Fram - 19.05.1917, Blaðsíða 1

Útgefandi:
Hlutafélag á Siglufirði.
Ritstjórar:
Friðb. Níelsson og
Hannes Jónasson.
1. ár. Siglufirði 19. maí. 1917. 27. blað.
77/ minnis.
Pósthúsíð opið virka daga 11—2 og 5—7
sunnudaga 11—12
Landssíminn opinn virka daga 8,30—2 og
3,30—8 sunnudaga 10—12 og 4—7
Bókasafnið opið sunnudaga 2—3 og mið-
vikudaga 4—5
Félagslíf.
Rar eð eg hefi nú í huga að koma
því í framkvæmd, að stofna hér ung-
mennafélag; þá vildi eg að þessar
línur yrðu til þess að ungmenni snéru
huga sínum að þessum félagsskap,
og yrði eg ánægður ef eg sæi eins
góðan árangur af þessum línum
mínum, eins og þeiin fyrri.
það sem aðalega hefir kvatt mig
til að koma þessu svo fljótt í fram-
kvæmd, er það: Að nú hefi eg heyrt
áhuga hjá nokkrum í þessa átt, og
svo finst mér það aiveg óbærilegt
að um 100 ungmenni sem eru hér
og ættu öll hægt með að starfa sam-
an — ogvinnaað einhverju til góðs
og gagns —skuli ekki hafa nokk-
urn félagsskap með sér.
Þetta er að mörgu leyti fremur
skaðlegt og mjög iniklu er 'kastað
frá sér á þessum árum, ef menn
reyna aldrei að styðja með öðrum
eða beita kröftum sínum í réttaátt.
Og einmitt þetta, — ef menn fara
alveg á mis vió það — getur orð-
ið til þess, að gjöra þá þröngsýna
og sérvitra, í ríkum mæli.
Aóal starf félagsins verður: Að
hlúa að öllu er má verða til and-
legs og líkamlegs þroska, og vekja
frjálsar og göfugar skoðanir.
Retta vona eg að ætti að takast
minsta kosti að miklu leyti; þó okk-
ur ef til vill vanti nógu góða menn
til að leiðbeina okkur, en eg held
að við sigrum flest ilt, ef við höf-
um það hugíast að standa sem einn
maður og störfum ö 11 í þeim anda.
Stofnfundur verður haldinn
í Bió á sunnudaginn 20. maí
kl. 6 síðd.
Eg óska aðsemflestir sæki fund-
inn, þó þeir séu ekki ákveðnir í
að gjörast stofnendur.
Guðm. Skarphéðinsson.
Tíðin
hefir verið mjög hagstæð alla
þessa viku’ stöðugt logn og hitar
svo snjóinn leysir nú óðum.
Fáein orð
til Sigurðar Kristjánssonar.
Það tæki oflangan tíma að elta
uppi allar öfgar og rangan skilning
hjá Sigurði Kristjánssyni, í ritsmíði
hans í síðasta blaði Frams, þessar
Iínur skoðast því ekki sem svar.
Eg vil ekki neyða hann til þessað
fara á stúfana aftur, virðist synd að
tefja hann frá verkum þeim er hann
hefir á hendi nú, þau eru honum
dálítið nýnæmi, nefnilega sala á
nauðsynja vörum.
Eg þori óhræddur eins og hann
að láta lesendur Frams dæma um
okkar á milli, það er að segja þá,
er nokkra þekkingu hafa á málinu,
og ekki eru blindaðir af neinni
sérstöðu í mannfélaginu. Eitt ætla
eg þó að taka fram, að þeir sem
hafa 4000,00 kr. og máske alt að
6000,00 króna eyðslu til heimilis síns
handa 5 manns, þekkja ekkert hvað
það er, að hafa einungis 1500,00
kr. og þaðanaf minna, handa 6—7
manns. Þeir geta því trútt um talað
óhóf á noktun nauðsynjavöru, og
sparnað á þeim sviðum.
Að endingu þakka eg Sigurði
Kristjánssyni fyrir hönd lesenda
blaðsins fyrir þær upplýsingar er
hann hefir gefið þeim um fyrirætl-
anir mínar í framtíðinni, einungis
hefir honum yfirsést lítið eitt.
Eg hefi aldrei sagt honum eða
sýnt, með hvaða vörutegundir eg
ætlaði að versla, og það af þeirri
einföldu ástæðu, að eg hefi aldrei
ákveðið, að hafa verslun hér í
sumar.
Að minsta kosti það atriði í
grein hans er ðburður, sem aldrei
hefði átt að fæðast í heiminn.
H. j.
Útflutning. frá Ba.nda.rik.
Útlend blöð hafa það eftir áreið-
anlegum fregnum frá Washington,
að þrátt fyrir hinn mikla kafbátahern-
að Rjóðverja, hafi Bandaríkin flutt
út vörur fyrir 551,278,000 dollara í
marzmánuði. Aðeins hefir einn mán-
uður orðið hærri n. I. janúarmánuð-
ur í vetur, en það var líka mesta
mánaðar verzlun í sögu landsins.
Rödd úr sveit. /
Fátt er að frétta héðan markvert.
F*að sem okkur bændunum hefir
verið allmikið umhugsunarefni er
fólkseklan.
