Bjarki - 22.04.1897, Blaðsíða 3

63
úrslit J essa stríðs. Um mannúð þeirra, rjettlæti og krist-
indóm spyr einginn framar.
Teligraffinn. Það cr leiðinleg og hálf óþokkaleg
hefnd hjá Isafold, að nota sjer það, að einstöku kaupend-
ur he.nnar kunna kanske ekki að lesa Bjarka, því ekki dugar
að Ijúga því að hinurn, scm sjá Bjarka, að hann hafi trú-
að á eða talað um samskot á Einglandi eða í Danmiirku
til teligraffs til Islands og því síðnr að hann hafi haldið
að til þessa teligraffs þyrfti 18 millj. króna, því honum
var vel kunnugt að áætlunin um verð á þræði til Islapds
um Færeyar, er lítið yfir tvær milljónir króna. Ef Isa-
fold hefði ekki sjmt að hún lærir ýmislegt í Bjarka utan-
bókar, þá gæti maður freistast til að halda að þetta væri
hroðvirkni, og að hún hcfði ætlað að segja »í Austra« í
staðinn fyrir »í seyðfirsku blöðunum«, því þcssi aðferð er
svo bjánalega stráksleg við sína eigin kaupendur, þar sem
flestir þeirra hljóta að sjá prakkaraskapinn.
Sjc þetta hroðvirkni en ckki óráðvendni, þá verður það
vafalaust lciðrjett strax um hæl í Isafold.
En þó þessar 18 milljónir sje nú auðvitað misskilníng-
ur eða missögn, þá getur Bjarki fært lesendum sínum þá
glcðifregn að þetta mál mun nú vera á góðum vegi, og
öll líkindi til, að tilboð komi til þíngsins í sumar annað-
hvort frá Mitchell einum eða þá frá »Store nordiske«
(norræna telegrafffjelaginu mikla í Danmörku), eða þeim
báðum í fjelagi.
Þetta eru að sönnu lausar fregnir, en svna þó, með
ýmsu öðrp, að málið er komið á þann rekspöl að teli-
graffsins mun nú ekki svo ýkja lángt að bíða.
I 60.—-6i, tölubl. »Dagskrár«, Ias jeg grein eftir Guðm.
lækni Guðmundsson í Reykjavík, með fyrirsögninni »Bak-
burður kvenna 1' Reykjavík*.
Jcg get ekki stilt mig um að taka penna og rispa fá-
einar línur um þctta mál, jafnvel þótt jeg sje lítt fær um
að rita. ■
Jeg hef oft hcyrt, að vísu, að á einum stað á Islandi
væri sá siður að nota kvennfólk fyrir áburðargripi við
crfiða vinnu; en af því mjer þótti þetta svo lúalegur sið-
ur, þá gat j'eg ei feingið mig til að trúa því, en nú sje
jcg að það stendur í Dagskrá með fallegum bókstöfum að
þetta sje í sjálfum höfuðstað landsins — Reykjavík.
Myndi nú nokkur vel innrættur og vel hugsandi mað-
ur getað ímyndað sjer að sllkt geingi fyrir sig hn'nginn
í kríng og utanum alla stórhcfðíngja og mentamenn lands-
ins og Isafold líka, og þeir skuli hafa haft gaman af að
horfa á kvcnnfólkið ár eftir ár rogast undir kola og salt
pokum eftir þessum bryggjuræflum sem í bænum eru, án
þcss að ráða nokkra bót á því.
Jeg þekki ekki að í þessum betri bæjum á Isl. við-
gángist slík ósvífni og jeg held heldur ekki í þcim scm
skemra eru á veg komnir, og verður ekki betur sjeð, en
að íbúar höfuðstaðarins megi sannarlega láta sjer þykja
stór mítikun að, að vera svo lángt á eftir tímanum.
Það lítur hclst út, eftir því sem læknirinn segir, að
h'tið muni vera um nsergætni, og hugsunarsemi vinnuvcit-
enda gagnvart verka lýðnum þar sem þeir hafa þann ósið að
láta hvennfólkið vinna erfiðustu og óþokkalegustu vinnuna
(kolavinnu.)-
Reyndar eru, það jeg til veit, óvíða á Austfjörðum komnir
spotvagnar á bryggjur, en svo Iángt eru þeir þó framar
Rv., að aungum dettur í hug að láta kvennfólk snerta við
þess konar vinnu sem það er haft til í Rv., enda vonast
jcg eftir að fá að sjá Austfirðínga verða fljótari til að
ljetta crfiði verkalýðsins heldur en höfuðstað landsins, þó
það í sjálfu sjcr væri annað hneixlið frá fyrir höfuðstað-
inn, og þriðja hneixið að hann skuli ala og viðhalda hjá
sjer afturfór þegar aðrir bæir tala um framfór.
