Fréttablaðið - 16.05.2018, Blaðsíða 32

Lýður yfir
fyrirtækjasviði
Stígur til hliðar eftir tíu ár í starfiSkotsilfur
Vittorio Colao, sem stýrt hefur fjarskiptarisanum Vodafone síðasta áratuginn, tilkynnti í gær að hann hygðist láta af störfum í október. Ítalinn,
sem hefur átt stóran þátt í því að gera Vodafone að einu stærsta fjarskiptafélagi heims, sagði að nú væri rétti tíminn til þess að stíga til hliðar. Fram
undan væri nýr kafli í sögu Vodafone. Fjármálastjórinn Nick Read mun taka við forstjórastarfinu. Nordicphotos/Getty
Það er orðið þjóðarsport á Íslandi að leigja út íbúðir til ferðamanna. Oftast fer leigan fram í gegnum erlendar bókunarsíður og
er þar Airbnb langstærst. Þessi útleiga
er eðli málsins samkvæmt langmest í
Reykjavíkurborg og er hún þar farin
að valda ýmsum vandkvæðum og
núningi við ýmsa fleti samfélagsins.
Þessi útleigustarfsemi hefur m.a. haft
eftirfarandi afleiðingar:
l Hún hefur valdið því að framboð
á fasteignamarkaði, einkum í mið-
borg Reykjavíkur, hefur dregist
saman undanfarin ár.
l Hún hefur á sama tíma þrýst upp
bæði fasteigna- og leiguverði.
l Hún hefur fært borgina nær sam-
félagslegum þolmörkum sínum
hvað ferðaþjónustu varðar, þar
sem margir íbúar borgarinnar
eru ósáttir við þessa starfsemi
samborgara sinna og taka gremju
sína út á ferðamönnum og ferða-
þjónustu.
l Hún hefur valdið titringi og
óánægju meðal þeirra sem reka
annars konar gistiþjónustu (gisti-
heimili og hótel) og finnst þeim
hópi að sér vegið, sérstaklega hvað
varðar ójafna samkeppnisstöðu.
Þann 1. janúar 2017 tóku í gildi
ný lög um heimagistingu, til þess
að reyna að koma böndum á starf-
semina, sem fram að því hafði
aðeins að hluta til verið skilgreind
í lögum. Markmiðið með lögunum
var að koma þessari starfsemi allri
upp á yfirborðið, að þeir sem stunda
sölu á gistingu skrái hana annars
vegar (90 daga reglan) eða sæki um
rekstrarleyfi hins vegar eins og aðrir
gististaðir þurfa að gera. Að sjálf-
sögðu eiga svo allir þeir sem leigja
út íbúðir sínar að greiða skatta og
gjöld af útleigustarfseminni eins
og þessi sömu lög gera ráð fyrir.
Embætti sýslumannsins á höfuð-
borgarsvæðinu er eftirlitsaðili með
heimagistingu. Meðal verkefna
embættisins er að vakta þá miðla
sem auglýsa heimagistingu og yfir-
fara nýtingaryfirlit og tekjuskýrslur.
En hvernig skyldi nú hafa tekist
til? Lítum á nokkrar staðreyndir:
l Rúmlega 6.000 gestgjafar um land
allt bjóða upp á heimagistingu.
l Um 4.000 þessara gestgjafa starfa
í Reykjavík.
l Samkvæmt upplýsingum frá Hag-
stofu Íslands velti heimagisting í
gegnum Airbnb um 15 milljörð-
um króna árið 2017. Samkvæmt
Mælaborði ferðaþjónustunnar
hjá Ferðamálastofu er veltan hins
vegar nær 20 milljörðum króna á
síðasta ári.
l Ætla má að velta í heimagistingu
í gegnum Airbnb hafi numið um
10 milljörðum króna í Reykjavík
árið 2017, sem er varlega áætlað
sé tekið mið af Mælaborði ferða-
þjónustunnar.
l Samkvæmt Mælaborði ferða-
þjónustunnar voru á síðasta ári
um 3.200 gestgjafar á Airbnb um
land allt með fleiri daga í útleigu
en nemur 90 dögum.
l Aðeins um 1.000 gestgjafar á land-
inu öllu hafa skráð sig hjá embætti
sýslumannsins í Reykjavík.
l Ætla má að þeir skattar sem skotið
er undan séu í kringum tveir millj-
arðar króna.
