríkissjóðs. Sagan er þó ekki nema hálf, því að Þjóðleikhúsið nýtur
þeirrar sérstöðu, að það þarf ekki að krefja áhorfendur sína um skatt
ofan á aðgöngumiðaverðið. Það leggur því að sínu leyti ekkert til
þeirra menningarmála annarra, sem skemmtanaskatturinn stendur
undir, m. a. til félagsheimila í sveitum. Á liinn bóginn er ekki haldin
leiksýning í félagsheimilunum eða í kaupstöðum landsins, sem ákvæði
skemmtanaskattsins taka til, að ekki renni nokkur skerfur frá áhorf-
endum þar til þess að standa undir hallarekstri Þjóðleikhússins. Ef
gengið er út frá niðurstöðutölum fyrstu fimm áranna, er sennilega
ekki fjarri lagi að áætla, að kostnaður vegna reksturs Þjóðleikhússins
hafi til þessa farið um 20 milljónir fram yfir beinar tekjur.
Þegar Þjóðleikhúsið tók til starfa, voru miklar vonir tengdar við
það. Leiklistin hér í bæ hafði búið við þröngan kost. Allt fyrir það
höfðu ágætir leikarar, karlar og konur, komið fram á leiksviðinu úr
flokki þess áhugafólks, sem með starfi sínu fyrir Leikfélag Reykja-
víkur lagði grundvöllinn að Þjóðleikhúsinu. Með bættum aðbúnaði
var þess vænzt, að nýir leikendur myndu taka hinum eldri frarn og
það var líka búizt við því, að leikritunin rnyndi færast í aukana við
fjárhagslega bætt skilyrði.
II.
lyrir nokkrum árum var stofnað til verðlatma fyrir bezta leik árs-
ms. Leikdómendur bæjarins felldu úrskurðinn og verðlaunagripurinn
var silfurlampi hverju sinni. Fyrsta úthlutun lampans var atliyglis-