Isafjörður og Akureyri standa fremst í þessu tilliti, enda
mun stórum hægra fyrir verkafólk að vinna við verslanir
þar en annars staðar, og um leið mikill hagur fyrir vinnu-
eiganda.
Það eru fyrst og fremst almcnnilegar bryggjur og þar
næst sporvagnar sem Rv. vantar, en þeir sem þá hluti
þurfa helst að brúka ætla máske að gcyma að panta þá
þángað til Kvennfjelagið er búið að sýna þeim þá, þvf
jcg geing út frá þvf, að þeir sjeu ekki svo skyni skroppn-
ir að þeir sjái ekki að það er bæði sómasamlegra og
talsvert ódýrra.
Eftir þessu að dæma verður ekki annað sjeð, en þetta
sje mjög leiðinlegt fyrir verslunarstjettina í Rv. og að um
hana fnætti segja að hún elur og viðheldur úreltum og
eldgömlum ósið, sem eralt annað ensamboðið anda Og stefnu
19. aldarinnar.
Að minni hyggju má ei með orðum lýsa atferli þessu
eins og það er vert, en hugsa má það; og látum það
nú aldrei vera nema fyrirgefanlegt ef fljótlega væri ráðin
bót á því, en hitt er að fara aftan að siðunum og ófyr-
irgefanlegt, og alveg ósamboðið kristilegri kenníngu og
jafnrjetti, að þetta vesalíngs kvennfólk skuli svo vera
látið sitja með hálf laun á móts við karlmenn, sem vinna
sömu vinnu; og þessa aðdáanlegu! aðferð sýnist að liggja
næst að kalla megi k ú g u n og að draga ránglega fje
úr höndum annara.
Það væri óskandi að einhverir framfara vinir vildu rísa
upp og rita þessu til styrktar og reyna að kippa þessu
hneixli í rjett horf svo það yrði ekki leingur höfuðstaðn-
um og landinu til stór mínkunar í augum útlendra ferða-
manna er hjer koma.
Það er annars merkilegt, að »Isafoldar kóngurinn« skuli
ekki hafa skift sjer af þessu, það var þó nær honum
heldur en spítalinn sem á að byggja hjer á Scyðisfirði,
og hann verður sjálfsagt aldrei yfirsmiður að; en hatin
getur það reyndar ekki nú í bráðina, því sem stendur
er fráskák á hann og hann varð að leppa snepilinn, því
það hefur víst staðið svo illa á, að hann gat ekki fært
úr skákinni.
Mjer finst að hver maður sem. ann framför og þrifum
landsins, ætti að skora á þá í Rv. sem vinnu veita, að
leggja niður þetta afturfarar hneixli, sem að mt'nu áliti
kastar stórum skugga á höfuðstaðinn og dregur talsvert
úr áliti vinnuveitenda.
Seyðisfirði, 14. Apríl 1897.
Anton Sigurðsson.
Seyðisfirði 22. Apríl.
Sólskin, vorveður, mesta blíða.
Skip, bæði siglandi og rjúkandi koma hjer nú nær daglega.
Strand. Terje Viken, verslunarskip kaupm. Sig. Jóhansens
strandaði norður á Hjeraðssandi, Miðvikudaginn fyrir Skírdag.
Menn allir björguðust, en sjór flæðir út og-inn í sldpinu og vör-
ur ailar skemdar, og óvíst hve miklu hefur orðið bjargað. Af
því kaupm. Jóhansen hefur enn töluverðarmatvörubirjgðir og fjekk
annað skip þessa daga og komst strax utan til að ná að sjer
nýum vörum,. telur hann sjer þetta strand aungan skaða njc
verslun sinni.
Sýslumaður fór norður 1' nótt með Hjálmari til að halda upp-
boðið og á það að fara fram nú á Mánudaginn þ. 26.
Vaagen, skipstj. Endresen kom frá útlöudum þ. 14. og flutti
fregnir til 6. þ. m. Hann fór sama dag suður til Reyðarfjarðar
og kom híngað aftur þ. 16. og með honum kaupm. Fr. Wathne
verslunarstj. Jón Finnbogason og útvegsbóndi Ivristján Jónsson.
Frakkneskt fiskiskíp kom híngað inn s. d. til að
færa til læknis einn háseta sinn, sem slasast hafði. Það skip
hafði farið fram hjá trollara og þóttist sjá þar fjölda franskra
sjómanna á þiljum, og rjeði af því að skip rnyndu hafa farist og
kannske fleira cn citt.
Skirner, seglskip til Thostrúpsverslunar, skipstj. Andersen,
hafnaði sig hjer a Skírdag.
Sig. Johansen kaupm. fór nú með Vaagen til útlanda tilað
sækja sjer nýar vörur. Talaði hann um að senda híngað gufu-
skip, Vaagen eða annað, með vörum kríng um lok næsta mánaðar.
Hann kvaðst og senda vörur strax með nacstu ferð Egils.