Það er alveg ljóst að mjög litlu
púðri, mannafla og fjármunum
hefur verið eytt í eftirlit með þess-
ari starfsemi og hún fær að blómstra
svo til óáreitt. Það er í raun óskiljan-
legt, þar sem umræðan um það að
ferðamenn þurfi að skila meiri
tekjum og að nauðsynlegt sé að
skattleggja ferðaþjónustuna enn
meira en orðið er, lifir góðu lífi.
Þarna eru sannanlega alvöru tap-
aðar skatttekjur, sem enginn virð-
ist hafa neinn sérstakan áhuga á
að sækja – og á meðan er verið að
leggja drög að því að bæta í gjald-
töku á ferðamenn. Þetta kom ber-
lega í ljós á umræðufundi með odd-
vitum stærstu flokkanna sem bjóða
fram til borgarstjórnar nú í vor –
fæstir þeirra höfðu velt þessu máli
nokkuð fyrir sér og einn þeirra gekk
svo langt að kalla þessar töpuðu
skatttekjur smápeninga, sem ekki
tæki að vera að eltast við.
Það er skýr krafa Samtaka ferða-
þjónustunnar að eftirlit með ólög-
legri heimagistingu og þar með
svartri atvinnustarfsemi verði stór-
hert nú þegar. Mannafli við eftirlit
verði efldur og refsiákvæðum beitt
þar sem við á. Það er óþolandi fyrir
fyrirtæki sem eru með allt sitt uppi
á borðum og greiða öll tilskilin
gjöld og skatta að vinna við hliðina
á þeim sem gera það ekki og stór-
skekkja þar með samkeppnishæfni
þeirra heiðarlegu.
Vill einhver eiga tvo milljarða?
Bjarnheiður
hallsdóttir
formaður Sam­
taka ferða­
þjónustunnar
Eru innviðaframkvæmdir sem krafist er vegna stór-móta í íþróttum betri en
aðrar? Það hlýtur að vekja athygli
að þegar gríðarhár kostnaður við
Ólympíuleika og heimsmeistara-
mót í fótbolta er gagnrýndur séu
svörin nær alltaf þau sömu. Að
stóru leyti sé um að ræða fjár-
festingu í samgöngukerfi og leik-
vöngum og skattgreiðendur þurfi
ekki að hafa áhyggjur af slíku,
enda borgi slíkt sig á endanum.
Ef svo er hljótum við að spyrja
okkur hvers vegna það þurfi stór-
mót til að ráðist sé í svo arðbærar
framkvæmdir. Eru hagfræðingar
FIFA og Alþjóðlegu Ólympíu-
nefndarinnar betri en aðrir eða er
flugvöllur sem byggður er vegna
íþróttamóts betri en aðrir flug-
vellir? Hvort er líklegra, að þær
framkvæmdir sem nauðsynlegar
eru til að uppfylla skilyrði alþjóð-
legra íþróttasambanda séu arð-
bærari en gengur og gerist eða að
gripið sé til þessa málflutnings til
að réttlæta háan kostnað og ítrek-
aðar framúrkeyrslur?
Nýlega var þó látið reyna á
nýja nálgun. Formaður skipu-
lagsnefndar HM í Rússlandi
sagði ljóst að þegar mótið verður
flautað af verði engir svokallaðir
hvítir fílar í landinu, en með því
er átt við leikvanga sem engin
þörf er á. Hann hélt áfram og
sagði að ráðist hefði verið í allar
þær framkvæmdir sem nauðsyn-
legar væru vegna mótsins, hvort
sem Rússland hefði fengið að hýsa
það eða ekki.