Undanfarin sumur hefir víða ver-
ið svo, að á stórum og blómlegum
jörðum hefir ekki verið annað fólk
en hjónin og börnin máske í ó-
megð. Nærri má geta hver eftir-
tekjan hefir verið. Má því svo að
orði kveða, að mörg jörðin sé í
eyði, þó á þeim sé búið að nafn-
inu til. Fólkið er orðið afardýrt og
spursmál á hvort tilvinnandi sé að
taka það, og það sem allra verst
er að margt af hví reynist lélegt
til vinnu og dugiaust. Og sé dug-
legum manni borgað hátt kaup,
koma slæpingjarnir á eftir og vilja
hafa það sama. Retta má ekki svo
til ganga, það á hver að njóta
sinna verka og því er það algjör-
lega ranglátt að borga sama kaup
þeim er sýnir áhuga og dugnað
við vinnuna og hinum sem reynist
gagnstætt.
En sem sagt, fólk er orðið svo
kröfuhátt á alla lund að slíkt þarf
að breytast til hins betra. Sem dæmi
þessu til sönnunar er, að nýskeð
bað bóndi stúlku að vera kaupa-
konu hjá sér, hún var til með þ3ð,
en hún vildi hafa 25 kr. á vikuna
og svo tók hún það fram að hún
vildi ekki ganga á blautt engi, ekki
þjóna manni, ekki hafa mjaltir á
hendi og ekki sinna börnum. Petta
voru nú kostirnir. Petta er nú
mentun og menning ísl. þjóðarinn-
ar, að fólk er ekki farið að fást til
að gjöra algeng og heiðarleg verk
jafnve! þó það setji kaup á odd.
Og von ernúað vel fari fyrirþessu
fólki, ef að því kemur að það eigi
með sig sjálft og það kann ekki
til algengrar vinnu. En þetta mál
álít eg sé svo nauðsynlegt og þess
vert að tekið sé til ýtarlegrar at-
hugunar það, hvað komi til að fóló
vilji ekki gefa sig í góða og algenga
vinnu og með hverju móti hægt
sé að bæta vinnubrögðin í landinu.
Ekki virðast menn vera ánægðir
yfir aukaþinginu síðasta. Virðist
ekki það hafa legið fyrir, að ekki
hefði mátt dragast þar til reglulegt
þing kom saman. Fer þetta þing-
hald alt að verða þjóðarplága, því
þar er það sama uppi á teningum
og annarstaðar:, málurn flaustrað
lítt athuguðum fram og vinnubrögð
lítil en kostnaður mikill, fyrir litla
smáþjóð á erfiðum tímum.
Okkur bændunum hefir jafnan
verið álasað fyrir barlóm en það er
að ástæðulausu. Hinir svokölluðu
embættismenn eiga hann engu síð-
ur. Má það þó merkilegt heita,
þó ætla mætti að þeir sem mentyn
hafa hlotið til muna, myndu leiða
nýjan kjark, þreks og manndáðar,
fram í hvern einasta afdal og út á
hvert einasta annes, þegar eitthvað
syrtir í álinn. Enn svo er ekki.
Bréfið hans Guðm. lándlæknis 6.
des. f. á. til Stjórnarráðsins ber
þess ljósan vott, að það eru em-
bættismennirnir sem emja volæðis-
sönginn út yfir land og lýð. Eg
minnist ekki að hafa séð öllumairi
vílsöng en í áðurnefndu bréfi jafn-
vel ekki frá allra svörtustu og erf-
iðustu tímum þjóðarinnar. í áður-
nefndu bréfi laridi. géfur hann það
fyllilega í skyn að læknisstaðan sé
ekki lengur líívænleg staða, og til
frekari áréttinga orðum srnum þyk-
ist hann hafa ábyggileg rök fyrir
því, að læknar ætli sér að slá em-
bættunum frá sér og að stunda
sveitabúskap og sjávarútveg. Allir
sem þekkja þessar atvinnugreinar
landbúskap og sjávarúíveg, kannast
við að því fylgir barátta og erfiði
og mjög mikið efamál, ekki síst á
erfiðum og viðsjálum tímum, hvort
atvinnugreinar þessar bera sig eða
ekki. —; Pví er þetta aðeins vind-
bóla út í loftið að slá því fram, að
embættismenn sem búnir eru að
verja tíma og peningum til náms
og sestir í embætti, sem gefa þeim
fleiri hundruð krónur í föst laun
og álitlega upphæð í aukjatekjur
fari að slá embættunum frá sér og
stunda aðra atvinnu er gefa óviss-
ann arð. Og mikið tná það vera ef
læknum þætti ekki þessar atvinnu-
greinar (landbúskapur og sjávarútv.)
»afskaplega ófrjáls og lýandi.« Menn
þurfa ekki að búast við því að hafa
upp peninga og þurfa ekkert fyrir
þeim að hafa. Og hversu ófrjáls
sem læknisstaðan kann að vera þá
hafa læknar sýnt það, með landl.
í broddi fylkingar að læknastaðan
ar ekki svo ófrjáls aö þeir geti ekki
jafnhliða sint mjog mikii: . . i
störfum, svo sem setið á þingi o. fl.