Ekki er vitað hvort honum
hafi verið bent á að um 13.000
áhorfendur sæki leiki í rússnesku
úrvalsdeildinni að meðaltali en
leikvangarnir nýju geti tekið við
44.700 áhorfendum, þrátt fyrir
að þrír þeirra verði minnkaðir
að loknu móti. Þá sé ekki leikið
nema á helmingi þeirra í úrvals-
deild.
Auðvitað verða hvítir fílar í
Rússlandi að loknu móti, rétt eins
og í Brasilíu, Suður-Afríku, Ástr-
alíu, Grikklandi og fleiri löndum
sem sitja í dag uppi með innviða-
uppbyggingu sem réttlætt var á
sínum tíma með þeirri fullyrðingu
að slíkt borgaði sig alltaf.
Hvítir fílar alls staðar
Björn Berg
Gunnarsson
fræðslustjóri
Íslandsbanka
Áfellisdómur
FME birti í gær
niðurstöður at­
hugunar sinnar
á því hvernig
eftirliti Korta­
þjónustunnar með
peningaþvætti og
fjármögnun hryðjuverka hefur verið
háttað á síðustu árum. Skemmst er
frá því að segja að eftirlitið dró ekki
upp fagra mynd af starfsháttum
fyrrverandi stjórnenda færslu­
hirðingarfyrirtækisins. Gerðar voru
margvíslegar athugasemdir við
eftirlit fyrirtækisins og þess krafist
að gripið yrði tafarlaust til viðeigandi
úrræða. Líta má á afdráttarlausa
niðurstöðu Fjármálaeftirlitsins sem
eins konar áfellisdóm yfir stjórnend­
unum fyrrverandi, en þess má geta
að fyrrverandi framkvæmdastjóri,
Jóhannes ingi Kolbeinsson, hlaut
frumkvöðlaviðurkenningu Stjórnvísis
fyrr á árinu fyrir að hafa „skarað fram
úr á sínu sviði“.
Lýður Þór
Þorgeirsson,
framkvæmda­
stjóri fjárfest­
ingarbankasviðs
Arion banka, mun
einnig taka að sér að
stýra fyrirtækjasviði bankans tíma­
bundið eftir að Freyr Þórðarson lætur
af störfum. Freyr hefur sem kunnugt
er verið ráðinn til norska bankans
DNB í New York þar sem hann mun
stýra viðskiptasamböndum bankans
í sjávarútvegi í Norður­Ameríku. Lýður
tók við starfi framkvæmdastjóra
fjárfestingarbankasviðs bankans í
október í fyrra en áður hafði hann
starfað hjá GAMMA Capital Manage­
ment frá árinu 2010. Freyr hefur
starfað hjá Arion frá 2013 en þar áður
starfaði hann hjá Kaupþingi.
Tekur við af
Reimari
Talið er að
Berglind
svavarsdóttir,
hæstaréttarlög­
maður og varafor­
maður bankaráðs
Landsbankans, muni
taka við formennsku í Lögmanna­
félagi Íslands á aðalfundi félagsins
á föstudaginn í næstu viku. Reimar
Pétursson, sem hefur verið formaður
félagsins frá 2015, hyggst ekki gefa
kost á sér til endurkjörs. Berglind sat
í stjórn Lögmannafélagsins á árunum
2015 til 2017, þar af sem varafor­
maður 2016 til 2017. Hún er með­
eigandi á Lögfræðistofu Reykjavíkur
og hefur jafnframt setið í bankaráði
Landsbankans frá því í apríl 2016.
1 6 . m a í 2 0 1 8 m I Ð V I K U D a G U R10 markaðurinn
1
6
-0
5
-2
0
1
8
0
4
:3
8
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
F
C
8
-3
1
D
C
1
F
C
8
-3
0
A
0
1
F
C
8
-2
F
6
4
1
F
C
8
-2
E
2
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
A

F
B
0
4
8
s
_
1
5
_
5
_
2
0
1
8
C
M
Y
K